کره‌شمالی، ونزوئلا و ایران در برابر ترامپ | تحلیل نیویورک‌تایمز
به نوشته‌ی نیویورک‌تایمز در روزهای اخیر سه کشور کره شمالی، ایران و ونزوئلا که مدتها است به عنوان دشمنان سرسخت آمریکا تعریف شده‌اند تصمیم گرفتند وارد تقابل بیشتری با دونالد ترامپ شوند و هر یک از آنها روی این مسئله ریسک کرده‌اند که ترامپ نه یک مذاکره کننده ماهر است و نه آماده استفاده از نیروی نظامی آن گونه که خودش ادعا می‌کند.”
به گزارش ایسنا، نیویورک تایمز در گزارشی درخصوص افزایش فشارها بر دولت ترامپ در تقابل‌های که این دولت در سه جبهه کره شمالی، ایران و ونزوئلا به راه انداخته می‌نویسد: هر یک از این کشورها یک چالش کاملاً متفاوت برای رئیس جمهوری است که تجربه چندانی در مدیریت بحران‌های بین‌المللی نداشته، به سختی تلاش می‌کند تعادل درست بین دیپلماسی و فشار را پیدا کند و همیشه عملکرد منسجمی در تعریف سیاست خارجی خود نداشته است.
افزایش تنشها با این سه کشور یادآور صحبتهایی است که ترامپ پیشتر درباره رسیدگی به مشکلاتی داشته که مسببان تشدید شدن آنها یا مقصر کوتاهی در مقابله با آنها را رؤسای جمهور قبل از خود می‌دانست. این وضعیت همچنین نشان می‌دهد که ترامپ در تبدیل کردن این حرف‌هایش به راه حل‌های عملی در جهان واقعی آن گونه که وقایع روزهای اخیر نشان داده، به دشواری برخورده است.
در حال حاضر تقابل آمریکا با ایران به نظر حساس‌ترین مورد بوده و هر روز تنشها با ایران بیشتر تشدید می‌شود.
روز جمعه پنتاگون گفت: یک کشتی جنگی دیگر و آتشبارهای ضد هوایی پاترویت به خاورمیانه می‌فرستد و این علاوه بر اعزام یک ناو هواپیمابر و چند بمب افکن در روزهای پیش از آن به این منطقه به بهانه تهدیدهای بالقوه ایران یا شبه نظامیان عرب هم پیمانش است.
تقابل با ایران از زمانی که ترامپ یک سال پیش آمریکا را از توافق هسته‌ای برجام خارج ساخت رو به تشدید بوده است.
چند روز پیش ایران از کنار گذاشتن بخشی از تعهداتش براساس توافق هسته‌ای برجام و تهدید بر از سرگیری تولید سوخت هسته‌ای در صورتی که اروپا تأثیر تحریم‌های زیان بار آمریکا بر درآمد نفتی ایران را کاهش ندهد، خبر داد.
اعلام این مسئله رهبران اروپا را در موضع دشوار انتخاب بین ایران یا ترامپ قرار داد در حالی که آنها ترامپ را متهم به از بین بردن توافقی می‌کنند که از نظر آنها با موفقیت تهدید هسته‌ای را مهار کرده بود.
مقامات کره شمالی نیز به این نتیجه رسیدند که آن چه که می‌خواهند را از دولت ترامپ بعد از دو نشست رهبران دو کشور دریافت نکرده‌اند و شروع به شلیک موشک‌های بالستیک کوتاه برد کردند. دو آزمایش موشکی در یک هفته گذشته به نظر این پیام را رساند که اگر رئیس جمهور آمریکا به پای میز مذاکره برنگردد دیپلماسی شخصی او با رهبر کره شمالی مجدداً خصومتهای قدیمی را احیا خواهد کرد. اما ترامپ به نظر آن قدر علاقمند به موفق نشان دادن این دیپلماسی شخصی‌اش بود که به پولتیکو گفت، این اقدامات کره شمالی را نقض اعتماد در نظر نمی‌گیرد. در حالی که یک روز قبل از این حرفش گفته بود هیچکس از این آزمایش‌های موشکی کره شمالی خوشحال نیست.
