تتلو به روایت تتلیتی‌ها | میزگرد بررسی پدیده‌ی تتلو از گذشته تا امروز
«اگر تتلو در کشور دیگری بود این‌قدر مشهور نمی‌شد»
نگار فیض آبادی، انصاف نیوز: به باور حامد طاهری کیا، جامعه‌شناس، اگر تتلو در کشور دیگری بود، تااین‌حد نمی‌توانست مشهور شود، درواقع تتلو با ارائه‌ی سبک زندگی، از یک خواننده‌ی صِرف تبدیل به اینفلوئنسر شد. طرفداران تتلو هم پذیرش موسیقی رپ و نظارت بر آن را ضروری دانستند و یکی از آنها می‌گفت اضافه‌کاری‌های تتلو برای شهرت بیشتر، او را به وضعیت امروز رساند.
چهار نفر از طرفداران تتلو که متولد دهه‌ی هفتاد و هشتاد بودند و دو نفر از آنها هم در حوزه‌ی موسیقی فعالیت می‌کنند، در کنار یک جامعه‌شناس، در میزگردی به میزبانی انصاف نیوز نظراتشان را درباره‌ی جنبه‌ی هنری و شخصیتی امیرحسین مقصودلو (تتلو) گفتند. متن کامل گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
انصاف نیوز: تتلو از نگاه شما چطور تعریف می‌شود؟
طاهری کیا: هنگام صحبت درباره‌ی تتلو بحث را به خود فرد او تقلیل می‌دهند اما تتلو هویت اجتماعی هم دارد. باید به آن موقعیت اجتماعی‌ای بپردازیم که تتلو از آن بیرون آمده است نه شخص، خانواده و دوستانش. تتلو به فرهنگ شنیداری در اواخر دهه‌ی ۷۰ و اوایل دهه‌ی ۸۰ برمی‌گردد که هم‌زمان با شکل‌گیری گفتمان اصلاحات شکل گرفت.
قبل از آن در زمان پهلوی موسیقی شش و هشت داشتیم ولی بعد از انقلاب ۵۷ علاوه بر سرودهای انقلابی و سنتی، با موسیقی‌های زیرزمینی لس‌آنجلسی مواجه شدیم و بعد از خرید و فروش نوار کاست با بازار سیاهی مواجه شدیم. در واقع فرهنگ شنیداری مردم ایران از یک دوره‌ای حالت زیرزمینی پیدا کرد و تولیدکننده‌های موسیقی زیرزمینی مثل تهی، هیچ‌کس، تتلو و… فعال شدند. این موسیقی و ترانه‌ها مجرایی برای هویت‌یابی شدند.
هویت تتلو را باید در دوره‌های مختلف دید. دوره‌ی اول توسط ماهواره‌ها، دوره‌ی دوم به‌واسطه‌ی رسانه‌های دیجیتال معرفی شد و بخش سوم و آخر هم زمان مهاجرت تتلو بود.
انصاف نیوز: اگر نظری دارید بگویید و این که احساس تعلق‌تان به تتلو را چطور نشان می‌دهید؟ شما را باید تتلیتی دانست؟
ابوالفضل، ۱۸ ساله گفت: خیلی از آهنگ‌های تتلو به یادماندنی است و جوان‌های نسل ما با آن خاطره دارند. آنهایی که می‌گویند تتلو در آهنگ‌هایش فحش می‌دهد، خودشان هم حداقل آهنگ‌های تتلو را دو سه‌بار گوش کرده‌اند! عده‌ای ناعادلانه و بدون در نظر گرفتن یک‌چیزهایی الکی هِیت می‌کنند.
یک طرفدار: فنِ آرتیست بودن تتلو هستم نه تتلیتی متعصب
انصاف نیوز: تتلو تاریخ انقضا دارد؟
ابوالفضل: همه تاریخ انقضا دارند، بستگی به خودش دارد، تا جایی که صدایش بِکشد و بخواند.
رادین: تتلو به نظر همه به دو بخش تقسیم می‌شود: تتلوی قدیم و تتلوی جدید، چون تعداد زیادی از طرفدارهایش کارهایی از او را دوست دارند که در ایران یا برای کشور خوانده بود. او می‌خواست مجوز بگیرد و در ایران اجرا داشته باشد. آهنگ‌های او را از قدیم گوش کردم و با اینکه با گویش خودش می‌گوید، اما هنوز هم حرف‌های درستی برای گفتن دارد که روی زندگی اثر می‌گذارد.
انصاف نیوز: مثلا چه تاثیری؟
رادین: به خاطر داستان‌هایی حال خیلی بدی داشتم، آهنگ‌های او باعث شد آرام شوم و به خودم گفتم قدرت داری و می‌توانی تنهایی هم پیش بروی و نیاز به کسی نداشته باشی. یکی که با آهنگ او ورزش می‌کند و انرژی می‌گیرد خیلی ارزش دارد.
