سخنی به هر دو جناح کشور
حجت الاسلام «هادی سروش» مدرس حوزه در یادداشتی خطاب به هر دو جناح سیاسی کشور نوشت:
در کشوری زندگی می‌کنیم که علاقه مندان به نظام سیاسی ایران از دو گروه مهم سیاسی تشکیل شده بنام اصلاح طلب و اصولگرا، که هیچ کدامیک قابل حذف از نظام تفکرسیاسی جامعه ما نیست. گرچه ممکن است بر اساس بعضی از سیاست‌های ناهماهنگ و اشتباه، یکی از دو جریان در حالت ضعف و حتا ریزش هوادار قرار گیرد.
مهم این است که امروز در حوزه معرفت دینی، و نه سیاسی و یا اقتصادی؛
اصولگرایان، رقیبت را به «بی اعتنایی به ارزش‌ها» متهم می‌کند که خروجی آن «بی دین پنداری» اصلاح طلبان بوده.
و در مقابل اصلاح طلبان، آنان را به «تعصب و اقتدارگرایی و تعّدی در حقوق شهروندان» می‌شناسند.
واقعیت این است که بر اساس آموزه‌های حوزه معرفتی؛ هیچ یک از دو جناح سیاسی از بالاترین سیاستمدارانشان تا پایین‌ترین هوادارانشان، به تمامه به این دو اتهامات آلوده نیستند، گرچه نزدیک بودن برخی از هر دو سلیقه را به این آلودگی‌ها در باور و یا رفتار منکر نمی‌شویم.
چرا که هر کدام از ما، برای پیدا کردن افراد “دیندار و عاشق اهل بیت (ع) ” در میان اصلاح طلبان، لازم نیست خیلی زحمتی بکشیم، چراکه از سطح مرجعیت تا افراد متدین عادی در این تفکر حضور دارند.
همانطوریکه حضور افرادی در جمع اصولگرایان که به نظر مخالفشان واقعاً احترام می‌گذارند و مسیر تعاملشان؛ ادب و انصاف بوده و قائل به رعایت حق الناس هستند، غیرقابل انکار است.
توجه به احادیث ذیل می‌تواند مارا در دعواهای سیاسی از “سقوط دینی” ایمن، و به “دیانت و عقلانیت” رهنمون سازد:
1 – ضرورت رعایت مرزهای دینی
در موضوعاتی که دین دارای حدودتعیین شده‌ای می‌باشد، رعایت آن حدود ضروری است. اما در مواردی که دین و شریعت ورود پیدا نکرده و یا اگرهم بیان نموده، بیانِ روشنی ارائه نشده، بر دینداران جامعه؛ رعایت احتیاط و خودداری، هیچ لزومی ندارد ودراینجانمیتوان کسی را متهم به “بی دینی” نمود.
امروزبسیاری ازموضوعات اقتصادی وسیاسی ماننداحزاب و انتخابات ورسانه وارتباط بادولتها و انعقادویا پذیرش معاهده هاو…. دستورمستقیم دینی نداریم وتفاوت نگاه‌ها، نمی‌تواند نشانه بی دینی یک اندیشه و جریان سیاسی شمرده شود.
رعایت مرزهای تعیین شده:
امام علی (ع):
خداوندحدودی تعیین نموده، ازآن تعدی نکنیدوواجباتی را ضروری دانسته، پس به آن پابندباشید…*ان الله حد حدوداً و لاتعتدوهاوفرض فرائض فلاتنقضوها.
عدم ضرورت رعایت پندارهای دینی در موضوعات مشخص نشده
امام علی (ع):
درمواردی که دین سکوت فرموده، خودرا به سختی نیندازید.. «… و سکت عن اشیاء لم یسکت عنها نسیانا فلاتکلفوها رحمة من الله لکم فاقبلوها»
۲ – درباره “تعصب”:
پیامبر خدا (ص) فرمود:
کسی که تعصّب بورزد یا برایش تعصّب ورزیده شود، حلقه ایمان را از گردن خویش باز کرده است.*مَن تَعَصَّبَ أو تُعُصِّبَ لَهُ فقَد خَلَعَ رِبْقَ الإیمانِ مِن عُنُقِهِ.
