تحلیل حقوقی بازداشت سربازان غایب: «منسوخ شده»
اداره کل حقوقی سازمان قضایی نیروهای مسلح در نظریه مشورتی خود اعلام کرد که مأموران انتظامی و دژبان مربوط اعم از ضابط یا غیرضابط مکلف به دستگیری سربازان فراری هستند.
سپیده سعیدی در خبرآنلاین نوشت: پس از اجرای قانون خرید خدمت سربازان غایب، حالا ستاد کل نیروهای مسلح در نظر دارد سربازان غایبی که خود را برای گذراندن سربازی معرفی نکرده اند یا از طرح خرید خدمت استفاده نکرده را دستگیر کند. بر همین اساس اداره کل حقوقی سازمان قضایی نیروهای مسلح در نظریه مشورتی خود اعلام کرد که مأموران انتظامی و دژبان مربوط اعم از ضابط یا غیرضابط مکلف به دستگیری سربازان فراری هستند (اینجا را بخوانید). خبری که نشان می دهد مقررات دستگیری سربازان وظیفه فراری دچار تغییر شده است. نه تنها سربازان فراری بلکه هم اکنون سربازانی که در نیروی انتظامی موظف بوده اند و از ادامه خدمت منصرف شده اند نیز تحت تعقیب و پیگرد قانونی قرار دارند .
بهمن کشاورز حقوقدان دراین رابطه به خبرآنلاین می گوید: چنین قوانینی ۴۰ سال پیش وضع و اجرا می شد؛ اینکه سرباز فراری در هر نقطه ای دستگیر شود و به محل خدمت باز گردانده شود.
در نظریه مشورتی کمیسیون قضایی و حقوقی اداره کل حقوقی سازمان قضایی نیروهای مصلح آمده است کلیه مامواران نیروی انتظامی دژبان مربوط که برابر مقررات تبصره ماده 611 قانون آیین دادرسی کیفری وظیفه جلب و دستگیری سربازان فراری به عهده آنها قرار گرفته باشد اعم از اینکه به عنوان ضابط دادگستری یا ضابط مراجع قضایی نظامی باشند؛ مکلف به دستگیری سربازان فراری موضوع ماده قانونی مزبور هستند. درباره ماده 611 قانون آیین دادرسی توضیح بیشتری بدهید؟
ماده 611 مورد اشاره در این بخشنامه یا دستور العمل براین قرار است که ؛ یگان های نظامی و انتظامی مکلفند گزارش فرار کارکنان وظیفه تحت امر خود را بلافاصله به حوزه وظیفه عمومی اعزام کننده دژبان مربوط اعلام کنند و فرماندهی انتظامی محل سکونت افراد مورد نظر را اعلام کند . تبصره اشاره شده در این قانون می گوید ، ماموران انتظامی و دژبان نظامی مربوط موظف هستند کارکنان وظیفه موضوع این ماده را شناسایی کرده و برابر مقررات دستگیر و به دادسرای نظامی محل دستگیری تحویل دهند .
از آنجایی که این خبر در خصوص سربازان فراری اعلام شده است ، این نکته در ذهن متبادر می شود که همه مشمولان غایب تحت تعقیب هستند، اما با توضیحات ارائه شده به نظر می رسد مشمولان غایب عادی مد نظر نیست. دراین رابطه توضیح دهید؟
این بخشنامه یا دستور العمل ناظر به افرادی است که عملا وارد خدمت شده اند . یعنی خود را معرفی کرده و لباس نظامی دریافت کرده ، نام ایشان جمع واحد منظورشده است .چنین افرادی اگر بدون داشتن مرخصی یا عذردر خدمت حاضر نشوند مشمول ماده مذکور وتبصره آن قرار خواهند گرفت . بنابراین گمان نمی رود این ضابطه شامل حال دیگر افراد مشمول باشد .در واقع افراد مشمولی که خود را معرفی نکرده اند و هنوز سرباز مشغول خدمت محسوب نمی شوند نیست .
به نظر می رسد واژه سربازان فراری برای دوره ای که ما در آن به سر می بریم (دوره صلح) کمی دور از ذهن باشد.
بله کاملا موافق هستم و لازم است توضیح دهم که در گذشته ها یا بهتر بگویم بیشتر در دوران پهلوی و به ویژه پهلوی دوم ، روش سربازگیری متداول بوده است. یعنی در خیابان ها و حتی سر چهارراه ها مامورانی می ایستادند و وارد اتوبوس ها و مراکز خرید می شدند. اگر افرادی بودند که ظاهر آنها نشان می داد ممکن از مشمول باشند ، برگه پایان خدمت یا معافی مطالبه می کردند و اگر نداشتند آنها را جلب می کردند اما تا آنجا که من اطلاع دارم از ماده ده قانون خدمت وظیفه عمومی نمی توان چنین برداشتی را استنباط کرد. به نظر می رسد تا زمانی که انگیزه کافی برای دفاع از آب و خاک وجود داشته باشد و احیانا خطری مرزها را تهدید نکند برای حضور در صحنه های نبرد نیازی به جلب شدن و اجبار به جوانان نیست. از طرفی باید در هر شرایطی حق شهروندی مشمولان غابل هم رعایت شود اجرای برخی موارد اخلاقی لازم است اما بطور کلی دستگیری مشمولان رویتی از ۴۰ سال پیش منسوخ شده است.
انتهای پیام
هیچ دستگیری انجام نمیشه. اصلا ستاد کل نیروهای مسلح هیچ اراده ای برا ی دستگیری سربازان غایب نداره. من خودم شخصا برای معرفی یکی از این سربازان غایب که فقط میخوره و میخابه، هم نظام وظیفه رفتم، هم کلانتری رفتم، هم با سایت نظام وظیفه تهران مکاتبه داشتم، هم با سامانه 197 تماس داشتم. همه می گفتن در حال حاضر قانون دستیگری سربازان وجود نداره. حتی یه بار از کلانتری مامور هم بزور اووردم برای اون سرباز غایب، فقط بهش تذکر دادن همین. خیالتون راحت دستگیری بی دستگیری. الانم که افتادن تو دور فروش خدمت سربازهای غایب. بهشون چسبیده. سال 97 هم طرح خرید سربازی برای سرباران غایب بیش از 8 سال رو تصویب کردن. به همین راحتی.
آدم حسود به تو میگن.بیکار تر از اون تویی که هر راهی میتونستی امتحان کردی. از پیشرفت مردم نسوز خوشحال شو