پاشا، ۱۹ ساله: من فنِ تتلو هستم، از پنج شش سالگی تتلو گوش می‌کردم ولی کلمه‌ی تتلیتی اگر به معنی تعصب باشد، آن‌‌طور نیستم. من از دو وجه نگاه می‌کنم: یکی از نظر اثر آرتیست و یکی هم از نظر شخصیت. به‌عنوان یک آرتیست باید اثرم را طوری تولید کنم که برای هر قشری آهنگ داشته باشم. تتلو هم دقیقا همین‌طور است و هیچ‌وقت تکراری نشده است.
من فنِ آرتیست بودن تتلو هستم و از این نظر به او نمره‌ی بالایی می‌دهم ولی از نظر شخصیتی، او هم مثل بقیه است، فقط چون خودش و زندگی شخصی‌اش را در معرضِ دید گذاشت، این مشکلات برایش پیش آمد.
رادین: خواننده‌‌های پاپ تعدادی آهنگ دارند که بعضی‌هایشان خوب شنیده شده‌اند و بعضی‌هایشان هم نه؛ اما از بین ۳۵۰ آهنگ تتلو، حدود ۲۰۰ تا از آهنگ‌ها مگاهیت هستند.
ابوالفضل: ناعادلانه فکر کردن یعنی اینکه تتلو و آرمین تو ای اف ام در یک سطح بودند ولی آرمین، تو ای اف ام‌اش را حذف کرد و گذاشت زارعی تا مجوز بگیرد ولی تتلویی که روی ناو آمد برای جمهوری اسلامی ترک خواند، برای امام رضا خواند و داشت با قوانین جمهوری اسلامی کنار می‌آمد اما به او مجوز ندادند!
انصاف نیوز: آیا به الفاظ رکیکی که تتلو استفاده می‌کند، نقدی داشتید؟
ابوالفضل: آزادی بیان در موسیقی رپ وجود دارد و رپری را ندیدیم که در آهنگ‌هایش از الفاظ بد استفاده نکرده باشد. تا حدودی اشتباه است اما تا حدودی هم نه!
پاشا: آهنگ‌های خواننده‌ای در سطح تتلو شنیده می‌شود. من مشکلی با آن الفاظ رکیک ندارم اما اگر از نظر کسی شایسته نیست، می‌تواند گوش نکند.
محمدحسین، ۲۴ ساله: تتلو را می‌شود به سه بخش تقسیم کرد. زمانی که آهنگ‌های شاد و ملی خواند و زمانی که باج نداد و با مافیای موسیقی همراه نشد. تتلو اولین کسی بود که موسیقی آر ام پی را به ایران آورد. او از چند نظر رکوردهای زیادی دارد. هم جریان اصلاح‌طلب و هم مذهبی‌ها و انقلابی‌ها به دلایلی از تتلو خوششان نمی‌آید. اگر از تتلو در ایران حمایت می‌شد و او با آن مافیا همراهی می‌کرد، می‌توانست در ایران بماند.
تتلو خودشیفته شد
طاهری کیا: بچه‌ها درباره‌ی موسیقی تتلو بحث می‌کنند، اما من از دیدگاه موسیقی نگاه نمی‌کنم. البته او از طریق موسیقی‌اش توانست برای خودش سرمایه اجتماعی جذب کند. ماجرا از جایی مشکل‌‌ساز شد که تتلو خواست با این سرمایه، بازی کند و آن را تبدیل به یک فرآیند معامله کرد! تا قبل از تتلو، کسانی را نداشتیم که این‌طور در بازی‌های قدرت قرار بگیرند.
بخشی از توجه‌‌ها هم به دلیل همین بازی قدرت (خواندن روی ناو، دیدار با رئیسی، رسایی و…) شکل گرفت و بخش دیگری هم به جلب طرفداران از طریق شبکههای اجتماعی برمی‌گردد. خوانندگانِ با مجوز، طرفداران شناور دارند اما حاکمیت به تتلو طرفدار نداد و در بزنگاه بغ‌بغو گفتن در سال ۹۴، او تبدیل به سلبریتی و اینفلوئنسر شد و دیگر خواننده نبود.
انصاف نیوز: آیا این موضوع بود که به ضررش تمام شد؟
طاهری کیا: بله، این موضوع پاشنه آشیل او شد. هیچ وقت بازار به شخصی مثل تیلور سوئیفت اجازه نمی‌دهد که اینفلوئنسر شود. تتلو شهوت طرفدار داشتن را از یک موقعیت اجتماعی به دست آورد که به او طرفدار نمی‌داد، بعد از آن تتلو به خودشیفتگی رسید چون توانست به واسطه‌ی رسانه، جمعیتی به نام «تتلیتی‌ها» را داشته باشد. از آنجا به بعد تبدیل به تولیدکننده‌ی محتوا شد.
