چرا باید طرفدار تیم فوتبال عربستان باشیم؟

«احمد هاشمی» در یادداشتی برای انصاف نیوز با عنوان «چرا باید طرفدار تیم فوتبال عربستان باشیم» نوشت:

چند روز پیش مهرداد میناوند در یک برنامه ورزشی تلویزیون جمله‌ای قریب به این مضمون گفت که همه اقوام ساکن در ایران ازجمله اعراب محترم‌ هستند و هرگونه توهین قومیتی در ورزشگاه‌ها محکوم است. مجری برنامه هم ضمن تقدیر از بیانات میهمان محترم یک بیانیه چند جمله‌ای در محکومیت کشورهای عرب همسایه قرائت کرد که درواقع خیلی هم بحث فنی فوتبالی نبود.

دیشب هم در برنامه‌ای دیگر وقتی حرف به بازی عربستان و روسیه کشیده شد، معلوم شد که عربستان در آن استودیو طرفداران زیادی ندارد. موقعیتی که مجریان برنامه به طرفدارن ایرانی فوتبال هم تعمیم دادند؛ اینکه مردم ما هم دوست ندارند عربستان برنده شود.

گذشته از درست یا غلط بودن تکرار این حرف‌ها از صداوسیما پرسش این است که دلیل این قاطعیت در ترجیح روسیه در دوگانه روسیه و عربستان چیست؟ شاید یکی از دلخوری‌های برخی از مردم، حمله سالیان دور اعراب به ایران باشد که ذیل گفتمان «دو قرن سکوت» تعریف می‌شود. بااین‌حال وقتی حرف از مقایسه روسیه و عربستان در این زمینه باشد، روسیه خیلی روسپید نیست. آثار زخم‌های این کشور بر پیکر ایران هنوز تازه است. قرارداد ترکمنچای و گلستان به کنار، بعد از جنگ دوم جهانی، اگر ضرب‌العجل 48 ساعته ترومن نبود، روس‌ها حالا حالاها قصد راهی شدن نداشتند و بدشان نمی‌آمد بخش‌هایی از آذربایجان را هم ضمیمه فتوحات پیشین خود کنند. در تاریخ معاصر، عربستان یک‌دهم روسیه به ایران آسیب نرسانده است. بیشتر از آن، عربستان مانند همسایه‌ای خجالتی و فراری از معاشرت بوده که تا مجبور نمی‌شود، سری به علامت سلام و علیک تکان نمی‌دهد.

در دوگانه عربستان-روسیه، شاید نیاز به همین مقایسه‌های سطحی هم نباشد. موضوع اصلاً روسیه و هیچ کشور دیگری نیست. مسئله این است که ما طرفدار هر کشوری هستیم که روبه‌روی عربستان قرار بگیرد. تیمی که ازقضا اگر از جنبه فوتبالی نگاه کنیم، بازی‌هایش مصداق بارز رد نظریه ضدفوتبال بازی کردن عرب‌هاست. فوتبالی مالکانه، با بازیکنانی که دست‌کم در سطح فوتبال آسیا تکنیکی محسوب می‌شوند. همین تیم در گروهی که دو غول آسیا، استرالیا و ژاپن و تیم پرمهره امارات حضور داشتند به‌راحتی صعود کرد. اگر بازی‌های تیم عربستان را فارغ از کلیشه‌های ذهنی خود درباره فوتبال عرب‌ها تماشا کنیم، به یقین لذت خواهیم برد.

جالب این است که اصلاً تیم‌های کشورهای عربی خیلی هم زیبا بازی می‌کنند. نمونه‌هایش را بارها همین سال‌ها دیده‌ایم. برچسب ضدفوتبال به تیم‌هایی مثل العین و الهلال و السد نمی‌چسبد. خیلی وقت‌ها ما در برابر این تیم‌ها باختیم و بعد توجیه کردیم که این‌ها با دلارهای نفتی‌شان بازیکن می‌خرند و ولخرجی‌های آنچنانی در تدارکات تیم خود دارند. این تصور حالا انگار دستورالعملی است که باید گزارشگران ورزشی مدام تکرار کنند تا ما فراموش کنیم که ایران هم دلار نفتی و گازی کم ندارد.

فراموش کنیم که فرق ما با آن‌ها تنها در نوع مدیریت‌ رانتی است و خیلی از همین سرمایه‌گزاری‌های آن‌ها با سود معقول برمی‌گردد. شاید هم – مطمئن نیستم – آن‌ها خاوری و زنجانی ندارند که دلارهای نفتی‌شان را توی کانادا و تاجیکستان به باد دهند، وقتی پولشان اضافه می‌آید در ورزش تزریق می‌کنند!

هیچ دلیل موجهی وجود ندارد که ما طرفدار تیمی مانند عربستان نباشیم، از آن طرف با هزار و یک استدلال می‌توانیم موقع تماشای بازی این تیم سمت تماشاگران عرب بنشینیم؛ یکی تشابه‌های فرهنگی ما با مردم عربستان است. دیگری اینکه عربستان همچون ایران کشوری در حاشیه فوتبال حرفه‌ای است و موفقیتش نویدبخش پیروزی‌های آتی ما هم خواهد بود. اینکه بازی آلمان و اسپانیا را دوست داشته باشیم بد نیست، اما اگر قرار باشد هر دوره آلمان قهرمان شود و ایران و عربستان در مرحله گروهی حذف شوند، تماشای فوتبال هیجانی ندارد. یک دلیل دیگر اینکه ورزش وسیله آشتی ملت‌هاست، این اتفاق‌ها فرصتی کمیاب برای نزدیکی و صلح است. هر رقابت فوتبالی این ظرفیت را دارد، حتی مسابقه‌هایی که بین باشگاه‌های ایرانی و عربستانی در زمین بی‌طرف برگزار می‌شود. می‌شود بازیکنان برای هم شاخه گل ببرند و دست در گردن هم عکس دست‌جمعی بگیرند، این یعنی جدا کردن حرف ورزش که دوستی و صلح است از حرف سیاست که همان دوگانه‌های همیشگی است.

دعوایی که بین سیاسیون دو کشور وجود دارد، نه‌اینکه به ملت‌هایشان ربط ندارد، اما جامعه مدنی می‌تواند دو راه را برگزیند؛ یکی نزدیک‌تر شدن و تبادل فرهنگی و قانع کردن دولت‌ها به مدارا، دو دیگر تشدید تضادها و تکثیر ادبیات نژادپرستانه. یادمان باشد جنگ‌ها بدون پیش‌زمینه شروع نمی‌شوند، یکی از این زمینه‌ها این است که مردم بپذیرند تضادها حل ناشدنیست.

چه فایده‌ای دارد که صبح تا شب از دشمنی‌ها بگوییم و اینکه دوست داریم کی ببازد. بنشینیم و از تماشا کردن لذت ببریم. فرصت برای دعوا همیشه هست.

انتهای پیام