3 – خطر اتهامِ بی دینی زدن
امام صادق (ع) فرمود:
چرا برخی از شمانسبت به مؤمن دیگری گمان منفی در دینداری او دارید! خوب در دین داری درجاتی است که برخی از مومنان درجه‌ای و دیگری در درجه دیگراست. «مَا أَنْتُمْ وَ الْبَرَاءَةَ یبْرَأُ بَعْضُکمْ مِنْ بَعْض…هِی الدَّرَجَاتُ».
4 – تخریب رو در رو
امام باقر (ع):
طعنه و تخریب رو در رو عاقبت دنیوی‌اش بد مُردن بوده و سزاوار است روی سعادت را نبیند. ” ما مِن إنسانٍ یطعَنُ فی عَینِ مُؤمِنٍ إلّا ماتَ بِشَرِّ میتَةٍ…
5 – دین به عقل و امانت داری است نه فقط حفظ ظواهر
قال النبی (ص):
هنگامی که کسی را غالباً در حالت نماز یا روزه دیدید به او افتخار نکنید تا این که به چگونگی عقل او نظر کنید. *اذا رایتم الرجل کثیرالصلوه والصیام فلاتباهوا به حتی تنظروا کیف عقله.
امام صادق (ع):
فریب نماز و روزه مردم را نخورید؛ زیرا آدمی گاه چنان به نماز و روزه خو می‌کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس دلتنگی می‌کند، بلکه آنها را به راستگویی و اداء امانت بیازمایید.
*لا تَغتَرُّوا بِصلاتِهِم……. اختَبِرُوهُم عِند صِدقِ الحَدیثِ و أداءِ الأمانَةِ.
6 – عدم اعتبارهربلندگویِ مدعی دینداری
دستورات دین روی چشم، اما هرجمعه و جماعتی که نمی‌تواند زبان حلال و حرام خدا باشد. چون درتاریخ ثابت شد که زمامداران خودسر و مجموعه‌های وابسته به آنان برای استقرار موقعیت سیاسی خود تا توانستند از پستان دین را دوشیدند ودوشیدند…
این حدیث را؛
امام صادق-ع:
بخداکه اگرمردمان را به خود دعوت مینمودندهرگزموفق نبودند، لذاآمدند درحلال و حرام خداتصرف کردند تا از این راه بر مردم مسلط باشند!¤أَمَا وَ اَللَّهِ مَا دَعَوْهُمْ إِلَی عِبَادَةِ أَنْفُسِهِم….. فَعَبَدُوهُمَْ¤
علامه طباطبایی: حرام‌تراشی برای این است در میان عوام الناس موقعیتی پیدا کنند.
انتهای پیام
اما ،
از صلح میان گربه و موش
بر باد رود دکان بقال
موضو عات خوب و قابل تأملی را یادآوری شد که متأسفانه به دلیل درگیر شدن بیش از اندازه کارشناسان دینی مثل روحانیت ما در امورسیاسی و اداری، رسالتِ روشنگری خود را فراموش نموده اند و بعضی هم آلوده به زبانِ هتاکی و نسبت های ناروا از طریق سخنرانی های بیش از حد معمول شده اند!
فربهی میدان برای مداحانی که احساس تکلیف شدید برای راهنمایی مردم می نمایند، وضع را خرابتر نموده است!
از آقای سروش می خواهم به این صورت، موضوعات باور مندانه را واتاب داده و از آن جا که وارد عمق مسائل دینی شده و با ظواهرگرایی به جای دینِ حقیقی پرداخته اند، جای سپاس دارد.