از حسنک وزیر تا حسن روحانی | رضا بابایی
به گزارش انصاف نیوز، «رضا بابایی»، پژوهشگر فرهنگی، در یادداشتی تلگرامی نوشت:
این روزها برخی شخصیتها و نهادهای دینی به سخنان آقای حسن روحانی دربارهی جواز انتقاد از حکومت، حتی در زمان زعامت و حکمرانی معصوم(ع)، واکنش نشان داده و او را سخت سرزنش کردهاند. محتوای این نزاع برای من هیچ اهمیتی ندارد؛ اما مایلم سه نکته را یادآوری کنم:
1. ویژگی مهم و عمومی این گونه نقدها کلیگویی است؛ یعنی دقیقا نشان نمیدهند که شخص متهم چه گفته است و چرا سزاوار نقد است. مثلا در اطلاعیۀ منسوب به جامعۀ مدرسین هیچ اشارهای به عبارات آقای روحانی نمیشود؛ بلکه بسیار کلی او را متهم به انحراف از مسلمات مذهب میکند. اما وقتی به نص عبارات او مراجعه میکنیم، در کمال شگفتی میبینیم که رئیس جمهور، یکی از بدیهیترین مسلمات دینی را بر زبان آورده است. اینکه مردم حق انتقاد از حکومت معصومین را دارند، نص عبارت امام علی(ع) در نهج البلاغه(خطبۀ 216) است. همچنین «حق انتقاد» به معنای «انتقاد حق» نیست که خلاف عصمت باشد. افزون بر این، انتقاد از حکومت، همیشه به معنای انتقاد از رأس حکومت نیست؛ زیرا ممکن است انتقاد از زمامداران میانی باشد؛ چنانکه امیرالمؤمنین(ع) خود فراوان از زمامدارانش انتقاد کرده است.
2. استفاده از اتهام بددینی و انحراف از دین علیه سیاستمداران، در تاریخ ایران بیشتر بار سیاسی داشته است تا بار دینی و اعتقادی؛ به آن نشان که هیچگاه از این حربه علیه سیاستمداران همسو استفاده نمیشود؛ حتی اگر آن سیاستمدار نامعمولترین و عجیبترین سخنان را گفته باشد یا رفتاری خلاف همۀ هنجارهای دینی از او سر زده باشد. نمونۀ تاریخی این برخورد دوگانه، داستان غمانگیز حسنک وزیر است که چون از چشم سلطان غزنوی افتاد، پروندۀ گفتارها و رفتارها و سفرهای او را گشودند تا آنچه میخواهند بیابند و سرانجام نیز یافتند و او را به جرم گرایش به مذهب باطنیان مصر به دار آویختند. در چهل سال گذشته، شگفتآورترین سخنان و رفتارهای نامعمول دینی از رئیس دولتهای نهم و دهم سر زد؛ اما در آن زمان هیچ صدایی برنخاست، مگر در حد زمزمه و تذکرهای بسيار دوستانه و مهربانانه؛ تا اینکه او نیز از اردوگاه خودی بیرون رفت. پس از آن بود که قلمها به کار افتادند و دهانها باز شدند و درد دین به سراغشان آمد.
3. در پایان اطلاعیۀ منسوب به جامعۀ مدرسین آمده است: «اکیداً توصیه میکنیم بعضی از مسئولان از ورود به مسائل اعتقادی و تخصّصی فکری در اظهارات خویش پرهیز کنند و بجای آن تلاش خود را به حل مشکلات معیشتی و گرفتارهای اقتصادی مردم معطوف کنند و آنچه مردم از شماها انتظار دارند گرهگشائی از مسائل و مشکلات زندگی آنان است، نه اظهار نظر در مسائل اعتقادی و تخصصی که نه تنها گرهی از کار مردم باز نمیکند که افزون بر مشکلات دنیوی آنان، دین آنان را نیز با مشکل مواجه میکند.»
این توصیه به این معنا است که مسئولان سیاسی به دین مردم کاری نداشته باشند و برای تأیید دیدگاههای خود به سراغ دین نروند. انصافا توصیۀ درست و راهگشایی است؛ اما اگر شاما همۀ سیاستمداران شود.
انتهای پیام
مساله چیز دیگه ای هستش ظاهرا کسانی که بدون توجه به نارضایتی عمومی ملت جرقه آغاز تظاهرات خیابانی علیه دولت رو در مشهد شروع کردند و باعث ضربه مهلکی به مردم و کشور و دولت در بعد داخلی و خارجی شدند به هیچ وجهی نمی خوان شرایط مملکت رو درک کنند و فقط و فقط سقوط دولت روحانی و احتمالا اقدامات بیشتری علیه روحانی اونها رو آروم می کنه و الا فیلم و متن سخنرانی کاملا مشخصه که هیچ حرفی خلاف اعتقادات شیعی زده نشده و اصلا انتقاد به شخص یا فرد معصوم ابراز نشده فقط گفته در دولت معصوم هم می شود انتقاد کرد … ظاهرا یا آقایون خودشون رو معصوم می دونند(مخصوصا دولت محمود احمدی نژاد) یا چون میدونند در صورت رواج انتقاد بیش از دولت فعلی نهادها و افراد خیلی قدرتمند نزدیک به خودشون رو شامل میشه این فیلم رو راه انداختند …