موش‌های شهری چطور در مشهد کم شدند؟
با اقدامات مدیریت شهری، کانون‌های آلوده به جانوران موذی پاک‌سازی شد.
به گزارش سایت شهرآرانیوز (مشهد)، «تا چند‌سال پیش، دیدن موش‌ها در شهر برای مردم هم عجیب بود، هم ترسناک؛ اما در این سال‌ها این‌قدر فضای شهر‌ها برای حضور و تغذیه‌شان مساعد شده است که روز روشن در خیابان دیده می‌شوند و دیگر مثل قبل برای مردم ترسناک نیستند و بودنشان عادی شده است.
این اتفاق درحالی در کلانشهرها در حال گسترش است که این حیوانات موذی عامل انتقال ۶۰درصد بیماری‌های مشترک میان انسان و دام هستند و طاعون، آسیب‌های کلیوی، مننژیت، نارسایی کبدی و حتی مرگ، تنها بخشی از بیماری‌هایی هستند که از موش‌ها به انسان منتقل می‌شوند؛ اما بسیاری از کلانشهرها مدت‌هاست که با مسئله افزایش جمعیت موش‌ها و مبارزه با آنها درگیر هستند و از تهران و اصفهان تا مشهد و اهواز هرکدام راه‌های مختلفی را برای کاهش کانون‌های جمعیتی و مبارزه با موش‌ها و دور کردن آنها از شهر امتحان کرده‌اند؛ راه‌هایی که بعضی از آنها -هرچند به‌صورت مقطعی- جمعیت موش‌ها را کنترل کرده و در برخی مواقع نیز مثل طرح‌های شهرداری تهران چندان کارایی نداشته است.
مرکز پژوهش‌های مجلس‌شورای‌اسلامی در گزارشی که آبان‌ماه درباره چارچوب تقنینی و مدیریت جامع یکپارچه جوندگان موذی (موش) در ایران و نمونه‌های بین‌المللی منتشر کرد، اقدامات شهرداری را برای مبارزه با موش‌ها نه‌تنها ارزان و پذیرفتنی دانست، بلکه آن را برای اجرا به دیگر شهر‌ها هم توصیه کرد.
زیست موش در اکثر کلانشهرها
مرکز پژوهش‌های مجلس‌شورای‌اسلامی در پیمایش و نظرسنجی از شهروندان چند کلان‌شهر این سؤال را مطرح کرده است که آیا در اطراف محل زندگی خود موش‌ها را دیده‌اند؟ و پاسخ ۸۹درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی مثبت بوده است؛ البته میزان رضایتمندی عمومی از عملکرد مدیریت شهری در مقابله با این حیوانات، براساس همین پیمایش، چندان چنگی به دل نمی‌زند و حدود ۱۲درصد از مردم از عملکرد مدیریت شهری نسبتا راضی هستند. ۳۷درصد هم اعلام کرده‌اند که از مقابله با این جانور نسبتا ناراضی‌اند و فقط ۳۰درصد اعلام نارضایتی کرده‌اند.
اینکه در چه نقاطی بیشتر از هرجای دیگر موش دیده می‌شود، یکی دیگر از سؤالات پیمایش میدانی مرکز پژوهش‌های مجلس از مردم بود. کانال‌های فاضلاب و جوی‌های آب شهری، مخازن جمع‌آوری پسماند و پارک‌ها به‌ترتیب اصلی‌ترین نقاط جولان موش‌ها و جوندگان موذی اعلام شد.
۹۱درصد از جامعه آماری این پیمایش، درباره دلایل نگرانی‌شان در حوزه جوندگان موذی اعلام کرده‌اند که بیش از هر‌چیز، نگران انتشار آلودگی‌ها و افزایش امکان ابتلا به بیماری‌های منتقل‌شده از موش‌ها و جوندگان موذی به انسان هستند، ولی در کمال تعجب ۴۷درصد از آنها نمی‌دانستند متولی مقابله با جوندگان موذی در محیط و معابر شهری چه سازمان و ارگانی است و فقط ۴۴درصد اطلاع داشتند که شهرداری باید کار ریشه‌کنی و مقابله با این حیوانات را انجام دهد. تعداد کمی هم از مرکز بهداشت و شرکت‌های خدماتی خصوصی به‌عنوان متولی این ماجرا نام برده‌اند.
پراکندگی بیشتر موش‌ها در ۷ منطقه
براساس گزارش‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، مشهد یکی از موفق‌ترین برنامه‌های مبارزه با جوندگان موذی را دارد و برای همین هم مرکز پژوهش‌های مجلس در میان همه کلانشهرها، به‌سراغ بررسی برنامه اداره محیط‌زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد برای مقابله با جوندگان موذی رفته است.
طبق نقشه‌ای که در این گزارش از پراکندگی نقاط آلوده شهر به موش، منتشر شده است، منطقه ثامن، مناطق یک، ۶، ۳، ۷، ۴ و ۱۰ بیشترین نقاط آلوده را دارند و در مقابل مناطقی مثل ۵، ۹، ۱۲ و حتی منطقه پرجمعیتی مثل منطقه ۸ کمترین کانون‌های تجمع را به خودشان اختصاص داده‌اند.
