موافقت مشروط رهبری با جلسه‌ی روحانی و ترامپ
حسن روحانی گفت: مهر ۹۸ که به سازمان ملل رفتم، قبلاً خدمت رهبری صحبت کرده بودم که اگر من بتوانم تحریم را بردارم، ۱+۵ در سطح سران تشکیل شود؛ یعنی ترامپ باشد، من باشم و رؤسای دیگر هم باشند، نه اینکه فقط من و ترامپ باشیم. ایشان البته با شرایطی موافقت کردند که اگر این شرایط مهیا شد، انجام دهید.
رئیس‌جمهوری ایران در دوره‌های یازدهم و دوازدهم، در بخشی از گفت‌وگو با روزنامه‌ی ایران گفت:
«من مهر ۹۷ رفتم نیویورک. در آنجا آقای ترامپ به من پیغام داد که همدیگر را ببینیم. من گفتم که برای چه ایشان را ببینیم؟ تا وقتی تحریم هست، من ترامپ را نمی‌بینم. آقای مکرون آمد پیش من، گفت پیش ترامپ بودم، او گفته است ما با هم ملاقات کنیم، بنشینیم مسأله را حل کنیم. گفتم ترامپ اگر اعلام کند مسأله تحریم را حاضرم حل کنم، من او را می‌بینم.
گفت این‌جوری که نمی‌شود. خیلی بحث کردیم، گفت پس من بروم دومرتبه پیش ترامپ. از آنجا به من زنگ زد. گفت که امشب شما نیم ساعت وقت بگذارید، من و شما با ترامپ ملاقات کنیم، من پنج دقیقه اول می‌مانم، بعد می‌روم، شما با همدیگر صحبت کنید، به نظر من مسأله حل می‌شود. گفتم من نمی‌آیم و ملاقات نمی‌کنم. اول باید ترامپ اعلام کند که من تحریم را برمی‌دارم و جزئیاتش را در ملاقات اعلام می‌کنم. خب دیگر این نشد، یعنی قبول نکرد. دومرتبه مکرون آمد پیش من و گفت ترامپ می‌گوید برجام را من قبول می‌کنم، دو بند به آن اضافه کنیم. یک بند راجع به مسائل موشکی که با هم مذاکره کنیم، یک بند راجع به منطقه. این دو بند را اضافه کنید، من قبول می‌کنم. من گفتم به هیچ عنوان، در برجام یک کلمه اضافه و یک کلمه کم نمی‌شود. او باید قبول کند بعد از آن ما با هم صحبت می‌کنیم.
راجع به موشک و مسائل نظامی که اصلاً بحث نداریم، راجع به منطقه بعد با هم صحبت می‌کنیم. او اول تحریم را بردارد. گفت این نمی‌شود. خلاصه نشد؛ یعنی ترامپ زیر بار نرفت. وقتی برگشتم، مکرون این را رها نکرد، چندین بار به من تلفن کرد. تقریباً ماهی یک بار تلفن می‌کرد. به اینجا رسید که گفت موضوع موشک و مسائل نظامی تمام شد دیگر، من حل کردم، ترامپ گفته من به تسلیحات و موشک دیگر کاری ندارم. فقط بند منطقه را اضافه کنیم تمام می‌شود و یک جایی هم با ترامپ ملاقات کنید. گفتم نه، من منطقه را قبول نمی‌کنم، ملاقات هم نمی‌خواهم. ترامپ اول این کارها را بکند، بعد من به شما می‌گویم ملاقات می‌کنم یا نه. این گذشت و نشد.
بعد از چند هفته آقای مکرون دومرتبه زنگ زد. گفت آن بند منطقه را هم من حل کردم، منطقه را نمی‌خواهد، فقط راجع به سوریه صحبت کنید، همین. گفتم من که قبول ندارم این را ولی حالا بر فرض اگر می‌خواهیم راجع به سوریه صحبت کنیم، اول باید ترامپ اعلام کند تحریم را برداشته و به برجام برگردد تا بعد. گفت ملاقات چطور؟ گفتم بعد از اینکه به برجام برگشت بعد من با شما صحبت می‌کنم، الان قولی به شما نمی‌دهم. خب این نشد و… بعد به من زنگ زد و گفت آخر بدون ملاقات شما مسأله حل نمی‌شود، ترامپ ملاقات می‌خواهد. گفتم که من برای ملاقات حرفی ندارم، به شرط اینکه اول او تحریم را بردارد بعد راجع به ملاقات ما با هم صحبت می‌کنیم. بعد ترامپ آمد آقای آبه شینزو را واسطه کرد که به ایران آمد. چند ماه بعد از آن من به ژاپن رفتم که چهارچوبی با آبه توافق کردیم که اگر او بتواند با ترامپ به توافق برسد که او جواب منفی داده بود و لذا پیام داد راهی که شما گفته بودید، نشد.
