پسته ایرانی و گنجشک چینی
به گزارش انصاف نیوز، «محسن جلال‌پور»، رییس سابق اتاف بازرگانی ایران در یادداشتی تلگرامی نوشت:
دیروز، نشستی برای هم‌اندیشی درباره وضعیت پسته در کرمان برگزارشد. بگذریم از گلایه‌هایی که باغدراران و صادرکنندگان از وضعیت این‌روزهای پسته داشتند ولی نکته تأمل برانگیز، مقایسه قیمت این محصول درچند سال اخیر است.
در بهمن ماه ۱۳۹۱ معاون اول وقت رئیس‌جمهور در یک خبر غافلگیرکننده، به بهانه قیمت بالای پسته، بخشنامه‌ای مبنی بر ممنوعیت صادرات پسته را ابلاغ کرد. استدلال این بود که چون قیمت پسته افزایش پیدا کرده و مردم توان خرید ندارند، باید صادرات آن‌را متوقف کنیم.
آن‌روزها بسیاری از دل‌سوزان اقتصاد و صادرات کشور هشدار دادند که این اتفاق نه تنها کاهش قیمت‌ها را به دنبال ندارد که باعث می‌شود بازارهای صادراتی را از دست بدهیم و بعدها، بازپس‌گیری این بازارها خیلی دشوار خواهدبود. آن‌روزها قیمت هرکیلو پسته در بازارهای داخلی ۳۲ هزار تومان بود و تا جایی که به خاطر دارم، ممنوعیت صادرات پسته، منجر به کاهش قیمت آن در بازارهای داخلی نشد. هرچند این بخشنامه بعدها لغو شد اما آثار غیر قابل جبرانی به جا گذاشت. از جمله این که رقبا نهایت استفاده را بردند و با تبلیغ بی‌ثباتی در تجارت با ایران وبی اعتباری قراردادهای تجار ایرانی، برخی بازارهای صادراتی را از دست دادیم.
حالا بعد از گذشت نزدیک به چهارسال از صدور آن بخشنامه، با محاسبه نرخ تورم این سالها، باید قیمت پسته بیشتر از این‌ها باشد. اما برخلاف انتظارها، متوسط قیمت هرکیلو پسته، امروز حدود ۲۴ هزار تومان است.
این قیمت اگرچه خوشایند مصرف کننده داخلی است اما برای دست اندرکاران پسته، اقتصادی نیست و برای محصولی که در ردیف اول ارز آوری صادرات غیرنفتی کشور جا دارد، نوعی اجحاف است.
در این زمینه چند نکته را مطرح می‌کنم:
اول این که از مداخله دولت در بازارها چه بهره‌ای برده‌ایم؟ و این که پایان عمر این مداخلات کی فرا می‌رسد؟
دوم این که بازار بیشتر محصولات ایرانی در دام قیمت‌گذاری‌های دستوری و بخشنامه‌ای، گرفتار عدم تعادل شده است. همین مشکلات را در بازار کشمش و برنج و …می‌شود مشاهده کرد.
سوم این که با وجود این همه مشکل در بازار داخلی و رقیب در بازارهای جهانی، آخر و عاقبت محصول پسته چه می‌شود؟
درنهایت این که خیلی دوست دارم بدانم اگر امروز معاون اول ریاست جمهوری قبل بر سرکار بود چه تصمیمی می‌گرفت؟
همه این‌ها فقط به یک مشکل اساسی ختم می‌شود. این که دستورات بخشنامه‌ای و مداخله دولت در بازارها همواره عواقب غیرقابل جبرانی خواهد داشت.
اجازه بدهید ماجرای عبرت آموزی را مطرح کنم و بی هیچ توضیح دیگری، نوشته‌ام را به پایان برسانم.
می‌گویند سالها پیش که مائوتسه تونگ رهبری حزب کمونیست چین را بر عهده داشت، به او گزارش دادند که بخش عمده‌ای از غلات چین را گنجشک‌ها می‌خورند. مائو دستور قتل عام گنجشک‌ها را صادر کرد. در مدت زمانی کوتاه، مردم چین هرکجا گنجشکی دیدند، کشتند. مشکل، به صورت موقت حل شد. اما دیری نپایید که ملخ‌ها به مزارع چین حمله‌ور شدند و پشه‌ها آسایش مردمان این کشور را گرفتند. به مائو گزارش دادند که این بار تولید غلات به دلیل حمله ملخ‌ها به شدت پایین آمده. حتی بسیار بیشتر از دوره‌ای که گنجشک‌ها زنده بودند. چاره چه بود؟ ناچار شدند برای سال‌های طولانی، گنجشک وارد کنند تا تعادل، دوباره به طبعیت، کشاورزی و اقتصاد چین باز گردد.
انتهای پیام
متوسط قیمت پسته امروز ۲۴ هزار تومان !؟ کجا ؟
حتما منظور ایشان قیمت پسته خام است.
البته انتقاد جناب جلال درست و بجا ، ولی نباید عوامل دیگر را در ناکامی ایران در از دست دادن بازار جهانی پسته هم فراموش شود.
در ۳۰ سال گذشته چرت زدیم و کاری نکردیم و بازار را به رقبا ، مخصوصا امریکا واگزار کردیم .
برای مثال ، سالها پسته آلوده صادر کردیم و کشت و برداشت را صنعتی نکردیم … و حالا کاسه چه کنم دست گرفته ایم .
و پسته را تا کیلوئی ۶۰ هزار تومان هم ، بخورد مردم میدهیم .