در ونزوئلا نیکولاس مادورو، رئیس جمهور این کشور به رغم تلاش‌های آمریکا برای کشاندن مقامات ارتش به مخالفت با او همچنان در قدرت مانده است. ترامپ اکنون به گفته دستیارانش از این که استراتژی‌های ارائه شده از سوی جان بولتون، مشاور امنیت ملی او و مایک پامپئو، وزیر امور خارجه کشورش نتوانسته رئیس جمهور ونزوئلا را سرنگون سازد، خشمگین است.
این مقابله به مثل این سه کشور برای ترامپ با توجه به انزجار از سیاست خارجی باراک اوباما، رئیس جمهور قبلی خیلی سخت است.
ترامپ مدتها دولت اوباما را به اجازه دادن به کره شمالی برای تقویت زرادخانه‌اش، منعقد ساختن “بدترین توافق تاریخ” با ایران و ناتوانی در تشخیص چگونگی استفاده از قدرت آمریکا علیه نیکولاس مادورو متهم کرده است.
مشاوران باراک اوباما اکنون به دنبال تلافی این صحبتها بوده و اشاره می‌کنند که هیچ یک از این بن بستها حل کردنش صد البته بدون یک دیپلماسی محتاطانه آسان نیستند.
جفری ترسکوت، مدیر ارشد سیاست خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا در زمان دولت باراک اوباما گفت: ترامپ یک سیاست خارجی نامتعارف را که نتیجه بخش باشد وعده داد اما به جایش زنگ خطر را برای آمریکایی‌ها با تصمیمات ناگهانی و غیرمنتظره که امنیت و احترام ما را کاهش می‌دهد، به صدا درآورده است.
مشکلات ترامپ با هر سه کشور یک الگوی مشترک را فاش می‌سازد: در پیش گرفتن یک موضع تهاجمی تمامیت خواهانه بدون طرح مشخصی برای اجرای آن همراه با عدم وجود اتفاق نظر در دولت درخصوص ضرورت افزایش یا کاهش رویکرد مداخله طلبی آمریکا.
این در حالی است که دیدگاه‌های خود ترامپ به شدت تغییر ناپذیر هستند. مقامات کاخ سفید می‌گویند که این رویکرد موجب نگرانی و از تعادل خارج ساختن دشمنان می‌شود اما این رویکرد در عین حال بر هم پیمانان دولت آمریکا و در داخل خود دولت او نیز تاثیر داشته است.
با تداوم شکست سیاستهای دولت ترامپ در قبال ایران، کره شمالی و ونزوئلا در تأمین نتایج مورد نظر او ترامپ ممکن است در نهایت شروع به مقصر دانستن جان بولتون و مایک پامپئو کند؛ دو فرد جنگ طلبی که از مواضع تهاجمی که کمتر مطلوب ترامپ بوده، حمایت می‌کنند.
ترامپ حتی به این مسئله اذعان کرده که بارها مجبور به مهار جان بولتون شده است؛ کسی که قبل از ورود به دولت او خواهان بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران و کره شمالی شده بود.
او پاییز سال گذشته از مقامات ارتش خواسته بود که گزینه‌های برای حمله هوایی به ایران به او بدهند. ترامپ روز پنجشنبه گفت: من عملاً مواضع جان بولتون را که شخصی بسیار شگفت انگیز است تلطیف می‌کنم. او گفت: جان بسیار فردی خوب است و دیدگاه‌های قاطعی نسبت به مسائل دارد که قابل قبول است. من جان بولتون را در دولتم دارم و همچنین افرادی را در دولتم دارم که کمی نسبت به او میانه‌روتر هستند.
ماه گذشته میلادی پامپئو و بولتون برخلاف توصیه‌های مقامات ارشد اطلاعاتی و پنتاگون ترامپ را وادار به قرار دادن نام سپاه پاسداران ایران در لیست گروه‌های تروریستی کرده بودند. این نخستین بار بود که آمریکا اقدام به تروریستی دانستن بازوی مسلح یک کشور می‌کند.
پنتاگون و مقامات اطلاعاتی هشدار دادند که ایران ممکن است دست به اقدام تلافی جویانه علیه سربازان یا عوامل آمریکا در منطقه بزند.
