اقتصاد اصلی ترین بحران کشورمان نیست!

دکتر عباس حاتمی استاد دانشگاه در یادداشتی به آرمان ملی
بحران عمیق ایران امروز اتفـــاقا اقتصادی نیست، بیش‌ترین بحران در بخــش اجتماعی است. دفتر مطالعات استراتژیك ریاست جمهوری(٩۵- ٩۴) گزارش ناامید کننده‌ای از وضع فرهنگی جامعه داده است. در این گزارش، اعتماد بین آحاد جامعه ایران به ١٠درصد، شاخص کلاهبرداری به ٧۵درصد، شاخص صداقت و امانت‌داری به ٨درصد رسیده، این ارقام در كشورهای حوزه اسكاندیناوی بالای ٧٠درصد است، یعنی جامعه به‌رغم تبلیغات و بودجه‌های تریلیاردی فرهنگی دچار یك سقوط اخلاقی شدید شده است. مشکلات اجتماعی ریشه در سیاست‌ها و قوانین دارند که منجر به بحران اقتصادی شده است. عدم صداقت و دروغگویی گسترده به همبستگی ملی صدمه زده و مردم نمی‌توانند به راحتی با هم مراودات داشته و داد و ستد نمایند. دروغ و بی‌صداقتی ریشه در قوانین مبهم و فرهنگ بی‌صداقتی برخی مقامات مسئول دارد. نهاد خانواده در اثر رواج دروغ در مقامات مسئول (مثلا شعار ایجاد اشتغال)، وعده‌های غیر عملی مسئولان (مثل بهبود معیشت، سرمایه‌گذاری در بورس و مال باخته شدن میلیون‌ها نفر)، تبعیض و بی‌عدالتی بیش‌ترین آسیب را می‌بیند و جوانان ضمن خودداری از ازدواج از فرزندآوری پرهیز می‌کنند. چون آینده فرزندان خود را روشن نمی‌بینند. آسیب اعتماد عمومی ریشه در سیاست‌ها و خط مشی حکمرانی دارد. اگر شفافیت در حکمرانی باشد مردم هم با مشاهده عمل مسئولان به یقین می‌رسند و نیاز به تبلیغات تریلیاردی نیست. تبلیغات و هزینه‌های تریلیاردی صرف ریشه‌کنی فقر شود. توجه داشته باشیم که؛ شفافیت با حرف و شعار به دست نمی‌آید. شفافیت یعنی: – حقوق و مزایا و دارایی همه مسئولان حکومتی طبق اصل ١٢٣و١٢۴ قانون اساسی به طور مستمر مشخص و در سایت دولت قرار گیرد. – تمام محاکمات قضائی علنی شوند. – جلسات هیات دولت، مجلس، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت و خبرگان رهبری بجز در مسائل امنیتی علنی و با شفافیت آرا باشند. آسیب اعتماد عمومی ریشه در سیاست‌ها و خط مشی حکمرانی دارد. – همه مقامات مسئول طبق قانون بعد ۶۵ سالگی بازنشسته شوند. – طبق اصل ٢٧ قانون اساسی هر گونه تجمعات اعتراضی آزاد باشند و معلم و کارگر به خاطر اعتراضات صنفی دستگیر نشوند. – قوانین قضائی شفاف و قابل اندازه‌گیری شوند مثل تبلیغ علیه نظام، اقدام علیه امنیت ملی، تشویش اذهان عمومی… – قانون گزینش اصلاح شود. وقتی از جوان بیکار و متقاضی کار در مورد رفتن به نماز جمعه و… سوال می‌شود مجبور هست برای بقای خود دروغ بگوید. – قوانین ناعادلانه و تبعیض‌آمیز اصلاح شوند مثل سهمیه‌های کنکور، سهم ارث دختر و پسر، حضانت از فرزند و…