نتیجهی خروج از برجام از نگاه سیدحسین موسویان
حسین موسویان در مقالهای با تاکید بر اینکه خروج آمریکا از برجام باعث انزوای بینالمللی این کشور میشود، تاکید کرد: این اقدام باعث افزایش عدم اعتماد جهانی به آمریکا میشود و به اعتبار دیگر قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل ضربه میزند.
به گزارش ایسنا، حسین موسویان در مقالهای که در خبرگزاری رویترز منتشر شد، نوشت: پس از ماهها تهدید به خروج از برجام، دونالد ترامپ یک بار دیگر برجام را از طریق تمدید تعلیق تحریمهای ایران تایید و اعلام کرد که این آخرین باری است که برجام را تایید میکند مگر آنکه نقصهای آن برطرف شود.
رییسجمهور آمریکا چهار شرط را برای توافق مکمل برجام اعلام کرد و از کنگره خواست که آنها را در قانون تعیین کند. این قوانین شامل لزوم اجازه ایران به بازرسیهای فوری درخواست شده از همه مکانهای مورد نظر در ایران توسط بازرسان بینالمللی است. همچنین ایران هرگز نباید به دستیابی به سلاح هستهای نزدیک شده، تاریخ انقضایی برای مفاد برجام وجود نداشته باشد و در نهایت در قانون آورده شود که برنامه موشکی ایران و برنامه هستهای این کشور جداناپذیر هستند.
وی همچنین تهدید کرد در صورتی که کنگره و متحدان اروپایی آمریکا نتوانند این خواستهها را انجام دهد، وی آمریکا را یکطرفه از برجام خارج خواهد کرد که این یک رفتار غافلگیرکننده در قبال اعضای اتحادیه اروپا است اما واقعیت آن است که در متن برجام بالاترین استانداردها در مورد بازرسی و شفافیت برنامه هستهای ایران قید شده است و ضمانتهای قابل راستیآزمایی در آن وجود دارد که تضمین میکند ایران به سمت سلاح هستهای حرکت نمیکند. این اقدامات در واقع همان دو شرط نخست ترامپ در توافق مکمل هستند که خیلی بالاتر از هرگونه شروط ذکر شده در معاهده ان.پی.تی است.
به علاوه در حالیکه محدودیتهای اصلی برجام موقت هستند اما پس از پایان آن ایران تحت بازرسیهای مربوط به پروتکل الحاقی آژانس قرار خواهد گرفت و همانطور که توسط 90 دانشمند هستهای در نامهای به ترامپ اعلام شد این پروتکل مجموعهای از سرسختترین بازرسیهای قابل اجرا توسط آژانس را ارائه میکند.
به نظر میرسد که شروط ترامپ به دنبال دائمی کردن محدودیتهای برنامه هستهای ایران و محدود کردن آن به برنامه موشکی است. برخلاف مخالفت دیگر قدرتهای جهانی با هرگونه گفتوگوی مجدد در مورد برجام و شروطی که در واقع نقض فاحش معاهده ان.پی.تی است در واقع غنیسازی اورانیوم حق مسلم ایران است و همانطور که در ان.پی.تی آمده است نباید در مورد هیچ یک از کشورها برای کسب منفعت از انرژی صلحآمیز هستهای تبعیضی قائل شد.
همچنین ایران حق دارد تا برای دفاع از خود برنامه موشکی داشته باشد و هیچ معاهده بینالمللی وجود ندارد که از ساخت موشکهای نظامی ممانعت کند.
ترامپ حق ندارد تا به ایران محدودیتهای مورد نظر خود را برخلاف آنچه که هست، دیکته کند.
اگر ترامپ بر انجام اولتیماتوم خود مصمم بماند و از برجام خارج شود، تصمیم او تاثیرات بلندمدتی نه تنها برای آمریکا بلکه برای تلاش بینالمللی در کنترل اشاعه تسلیحات هستهای خواهد داشت.
اول اینکه در صحنه سیاسی آمریکا همه ارگانهای مهم سیاسی از کنگره تا آژانسهای امنیت ملی خود ترامپ از جمله شورای امنیت ملی، پنتاگون، وزارت خارجه و وزارت انرژی مخالف خروج یک طرفه آمریکا از برجام هستند چرا که معتقدند این توافق از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میکند و خروج آمریکا تنها باعث منزوی شدن این کشور در صحنه بینالمللی میشود.
همچنین خروج از برجام باعث افزایش بیاعتمادیهای بینالمللی به آمریکا و نیز نابود شدن هرگونه انگیزه کره شمالی برای گفتوگو در مورد توافق هستهای خواهد شد.
واشنگتن همچنین ممکن است برای دریافت حمایت در مورد هرگونه اقدام نظامی علیه پیونگ یانگ در صحنه بینالملل با مشکلات متعددی روبرو شود. باید توجه داشت که برجام توسط شورای امنیت مورد تایید واقع شده که شامل آمریکا نیز میشود و اعضای دیگر آن موافق حمایت از برجام هستند.
بر اساس چارت سازمان ملل، همه اعضای این سازمان موظفند تا قطعنامههای شورای امنیت را امضا کنند. نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت از سوی آمریکا باعث صدمه دیدن اعتبار دیگر قطعنامههای شورای امنیت میشود.
همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها در گزارشهای خود پایبندی ایران به برجام را تایید کرده و تاکید کرده که خروج آمریکا از آن باعث ایجاد یک بحران در توانایی این آژانس در انجام وظایف مربوط به بازرسی خود میشود.
برجام یک دستاورد بسیار مهم برای آژانس است چرا که این جامعترین توافق عدم اشاعه در طول تاریخ است و یک استاندارد جدید برای حل بحران هستهای است که میتواند از همان ابتدا باعث جلوگیری از دستیابی کشورهایی مثل کره شمالی به تسلیحات هستهای شود.
اکنون اغلب متحدان واشنگتن از جمله اتحادیه اروپا، ژاپن، استرالیا، کانادا و کره جنوبی به شدت مخالف خروج آمریکا از برجام هستند که این نشان دهنده یک شکاف عمیق در حلقه متحدان آمریکا است و ادامه دادن آن میتواند بر همکاریهای آنها تاثیرگذار باشد.
به نظر میرسد این عوامل دلایلی هستند که ترامپ یک بار دیگر تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کرد.
خواست ترامپ برای از بین بردن توافق هستهای ایران در واقع در راستای همان مخالفت او با سیاستهای باراک اوباما است. اگرچه به جای آنکه او به دنبال تخریب میراث اوباما باشد باید تلاش کند تا از آن به عنوان یک نمونه برای تقویت دیپلماسی چندجانبه و حل بحران در کشورهایی مثل یمن، سوریه و افغانستان استفاده کند. امروز جهان بیشتر از همیشه به یک کاخ سفید منطقی و با تعادل برای ارتقای صلح و امنیت نیاز دارد.
انتهای پیام