ماجرای شکایت محمدرضاشاه، ملک فاروق و ملکه الیزابت از عزیز نسین
علی مرادی مراغه ای، پژوهشگر تاریخ، در کانال تلگرامی خود نوشت: «مقاله طنزی که عزیز نسین در ۱۹۴۹م (۱۳۲۸ش) نوشته و طلاق و ازدواج این سه شاه، پادشاه و ملکه را به طنز کشیده بود، باعث شکایت هر سه شد.
البته این سه شکایت، عزیز نسین را بیشتر مشهور ساخت چرا که در تاریخ به عنوان «نویسندهای که سه پادشاه از او شکایت کرده اند» ثبت شد، که نه تنها شجاعت او را نشان میدهد، بلکه نشان میدهد که چگونه طنز میتواند به یک نیروی سیاسی قوی بدل گردد.
عزیز نسین با اشاره به فقر و فلاکت میلیونها نفر در این کشورها، حیف و میل و اسراف و تجملات این ازدواجها و طلاق را به نقد کشیده و در مورد شاه ایران نیز بشوخی دماغ او را به طنز کشیده و نوشته بود که بزرگی آن، باعث شده فوزیه از او طلاق بگیرد!
ازدواج فوزیه با محمدرضاشاه بدستور رضاشاه بود که نه تنها ازدواج او بلکه ازدواج دو خواهرش شمس و اشرف نیز به دستور رضاشاه بود. دیکتاتور مثل همه امور، در ازدواج هر سه فرزندش نیز به دستور دادن متوسل شده بود.
اما البته با سقوط و تبعیدش از ایران، هر سه ازدواج اجباری به طلاق انجامید!
یک مانعی که بر سر ازدواج محمدرضاشاه با فوزیه بود اصل ۳۷ متمم قانون اساسى بود که در آن آمده بود مادر ولیعهد باید ایرانى الاصل باشد! اما در مقابل اراده دیکتاتور، قانون اساسی دیگه چه خریه؟!
لذا مجلس شورا بلافاصله طبق فرموده، دست به کار شد در نتیجه، فرمان ایرانى بودن فوزیه صادر گشت، با این توجیه که، در دورۀ کیانی زمانى کشور مصر جزء متصرفات ایران بوده است پس فوزیه ایرانی است!
اما عبرت تاریخ بین! که فوزیه طلاق گرفته از ایران رفت و ایرانی نشد، اما محمدرضاشاه سرانجام مصری شد و در مصر دفن گردید! در مورد ازدواج فوزیه با محمدرضاشاه در این پست نوشتهام بخوانید: ازدواج رضاشاهی!
اما برگردم به مقاله طنز عزیز نسین:
طنز عزیز نسین آن زمان منجر به حساسیتهای دیپلماتیک و شکایت رسمی سفارتخانههای سه کشور به وزارت امور خارجه ترکیه شد. از آنجایی که ملکه الیزابت رسماً رئیس دولت (ملکه) نبود، دادخواستی که او ارائه کرده بود از نظر قانونی بیاعتبار تشخیص داده شد و رد شد، اما شکایت محمدرضاشاه و ملک فاروق باعث شد، عزیز نسین توسط دادگاه به ۷ ماه زندان محکوم گردد.
عزیز نسین در خاطراتش مینویسد:
«مأموری که از سفارت ایران اعزام شده بود، در حال تعارف پاکت سیگار، به من پیشنهادی کرد: عذرخواهی در ازای بخشش. اما عزیز نسین پاکت سیگار را به صورت مأمور پرتاب کرده، ضمن رد پیشنهاد بخشش، گفت:
«بگذارید شاهتان بیاید و از من عذرخواهی کند»
البته همیشه سرانجام طنز بر دیکتاتورها و حاکمان پیروز میگردد!
سالها پس از این واقعه، عزیز نسین در طنزی چنین نوشت:
تمام آن مقامات عالیرتبه که سعی در دخالت در کار من داشتند، یکی یکی از کشورهایشان اخراج شدند. فاروق مصر را ترک کرد، محمدرضا ایران را ترک کرد، پرونده ملکه انگلیس نیز مختومه شد. از این به بعد، هیچکس نمیتواند حریف من گردد»!
انتهای پیام