نگرانی‌ها آنها اکنون دارد ثابت می‌شود: چند روز پیش مقامات اطلاعاتی و نظامی گفتند که ایران یا شبه نظامیان هم پیمان با آن احتمالاً در حال برنامه ریزی برای دست زدن به خشونت‌هایی علیه سربازان آمریکایی در منطقه هستند. این تحلیل محرمانه دولت ترامپ را وا داشت به این که اعزام یک گروه رزمی متعلق به ناو هواپیمابر خود و بمب افکن‌هایش را به خلیج فارس تسریع کند.
مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا بعد از سفری ناگهانی و اضطراری در روز سه شنبه به بغداد گفت: ما با رهبران عراق درباره تهدیدهای کاملاً مشخصی که ما درباره فعالیت ایران تشخیص داده‌ایم و تأسیسات و زنان و مردان نظامی ما در عراق را در معرض ریسک‌های چشمگیر قرار می‌دهد، به بحث پرداختیم.
در عین حال لغو توافق هسته‌ای ایران که بعد از فرآیند مذاکرات چندین ساله توسط دیپلمات‌های حرفه‌ای حاصل شد، منجر به واکنش ایران در روزهای اخیر شد.
موضع روز چهارشنبه گذشته رئیس جمهور ایران مبنی بر خروج این کشور از بخش‌هایی از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ به رغم تقاضاهای کشورهای اروپایی برای نادیده گرفتن تحریک‌های ترامپ و پایبند ماندن به توافق برجام به این معنی است که تهران می‌تواند برنامه خود را برای توسعه هسته‌ای از سر بگیرد.
دالیا داسا کایه، مدیر مرکز سیاست گذاری عمومی خاورمیانه در اندیشکده “آر ای ان دی” گفت: من این سیاست آمریکا را یک سیاست ایجاد اخلال بدون برنامه‌ای جایگزین می‌بینم. ما اهرمی که می‌توانستیم با باقی ماندن در این توافق داشته باشیم و با استفاده از آن در کنار هم پیمانان اروپایی تحت موضعی قدرتمندتر مذاکره کنیم، از دست داده‌ایم.
چند روز پیش مایک پامپئو به مایکل جی. مورل، مدیر موقت سابق سازمان سیا اذعان کرد که راهبرد دولت آمریکا مقامات ایران را برای تغییر رفتارشان متقاعد نخواهد کرد.
او در یک پادکست که با میزبانی مورل انجام شد، گفت: من فکر می‌کنم تغییری که می‌تواند به وجود بیاید این است که مردم می‌توانند دولت را تغییر دهند.
این در تضاد کامل با گفته‌ای بود که ترامپ در روز پنجشنبه مطرح کرد. او گفته بود که مایل به مذاکره با رهبران ایران است. ترامپ مدعی شد: آنها باید به من زنگ بزنند، اگر آنها این کار را کنند ما از مذاکره با آنها استقبال می‌کنیم.
با این حال وزیر خارجه ایران در مصاحبه‌ای به سی بی اس نیوز گفت: آمریکا با خارج شدن از توافق هسته‌ای برجام و دیگر توافق‌ها نشان داد که شریک قابل اعتمادی نیست. اگر ترامپ می‌خواهد مذاکره کند باید این کار را با پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای با ایران شروع کند.
کره شمالی نیز با اکراه تلاش می‌کند تا با ترامپ مذاکره کند. کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی بعد از نشست شکست خورده خود در ماه فوریه با ترامپ در پایتخت ویتنام و عدم برآورده شدن خواسته‌اش برای برداشتن تحریم‌های آمریکا علیه کره شمالی تیم مذاکره کننده‌اش را اخراج کرد.
اما کیم جونگ اون یک امتیاز بزرگ دارد. در غیاب وجود کارهای زیرساختی محتاطانه از سوی دیپلمات‌های آمریکا، کره شمالی هرگز مجبور نشد قبل از وارد شدن به مذاکرات با متوقف کردن توسعه موشکی و هسته‌ای خود موافقت کند. این به این معنی است که در یک سال گذشته کیم جونگ اون زرداخانه خود را بزرگ‌تر کرده است و کار را برای ترامپ برای عملی کردن هدف اعلام شده او برای خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی حتی دشوارتر ساخته است. به هر ترتیب تعداد ۳۰ تا ۶۰ کلاهک هسته‌ای متعلق به کره شمالی یک اهرم قابل توجه به این کشور می‌دهد.