مهر ۹۸ که به سازمان ملل رفتم، قبلاً خدمت رهبری صحبت کرده بودم که اگر من بتوانم تحریم را بردارم، ۱+۵ در سطح سران تشکیل شود؛ یعنی ترامپ باشد، من باشم و رؤسای دیگر هم باشند، نه اینکه فقط من و ترامپ باشیم. ایشان البته با شرایطی موافقت کردند که اگر این شرایط مهیا شد، انجام دهید. در این فاصله چند پیام دیگر هم با ترامپ راجع به مسائل دیگر داشتیم از جمله موضوع آرامکو، پهپاد گلوبال‌هاوک که ما زده بودیم که مربوط به برجام نمی‌شود. ما رفتیم نیویورک، آقای مکرون آمد و گفت ما فردا می‌خواهیم جلسه سران ۱+۵ برگزار کنیم. مرکل که هیچ وقت نمی‌آمد، به خاطر این موضوع آمد. جانسون هم که در پارلمان انگلیس گرفتاری داشت، آمد. گفتم در صورتی با این جلسه موافقت می‌کنم که ترامپ در مصاحبه اعلام کند ما فردا جلسه ۱+۵ داریم، در آن جلسه من می‌خواهم که به برجام برگردم. اگر این را اعلام کند، من می‌آیم و موافقم که جلسه تشکیل شود. گفت نمی‌شود. خیلی سخت است و… رفت پیش ترامپ.
یک ساعت بعد که با جانسون ملاقات داشتم، وسط ملاقات آمد داخل و گفت که من با ترامپ صحبت کردم، ما بر سر طرح چهار ماده‌ای توافق کردیم. چهار ماده‌اش را هم نوشته و آورده بود. گفت فردا جلسه تشکیل می‌شود، پایان جلسه این چهار ماده اعلام می‌شود. از این چهار ماده دو تعهد مربوط به ما بود، دو تعهد مربوط به ترامپ. من خواندم راجع به بندهای خودش گفتم خب آن‌هایی را که او گفته، مشکلی نیست. درباره بندهای ما گفتم قبول دارم فقط عبارت‌هایش را باید تغییر بدهیم. گفت خب پس من بروم تمام کنم؟ گفتم که نه، این دو تعهد که به عهده من است، امشب اعلام می‌کنم، آن دوتایی که به عهده ترامپ است او امشب اعلام کند، فردا با هم ملاقات کنیم. گفت نمی‌شود که از قبل اعلام کنید. گفتم نه، اعلام کند که ما یک طرح چهار ماده‌ای داریم دو تا تعهد آمریکاست، دو تا تعهد ایران است. تعهد من راجع به تحریم و نفت است و… ایشان هم تعهدش فلان است. من هم مصاحبه می‌کنم. گفت نمی‌شود و رفت پیش ترامپ و دومرتبه آمد و گفت که ترامپ گفته من پیشاپیش نتیجه جلسه را اعلام نمی‌کنم. گفتم نه، نتیجه لازم نیست، او این جملات را بگوید کافی است. خلاصه نشد و ما به توافق نرسیدیم.
دلیل به توافق نرسیدن این بود که من نمی‌توانستم به ترامپ اعتماد کنم. اگر ترامپ نبود، جای او مثلاً کسی مثل اوباما بود، من حتماً قبول می‌کردم. قربانی شدن را هم قبول می‌کردم؛ می‌رفتیم ملاقات می‌کردیم. ولی ترامپ هدفش این بود که من را ببیند، با من دست بدهد، بگوید من اولین رئیس‌جمهوری هستم که با رئیس‌جمهوری ایران ملاقات می‌کنم. دنبال نمایش و شو بود. بعد از آن آقای مکرون پیغام داد که من شب به هتل شما می‌آیم، ویدئوکنفرانسی آقای ترامپ به شما قول می‌دهد در حضور من که فردا این‌ها را قبول می‌کنم. گفتم نه، اینکه به من بگوید به درد من نمی‌خورد. او که حرف‌هایش ارزش ندارد. باید عمومی بگوید؛ گفتن به من چه فایده‌ای دارد! این را هم نپذیرفتم. خودبه‌خود آن جلسه هم تشکیل نشد و مسأله باقی ماند.
البته ترامپ آن مقطع، استیضاحش مطرح بود و دنبال یک پیروزی بود و پیروزی‌اش هم این بود که من را ببیند. در تیم ما افرادی بودند که می‌گفتند این تماس انجام بگیرد، افرادی هم بودند که می‌گفتند اگر تماس هم انجام نگیرد، شما یک بار دیگر مکرون را ببینید، ولی من نتوانستم در ذهنم هضم کنم که ما هم با ترامپ ملاقات کنیم، هم او در صحنه موفق شود و هم آخرش چیزی به ما ندهد و این احتمال هم تقریباً در ذهن من بالا بود. به همین دلیل ملاقات نکردم. سال ۹۹ هم به خاطر کرونا به سازمان ملل نرفتیم تا اینکه بایدن آمد.
انتخاب بایدن یک فرصت طلایی بود که ما می‌توانستیم موضوع برجام را در اسفند ۹۹ تمام کنیم. آقای عراقچی چهارچوب توافق را با رابرت مالی نهایی کرد. نه تنها بایدن به برجام برمی‌گشت بلکه تمام اقدامات ترامپ در این مدت را لغو می‌کرد؛ از جمله تحریم بیت رهبری و قرار دادن سپاه در فهرست تروریستی. متأسفانه به خاطر مسائل سیاسی و اینکه چه کسی رئیس‌جمهوری بعدی شود و دولت روحانی با موفقیت و پیروزی تمام نشود، آن فرصت طلایی هم از دست رفت و امروز هم شرایط ما بسیار سخت‌تر از همیشه است.»
انتهای پیام
