پارلمان، پوپولیسم و محیط زیست

به گزارش انصاف نیوز، محمد فاضلی جامعه شناس در یادداشتی در وبلاگ خود نوشت: همه نمایندگان مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار آن شده‌اند که رئیس‌جمهور برای ممانعت از تخریب زیست‌محیطی بیشتر برنامه‌ریزی کند. در این نامه که از آن به بیانیه یاد شده، بر شش محور تأکید شده است:

1- توجه ویژه به فصل محیط زیست و منابع طبیعی در تدوین برنامه ششم

2- تقویت ساختار تشکیلاتی و اعتباری محیط زیست و منابع طبیعی

3- برنامه‌ریزی موثر برای توسعه جنگل ها، مهار و کنترل بیابان‌زایی و کانون گرد و غبار

4- جلوگیری از خشک شدن تالاب‌ها و احیای آنها

5- برنامه ریزی و اقدام موثر جهت جلوگیری از آلودگی هوا، آب و خاک

6- برخورد قاطع با پدیده زمین‌خواری و مسئولین خاطی

 همین مقدار هم جای خوشحالی دارد، اگرچه این نامه هم با تناقضی ساختاری مواجه است که توضیح خواهم داد. مسأله این‌جاست که بخش مهمی از تخریب زیست‌محیطی متوجه عملکرد مجلس و نمایندگان آن است. مگر در نظام انتخاباتی ما تلاش برای انجام کارهایی که افراد حوزه انتخابیه را متقاعد کند نماینده کاری کرده است جایگاه مهمی ندارد؟ و مگر به‌واسطه همین تلاش برای نشان دادن عملکرد نمایندگان نبوده است که بسیاری از سدها، جاده‌ها، مجوز چاه‌ها، مجوز کارخانه‌ها و سایر اقدامات با اثرات زیست‌محیطی مخرب ساخته شده‌اند؟

نمایندگان امضا کننده این نامه به یاد نمی‌آورند کارخانجاتی را که توجیه اقتصادی نداشتند و سازمان محیط زیست مجوز ساخت آن‌ها را صادر نمی‌کرد، اما با فشار نمایندگان ساخته شدند؟ نمایندگان مجلس آیا می‌دانند که عدد سدهای کشور به بیش از 1000 سد رسیده است و سال‌هاست مخالفان سدسازی از برهم خوردن تعادل اکولوژیک کشور به واسطه ساخت سدها سخن می‌گویند و هیچ همراهی از مجلس ندیده‌اند؟ هرگز آیا مجلس به وضعیت اسف‌بار آلودگی شهرهایی نظیر اراک واکنش مناسب نشان داده است؟ آیا مجلس مداخله مناسبی در ماجرای تبدیل اراضی شالیزاری و جنگلی شمال ایران – بالاخص در مازندران – به ویلا و مناطق مسکونی داشته است؟ آیا وقتی قرار شد لب ساحل مازندران پالایشگاه ساخته شود، واکنشی از طرف مجلس مشاهده شد؟ مگر نه آن است که قریب به 90 درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می‌شود و میانگین بهره‌وری آب کشاورزی در ایران بین 30 تا 40 درصد است، و در تمام سال‌هایی که سرمایه‌گذاری روی بهبود بهره‌وری کشاورزی لازم بوده است، بیشترین منابع صرف ساخت سدها شده است؟ مجلس هیچ نقشی در این شیوه توزیع منابع نداشته است؟ ده‌ها جاده و خطوط لوله از میان مناطق جنگلی ساخته شدند، و ادعا می‌شود اصلی‌ترین علت تخریب جنگل‌های زاگرس پروژه‌های خطی در مناطق زاگرسی است و مجلس در حالی که بخش عمده منابع آب شیرین ایران در همین مناطق قرار دارد، نسبت به همه این‌ها سکوت کرده است. مجلس سال‌ها نسبت به ساخته شدن اتوبان تهران-شمال سکوت کرده و هرگز صدایی درخصوص پی‌آمدهای زیست‌محیطی ساخت آن برنخاسته است. مجلس در کدام مورد به صورت جدی وارد نظارت بر اجرای درست الزام به انجام مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی پروژه‌ها شده است؟ و از اجرایی شدن نتایج این گونه مطالعات دفاع نموده است؟ در تمام سال‌هایی که به نحوی توسعه کشاورزی و آبیاری صورت گرفت که نتیجه آن رسیدن به رتبه اول فرسایش خاک در جهان بود، مجلس کجای داستان محیط زیست بوده است؟

البته جای بسی خوشبختی است که محیط زیست هم اقلا به اندازه ساپورت و وازکتومی اهمیت یافته است، اما متأسفانه محیط زیست از آن دست مقولات نیست که درخصوص آن بتوان گفت ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است. اما همین ماهی نیمه‌جان نیز کماکان قربانی میل به کسب رأی خواهد شد. کماکان در کم‌آب‌ترین دشت‌های این کشور به بهانه توسعه صنعتی به معادنی که مصرف آب‌شان زیاد است مجوز داده خواهد شد. کماکان با بوروکراسی ملهم از روح پوپولیسم توان اعمال قوانین زیست‌محیطی ناچیز خواهد بود، و اراده‌ای برای اصلاح روش‌های مصرف آب در کشاورزی، ممانعت از طرح‌های انتقال آب که فاقد توجیه اقتصادی و زیست‌محیطی هستند، و ده‌ها کار زیست‌محیطی دیگر شکل نخواهد گرفت.

انتهای پیام