مرگ کیومرث پوراحمد ؛ چند نکته و یک هشدار! | محمدرضا رئیسی

محمدرضا رئیسی، روانشناس و روزنامه نگار، در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز به مناسبت درگذشت کیومرث پوراحمد، نوشت:

خودکشی کارگردان خوشنام سینمای ایران، به اندازه‌ای بهت آور است که بسیاری از افراد و رسانه‌ها را به واکنش واداشته است.

فارغ از دلایل و انگیزه‌های این اقدام تأسف آور، در این یادداشت کوتاه، چند نکته و یک هشدار روانشناسانه را مطرح می‌کنم:

۱/ درباره قضاوت، ارزشداوری و ریشه‌های خودکشی، نظرات محتلف فلسفی و اجتماعی مطرح است که شاید مشهورترین آنها دیدگاه (امیل دورکیم) جامعه شناس مشهور فرانسوی  باشد که در کتابی با همین نام و از منظر جامعه شناختی منتشر شده است.

۲/ اما در حوزه روانشناسی و از منظر  بهداشت روان، خودکشی یا مرگ خودخواسته، یک باور “تقریباً متداول” وجود دارد که این کنش، محصول ناامیدی مطلق و بی پناهی است که در اغلب موارد نتیجه “افسردگی حاد” است؛ افسردگی (Depression) نه به معنای یک حالت زودگذر خلقی، بلکه به عنوان یک بیماری روانپزشکی که نیاز به درمان دارد؛ آنهم درمان فوری!

۳/ بررسی احوال، نظرات و سابقه فعالیت سینمایی-اجتماعی پوراحمد نشان می‌دهد او نه تنها کارگردانی دغدغه مند بوده، بلکه در این اوخر به شدت تحت تأثیر فضای ملتهب جامعه و رویدادهای پس از مرگ مهسا امینی بوده است؛ از جمله اظهار نظر او درباره دلیل عدم حضورش در جشنواره فجر پارسال و آنچه از او به عنوان “اینهمه داغی که در دل داریم” نقل شده است.

۴/ هرچند تا زمان انتشار نامه پوراحمد نمی‌توان قضاوت قطعی کرد، اما مستند به نظرات برخی دوستان و نزدیکان او، به نظرم مجموعه‌ای از محدودیت‌های حرفه‌ای، شرایط اجتماعی نامساعد و..‌. باعث افسردگی او و نهایتاً اقدام به خودکشی شده است.

۵/ نگارنده در ماجرای دکتر نجفی (شهردار اسبق تهران) و خبری که نقل شده، مبنی بر اینکه او حتی فکر یا سابقه خودکشی ناموفق داشته نیز، هشدار داده بودم؛ هشدار نسبت به عدم توجه به مداخلات روانشناسی، جهل جامعه از اثرات افسردگی و ناامیدی و تبعات آن و اینکه کاش نزدیکان آقای نجفی قبل از اقدام او برای قتل همسرش، فکری برای التیام روان و درماندگی افسرده وار او کرده بودند.

۶/ درباره پوراحمد نیز به نظر می‌رسد، نه خود او آگاهی و دانش لازم درباره تبعات خطرناک افسردگی‌اش داشته و نه نزدیکانش اطلاع یا اقدامی بایسته انجام داده‌اند؛ درغیر اینصورت ما شاهد مرگ غمبار او آنهم به شکل هولناک خودکشی با طناب دار نبودیم.

۷/ تا زمانی که موضوع بهداشت روان و اهمیت آن مورد توافق و معرفت، کل جامعه و همه نخبگان فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی قرار نگیرد، باید منتطر اقدامات مشابه و اخبار تأسف بار دیگر باشیم، متاسفانه!

و اما یک هشدار:

آنچنان که در یادداشت قبلی در یکی از روزنامه‌های سراسری،  مطرح کردم، اوضاع روان جامعه به شدت آشفته و نابسامان است و همه شاخصها نشان از رشد و گسترش بیماری‌های روانپزشکی دارند؛ از افسردگی خفیف تا اضطراب، اختلال دوقطبی، وسواس و …

تا دیر نشده، لازم است به یک اجماع ملی درباره “پذیرش و باور” این شرایط ناگوار و سپس “اقدام علمی-عملی” برای اصلاح آن کرد؛ قبل از آنکه اخبار هولناک دیگری مشابه مرگ کارگردان نامدار منتشر شود.

انتهای پیام