کاهش شکایت از موش‌ها در مشهد
سؤال این است که شهرداری مشهد در دو سال اخیر چقدر برای مبارزه و مقابله با موش‌ها هزینه کرده است و آیا این هزینه و طعمه‌گذاری در کاهش تعداد شکایت‌های مردم موثر بوده است؟
شهرداری در سال۱۴۰۰، برای ۱۰۶۸ طعمه در مساحت ۵۳میلیون‌و۴۲۰هزار مترمربعی، ۵۰۰میلیون تومان هزینه کرده است. در آن زمان چهارصد شکایت مردمی درباره موش‌ها در سامانه۱۳۷ به ثبت رسیده بود. در سال۱۴۰۱، تعداد شکایت‌های مردمی به ۴۲۰مورد می‌رسید و با وجود افزایش اعتبار به ۷۰۰میلیون تومان، تعداد طعمه‌ها به ۱۰۲۲ عدد کاهش پیدا کرد و ۵۱میلیون‌و۱۰۰هزار مترمربع را پوشش داد.
اما در سال گذشته اعتبار مقابله با موش‌ها در مشهد با افزایش ۲۰۰میلیون‌تومانی به ۹۰۰میلیون تومان رسید و تعداد طعمه‌ها برای جوندگان موذی بیست برابر شد و براساس گزارش شهرداری، در این سال ۲۶هزار طعمه برای آنها در شهر جانمایی شد. با این طعمه‌گذاری گسترده که در مساحت حدودی ۸۶۷هزار مترمربع انجام شد، تعداد تماس‌ها و شکایت‌های مردم از موش‌ها به نصف کاهش پیدا کرد.
در سال گذشته فقط ۲۰۱تماس و شکایت در‌این‌باره در سامانه۱۳۷ شهرداری ثبت شد که این مسئله نشان می‌دهد اقدامات شهرداری در دو سال گذشته برای مقابله با این جانور موذی تا حد زیادی موفق بوده است. این اتفاق درحالی در مشهد با موفقیت همراه بود که تهران با ۹میلیون نفر جمعیت در سال۱۴۰۳، ۸۰میلیارد تومان برای برنامه مقابله با جوندگان موذی هزینه کرد، اما هنوز بیش از ۳هزار تماس مرتبط با این موضوع دارد و هنوز کاهش آن‌چنانی شکایت از موش‌ها را ثبت نکرده است.
آغاز برنامه مقابله با موش‌ها از ۷ سال پیش
رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی معاونت خدمات شهری در گفت‌و‌گو با شهرآرا با تأکید بر اینکه هجوم موش‌ها به شهر خسارت‌های اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم زیادی وارد می‌کند، تصریح کرد: ورود جدی مدیریت شهری برای کنترل این معضل می‌تواند در کاهش این خسارات تأثیرگذار باشد و به‌همین‌دلیل هم در سال‌های گذشته برای کم کردن آسیب‌های اقتصادی و تهدید سلامت و بهداشت عمومی، اداره محیط‌زیست، سلامت و ایمنی با همکاری مناطق و سازمان‌های شهرداری و با استفاده بهینه از منابع مالی و نیروی انسانی برنامه‌های جامع مبارزه با این نوع از جوندگان شهری را تدوین و آغاز کرد.
محمد پذیرا با اشاره به آغاز عملیات اجرایی مبارزه با جوندگان موذی در شهر مشهد از حدود هفت سال پیش، گفت: عملیات اجرایی مبارزه با جوندگان در مشهد و به‌صورت نوین از سال۱۳۹۶ آغاز شد و با اجرای این عملیات، اکنون تعداد کانون‌های جوندگان شهر مشهد از شصت به ۹ کانون کاهش پیدا کرده است و همچنین طرح پژوهشی تنوع گونه‌های جوندگان شهری و حاشیه شهر کلان‌شهر مشهد با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد در دست انجام است که نتایج آن در کاربردی‌تر شدن برنامه‌های آینده مقابله با موش‌ها و سایر جوندگان موذی، تأثیر زیادی دارد.
از رصد تا ایجاد بانک اطلاعاتی
او توضیح داد: شناسایی محل‌های هجوم و وفور موش‌ها (مثل انبار، گمرک، راه‌آهن)، دفع مناسب پسماندها، آموزش، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی عمومی در شهر، آموزش تخصصی اکیپ‌های مقابله با جوندگان، هوشمندسازی با ایجاد بانک اطلاعاتی، اجرای طعمه‌گذاری در محل‌های تجمع جانوران و رصد و پایش دوره‌ای فعالیت‌ها و تحلیل بازخورد‌ها اقداماتی هستند که در همه این سال‌ها برای مقابله با موش‌ها در شهر انجام شده است.
او افزود: مرکز پژوهش‌های مجلس‌شورای‌اسلامی، برنامه شهرداری مشهد در این زمینه را یک نمونه موفق که با هزینه قابل قبولی در حال اجراست، به سایر بهره‌برداران و شهرداری‌های سراسر کشور معرفی کند.»
انتهای پیام
