امر به معروف یا تولید منکر، مسئله این است! | غلامرضا بنی اسدی

غلامرضا بنی اسدی، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

امر به معروف و نهی از منکر، از پر فراوانی ترین کلماتی است که این روزها می شنویم و می خوانیم. دایرهِ این واجب الهی را برخی چنان تنگ و باریک می گیرند که فقط بی حجابان در آن تعریف می شوند و حرف در تار موی زنان خلاصه می شود. در این ساحت حتی اگر توفیق صد درصدی هم اتفاق افتد باز هزار کار بر زمین مانده خواهیم داشت. هزار فساد فرصت زاد و ولد خواهد داشت. حتی برخی ها از عطف نگاه همگانی به مسئله حجاب، دیوار خواهند ساخت و در پناهش به فساد هایی دست خواهند زد که جیبِ شان را پر کند.

بدانیم که فریضه الهی امر به معروف همه شئون زندگی را در بر می گیرد. باید آن را تمام ساحتی دانست و برای فراگیری آن کوشید. آن وقت است که تازه به این می رسیم که ما را شانیت امر به معروف هست یا وارد شدن مان به این میدان خود به گسترش منکر خواهد انجامید؟ جواب این را باید در کلامِ به قاعده تبدیل شده حضرت امام صادق(ع) یافت که می فرمایند: “إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ عَالِمٌ بِمَا يَأْمُرُ عَالِمٌ بِمَا يَنْهَى عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُرُ عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى رَفِيقٌ بِمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ بِمَا يَنْهَى؛ تنها کسى مى‏‌تواند امربه‌معروف کند یا نهى‌ازمنکر نماید که داراى سه صفت باشد: به آنچه امر مى‏‌کند و از آنچه نهى مى‏‌نماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهى نماید، با مهربانى و نرمی امر و نهى کند.”

به قول اهل ادب، “انما” از اداتِ حصر است. یعنی الا و لابد فقط کسانی می توانند و مجازند امر به معروف و نهی از منکر کنند که دارای این سه شرط باشند. حتی فقدان یکی از این سه هم افراد را از دایره امر و نهی بیرون می کند. دلیلش هم روشن است و به شفافیت هم خود ما دیده ایم که ورود افراد غیر به این ساحت جز شر به پا نمی کند.

نمونه های نزدیک آن را هم به یاد داریم؛ آنکه با سطل ماست بر سر زن بی حجاب کوبید، آبرو از معروفِ حجاب برد. آن که با دوربین روشن به سراغ زن بی حجاب رفت، به تاریک شدن فضا ادب و معروف کمک کرد. اینان بدون آن که دانش و معرفت لازم را داشته باشند وارد میدان شدند- ولو با نیت خیر- شر به پا کردند.

امام صادق(ع) علاوه بر دانش کار، عدالت را هم از بایستگی ها امر می دانند و کسی که خود به صفت عدالت، غنا نیافته است نمی تواند وارد این حوزه شود. دانش و عدالت که به کمال رسید باید نگاه گرم و کلامِ نرم داشته باشد. کسی با سنگِ خارا، شیشه را پاک نمی کند. غبارگرفتن از شیشه نگاه مردم، کلامی چون دستمال حریر می خواهد.

اگر به این سه گانه، متصف هستیم باید امر به معروف و نهی از منکر را چون نماز اقامه کنیم و الا نه به مقصود می رسیم نه به مقصد. کلام امام صادق را ملاک قرار دهیم تا مُلک و ملت، از گام های مان بهره مفید برند، همین!

انتهای پیام