پاشا: تیلور سوئیفت هم حتما طرفداران متعصبی دارد، ولی نمی‌شود گفت که تتلو اینفلوئنسر شد، چون او خواننده‌ای است که فقط نسبت به بقیه فعالیت‌های بیشتری داشت. تتلو از حواشی هم استفاده کرد ولی خودش را با آهنگ‌هایش معروف نگه داشت.
رادین: با پاشا موافقم.
انصاف نیوز: ولی تتلو حاشیه را یک ابزار مهم می‌دانست.
ابوالفضل: اینکه تتلو در یوتیوب توانست بازدیدهای زیادی داشته باشد، به خاطر هنر و صدایش بود.
پاشا: کسانی هستند که فقط از طریق حواشی در معرض دید هستند ولی شنیده نمی‌شوند. حواشی تتلو بیشتر به چشم آمد، چون بیشتر توی چشم بود و سبک زندگی تابوشکنی داشت و سبک جدیدی از خودش را ارائه داد.
طاهری کیا: پس با موضوع لایف استایل از بحث موسیقی خارج می‌شویم. موسیقی کمک می‌کند خواننده بِرند شود اما از یک‌جایی به بعد برای پیشنهاد دادن سبک زندگی باید گفت‌وگو کنی.
ابوالفضل: تتلو کسی بود که ورزش را پیشنهاد می‌کرد.
پاشا: اگر روی تتلو نظارت بود، تتلو زیانی نداشت و لایف استایل بدی را ارائه نمی‌داد.
طاهری کیا: آیا در جامعه‌ی ما یک فرد می‌تواند به واسطه‌ی شبکههای اجتماعی سبک زندگی پیشنهاد بدهد؟ پیشنهاد سبک زندگی در حد وسیع، تتلو را وارد یک موقعیت امنیتی کرد. تتلو از یک جایی نمی‌توانست به طرفدارانش بی‌تفاوت باشد و تولید موسیقی دیگر کافی نبود. برای همین تتلو را باید اینفلوئنسر دانست. با طرفداران زیادی که در یوتیوب و اینستاگرام داشت، تبدیل به مهره‌ی امنیتی شد.
پاشا: همهی آرتیست‌ها در مارکت رپ کانال یوتیوب دارند ولی تتلو فقط آغازگرش بود. فرهنگ ما طوری است که می‌خواهیم یک نفر را الگو قرار دهیم.
طاهری کیا: تتلو را نه به‌عنوان یک کاراکتر بلکه به‌عنوان یک پدیده و جریان اجتماعی می‌بینم. بعد از فیس‌بوک بود که خوانندگان موسیقی زیرزمینی، با انتشار عکس‌های کارت‌پستالی، شکل دیداری پیدا کردند و شبیه استانداردهای سلبریتی آمریکایی یا اروپایی شدند و خودشان را پرزنت کردند. این سیاستِ پرزنت کردن تبدیل به سیاست تولید طرفدار شد. آن‌قدری که لایک شدن توسط تهی در فیس‌بوک، برای کسی افتخار بزرگی بود.
پاشا: به خاطر این است که تتلو خیلی بیشتر دیده می‌شود.
روایت‌های رمانتیک از تتلوی رهاشده
طاهری کیا: به همین دلیل است که تتلو را در بستر یک‌میلیون نفر بررسی می‌کنیم. آیا او فقط به واسطه‌ی هنرش توانست طرفداران زیادی داشته باشد؟ تتلو خودش خواست خواننده‌ی صِرف نباشد و در شبکههای اجتماعی فعال شد و از تتلیتی‌ها خواست بغ‌بغو کنند! از یک‌جایی به بعد که هنرش را مبادله کرد، توانست طرفداران زیادی را جذب کند.
محمدحسین: تتلو در سوپرمارکت کار می‌کرد و وضع خوبی نداشتند. او در کنسرت گرجستان مواد کشید که البته کار اشتباهی بود. تتلو در زندگی‌اش زجرهای زیادی کشید.
طاهری کیا: البته ما نمی‌دانیم و این روایت را باید بررسی کرد. چنین روایت‌هایی باعث رمانتیسیسم می‌شوند و از شخص قهرمان می‌سازند. کسانی در رپ فارسی بودند که روایت‌هایی از بی‌پولی‌شان می‌گفتند اما دوستانشان می‌گفتند که این‌طور نیست.
