آرای قومیتی مسعود پزشکیان، تهدید یا فرصت؟

سید مهدی هاشمی، فعال سابق دانشجویی، در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز درباره‌ی آرای قومیتی مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب در انتخابات زودهنگام 1403، نوشت:

یکی از مباحث مطروحه پس از تایید صلاحیت دکتر مسعود پزشکیان به عنوان نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری آرای قومیتی و ابراز نگرانی برخی جریان های سیاسی در این خصوص بوده است.

سابقه طولانی وی در سمت ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز و طبابت در بیمارستان‌های این شهر، احداث بیش از 600 خانه بهداشت در استان آذربایجان شرقی، حضور موفق در دولت اصلاحات و پنج دوره پیاپی نمایندگی با آرای بالا حتی در دوره‌هایی که جریان اصلاحات امکان ارائه لیست انتخاباتی نداشت، پیش بینی برای آرای بالای وی در استان‌های ترک‌نشین را تسهیل می‌کرد. در کنار سایر ویژگی‌های دکتر پزشکیان همچون اشتهار به سلامت نفس و دفاع بی‌قید و شرط از حقوق اساسی ملت و آسیب دیدگان اعتراضات مختلف، آرای اختصاصی وی در مناطق ترک‌نشین زنگ خطری برای جریان‌های سیاسی رقیب بود که بعضا با بداخلاقی انتخاباتی، شائبه انتساب وی به جریانات تجزیه طلب و به نوعی تهدید امنیت ملی را نیز مطرح می‌کردند.

توانایی صحبت دکتر پزشکیان به زبان کردی، و دفاع همه جانبه وی از حقوق اقلیت‌ها من‌جمله اهل تسنن کرد و بلوچ و ترکمن، این نگرانی‌ها و شائبه‌ها را تشدید کرد.

اما شور و شوق کم‌سابقه دیده شده در استقبال از دکتر پزشکیان یا نمایندگان و مشاورین وی در این مناطق و سایر مناطقی که به نوعی با تبعیض‌های قومیتی و زبانی و جغرافیایی مواجه بودند، نویدبخش احساس مشارکت مردمان این مناطق در امور و تعیین سرنوشت کشور بود. آنها شاهد سخنان غیرمتکلفانه فردی بودند از جنس خود، با لهجه، و بدون دادن وعده‌های دست نیافتنی.

به هر روی انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری طی دو مرحله با پیروزی دکتر پزشکیان برگزار گردید و در هر دو مرحله آرای وی در مناطقی که مردمان آن برای دهه‌ها و شاید نزدیک به یک سده با تبعیض‌های زبانی، قومیتی، مذهبی و جغرافیایی مواجه بودند بطرز معناداری از سایر مناطق کشور بیشتر بود. 

بنا به آمار نهایی منتشر شده از طرف وزارت کشور به تفکیک استان‌ها که در جدول ذیل مرتب شده، آرای دکتر پزشکیان در مرحله دوم انتخابات در کل کشور به میزان ۲,۸۴۶,۲۲۴ از آرای رقیبش دکتر سعید جلیلی بیشتر بوده است. بررسی آمار چهار استان با اکثریت ترک نشین شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان نشان می‌دهد که در همین چهار استان برتری آرای دکتر پزشکیان ۲,۸۶۱,۱۳۰ است که به تنهایی از برتری آرای وی در کل کشور بیشتر است. همچنین مجموع برتری آرای دکتر پزشکیان در استان‌های غربی با اکثریت کردنشین، سه استان شمال کشور و سیستان و بلوچستان  ۱,۴۰۸,۹۲۳ بوده است.   

نکته کلیدی اینکه در بیشتر این استانها در صد سال گذشته حرکت‌های جدایی‌طلبانه یا خرابکارانه‌ای مشاهده شده که بعضا با تحریک و حتی کمک کشورهای همسایه یا قدرت‌های غربی همراه بوده‌اند. ولی اکثریت مردم این استان‌ها به دلایلی که بررسی آن مجال دیگری می‌طلبد ضمن شرکت گسترده در این انتخابات اعتماد به مراتب بیشتری نسبت به سایر مناطق به دکتر پزشکیان نشان دادند.

همین مساله پیروزی آقای پزشکیان را بر خلاف شائبه‌های مطرح شده پس از تایید صلاحیت وی، فرصتی کم‌نظیر برای افزایش همبستگی ملی، تقویت تمامیت ارضی و امنیت ملی و به حاشیه راندن گروه‌های اندک جدایی طلب و قطع دست نیروهای مداخله‌گر خارجی به وجود آورده است. 

همچنین برگزاری جشن‌های پرشور پس از پیروزی دکتر پزشکیان بویژه در مناطق شمال غربی کشور و طرح مطالبات بحق از رئیس جمهور منتخب در خصوص زنده نگه داشتن زبان و هویت اقوام ایرانی با قدمت هزاران ساله مویدی است بر آغاز کنشگری مردمان این مناطق، که با بی‌مهری‌های دیده شده نقش بارزی در جنبش‌های  اعتراضی و مدنی اخیر نداشتند. 

نهایت اینکه در صورت تحقق وعده‌های مطرح شده از سوی رئیس جمهور منتخب مبنی بر بکارگیری همه نخبگان منجمله شایستگان از اقوام در مسئولیت‌های اجرایی، چرخه بسته و محدود انتصاب مقامات شکسته و پتانسیل‌های نهفته مدیریتی و اجرایی فراوانی برای توسعه کشور آزاد خواهند شد.

انتهای پیام