ویلیام جی. برنز، معاون وزیر خارجه سابق آمریکا در دولت اوباما کسی است که سابقه ۳۳ سال فعالیت در عرصه سیاست خارجی داشته است. او می‌گوید: ایرانی‌ها سلاح هسته‌ای نداشته و الان هم ندارند. کره شمالی ده‌ها سلاح هسته‌ای دارد و روز به روز ظرفیتش را برای ساخت سلاح بیشتر گسترش می‌دهد.
برنز اذعان می‌کند که در سالهای دولت باراک اوباما اتکای صرف به فشار تحریم‌ها برای مهار رهبر کره شمالی مؤثر واقع نشد و ترامپ کار درستی در وارد شدن به تعاملات دیپلماتیک با رهبر کره شمالی کرده است.
با این حال وی تاکید کرد: عدم وجود یک دیپلماسی سازمان یافته به این معنی است که کره شمالی هنوز خلع سلاح هسته‌ای را همچون در پایان دولت اوباما نمی‌پذیرد.
برنز خاطرنشان می‌کند: این که با کره شمالی به توافقی معادل توافق هسته‌ای با ایران برسیم کاری کاملاً جدی است اما شما نمی‌توانید تنها با برگزاری نشست این کار را انجام دهید.
اکنون که به نظر می‌رسد نزدیکی به وجود آمده بین ترامپ و کیم جونگ اون در آستانه متزلزل شدن است، هر کدام از آنها منتظر هستند تا طرف مقابلش عصبی شده و امتیاز بدهد.
جوزف یون، نماینده سابق آمریکا برای کره شمالی گفت: واشنگتن و پیونگ‌یانگ هر کدام فکر می‌کنند توپ در زمین طرف مقابل است، من فکر نمی‌کنم که فعلاً ما شاهد تحرکی در روابط آنها باشیم.
بولتون و پامپئو استدال می‌کنند اگر آمریکا رویکرد فشار حداکثری در قبال کره شمالی را با تحریم‌های بی وقفه ادامه دهد، کیم جونگ اون را وادار به تبعیت از درخواستهای ترامپ می‌کند.
اما در ماه مارس یک روز بعد از آن که جان بولتون دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه کره شمالی را تحسین کرد، ترامپ کار مقام‌های ارشد خودش را با اعلام لغو این تحریم‌های نامشخص بی اثر کرد.
سارا هاکبی سندرز، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید در صحبتی که نشان می‌دهد انگار عواطف راهبردها را تعیین کرده‌اند، گفت: رئیس جمهور ترامپ رئیس کیم جونگ اون را دوست دارد.
فشارهای آمریکا برای تغییر حکومت در ونزوئلا نیز نتایج معکوس مشابهی به همراه داشته است.
اگرچه مقامات آمریکا از خوان گوایدو، رهبر مخالفان دولت ونزوئلا به هنگام تلاش او در تاریخ ۳۰ آوریل برای به راه انداختن قیامی علیه مادورو حمایت کردند اما مادورو توانست پشتیبانی رهبران ارتش را در پشت خود نگه دارد. غروب همان روز مشخص شد که مادورو در قدرت باقی می‌ماند.
آمریکا اکنون با کمبود گزینه برای فشار وارد کردن برای تغییر در ونزوئلا رو به رو است. روز سه شنبه مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا از یک تاکتیک جدید تدریجی خبر داد. او گفت: دولت آمریکا برداشتن تحریم‌ها از آن دست از مقامات ونزوئلا که مادورو را نفی کنند در نظر می‌گیرد. اما این گفته نیز منجر به جدایی‌های چشمگیری از دولت مادورو نشد.
به جایش مادورو و حامیانش همچنان شعاری را می‌دهند که نزد ایرانی‌ها و کره‌ای‌ها تکرار می‌شود: “یانگی، به خانه‌ات برگرد”.
انتهای پیام