پاشا: باید روی کارِ کسانی مثل تتلو که تبدیل به اینفلوئنسر می‌شوند، نظارت کنند. حاکمیت باید امثال تتلو و طرفدارانش را بپذیرد و فرهنگی را جا بیندازد که افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند، بعضی از آهنگ‌ها را گوش نکنند. اما تتلو رها شد!
انصاف نیوز: خودِ تتلو برای تولید آهنگ‌هایش مسئولیتی نداشت؟
پاشا: مسئولیت داشت ولی او به‌عنوان یک شخص اشتباهاتی دارد و حالا هم به خاطر آنها باید جواب پس بدهد.
انصاف نیوز: فکر می‌کنید چه چیزی تتلو را به دادگاه و شرایط فعلی رساند؟
پاشا: اضافه‌کاری‌های تتلو برای اینکه بیشتر دیده شود، باعثش شد.
رادین: برای اینکه او خواست خودش را به هر دری بزند تا مجوز بگیرد چون رویای خواندن رپ را در کشورش داشت.
ابوالفضل: او بارها جواب داد که این اشتباه است که به من مجوز نمی‌دهید. بعضی‌ها می‌گفتند او بدون فحش دادن نمی‌تواند بخواند اما بعد از یکی از آهنگ‌هایش به دیگران فهماند که بدون الفاظ رکیک هم می‌تواند آهنگ هیت بخواند!
انصاف نیوز: پس نیازی به آن همه اضافه‌کاری و عصیان‌گری نبود؟ البته او بر اساس کاراکتری که از قبل ساخته بود توانست باز هم شهرت داشته باشد.
پاشا: فرهنگ رپ که از غرب آمده، این‌طور است که فحش هم در آن هست، چون قرار است خواننده آزادانه بخواند. خواننده‌هایی هستند که حتا از تتلو هم بیشتر فحش می‌دهند. فقط تتلو بازتاب بیشتری داشت و به خاطر اضافه‌کاری‌هایش بیشتر دیده شد.
محمدحسین: توپاک شکور، پدر رپ، برای مبارزه با استبداد سفیدپوستان، حرف‌های رکیک را وارد شعرها کرد.
طاهری کیا: برای شناخت تتلو باید فرهنگ هیپ هاپ، بریک دنس، رپ و… را بشناسیم. رکیک‌گویی در شعرها را باید در فرهنگ ایران که موسیقی زیرزمینی و جریان‌های هویتی با مخاطره روبه‌رو است، بررسی کنیم. جریان موسیقی به دلیل قدرتمندی و تهییج کننده بودن، بسیار هویت‌ساز و تاثیرگذار است و از بستر آن می‌تواند اعتراض بیرون بیاید. مسئله‌ی سوم کسانی‌اند که در جایگاه مخاطب به رپ فارسی پیوستند.
نسل مخاطبان کسانی بودند که تعهدات اجتماعی کمی داشتند (فرد پدر نشده، شغل مشخصی ندارد و…) در واقع گروه سنی‌ای هستند که هیجانی‌اند و هویتشان سیال و ریسک‌پذیر است. در سنین بالا است که با پذیرفتن تعهدها و نقش‌های اجتماعی، ریسک‌هایمان پایین می‌آید. آیا شما ۲۰ سال بعد هم پای لایو تتلو می‌نشینید؟ شهوت قدرت باعث می‌شود فرد دچار خودشیفتگی‌ای شود که در رفتار، بدن و سبک زندگی‌اش تاثیر می‌گذارد. جهانی شدن هم تاثیر زیادی در موسیقی دارد. اگر تمام این موارد را در نظر بگیریم، دیگر نمی‌گوییم تتلو فقیر بود و… تمام این ساختارها هستند که تتلوها را می‌سازند.
انصاف نیوز: حرف پایانی‌تان را بفرمایید.
ابوالفضل: درباره‌ی تتلو باید عادلانه قضاوت کرد.
رادین: امیدوارم تتلو آزاد شود.
محمدحسین: تتلو را می‌توانند آزاد کنند و نگذارند چنین استعدادهایی نابود شوند.
پاشا: امیدوارم آزاد شود، به‌هرحال به جرائم او هم رسیدگی شود. من تعصبی نگاه نمی‌کنم، حتا درباره‌ی اتهامات جنسی هم اگر درست باشد، باید رسیدگی شود.
انصاف نیوز: ممنون از همهی شما
میزگرد بررسی پدیده‌ی تتلو، ساعت ۱۸ الی ۱۹ روز سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ با حضور یک جامعه‌شناس و چهار نفر از طرفداران تتلو در دفتر انصاف نیوز برگزار شد.
گفت‌وگوی انصاف نیوز با عموی تتلو را از اینجا بخوانید.
انتهای پیام
