این روزهای تکراری تقویمی: «روز صادرات»!

«محسن جلال پور»، رییس پیشینی اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی تلگرامی نوشت:

این مناسبت‌های تقویمی در حوزه اقتصاد خیلی کسالت بار شده‌اند. روز صنعت، روزتولید، روز استاندارد و حالا روز صادرات. دستگاه پیچیده و ناکارآمد اداری ایران، یک روز سال را به نام روز ملی صادرات ثبت کرده و در این روز قصد تکریم صادر کنندگان را دارد.

حال این که به قول آقا مسعود کرباسیان، در سال یک روز به فکر صادرات می‌افتیم و در مقابل، 364 روز برای واردات تلاش می‌کنیم. بیشتر رویه‌های تجاری ما برای واردات تنظیم شده است. مجراهای ورودی کالا به ایران، بسیار فراخ‌تر از مجاری خروجی کالاست. بوروکراسی ما برای واردات ایجاد شده و صادرات در این ساختار محلی از اعراب ندارد. آیا در ایران همچنان سیاست جایگزینی واردات حاکم است؟

ممکن است بگویید نه و ممکن است بگویید آقا این چه ادعایی است که مطرح می‌کنید؟ اما واقعیت این است که اگر چه سیاست جایگزینی واردات در ایران جاری نیست اما همچنان در ذهن سیاست گذاران ما این تفکر وجود دارد.

سیاست جایگزینی واردات سال‌هاست که در کشورهای مختلف متوقف شده است. از اواخر دهه‌ی 80 میلادی بود که این سیاست به دلایلی هم چون اشباع بازارهای داخلی، بحران بدهی، تورم و تشدید نابرابری کنار گذاشته شد. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، نقطه‌ی پایانی بر سیاست اقتصادی جایگزینی واردات در بسیاری از کشورهای جهان بود.

درست در همین شرایط، ما که درگیر جنگی تحمیلی بودیم، صادرات را کنار گذاشتیم و به مدت یک دهه، پرونده‌ی توسعه‌ی صادرات را بایگانی کردیم. حتی در دهه‌ی هفتاد که اراده برای توسعه‌ی صادرات به وجود آمد، زیر ساخت‌ها به درستی شکل نگرفت و سیاست گذاری‌ها متناقض بود.

در همین شرایط، جهان از سیاست توسعه‌ی صادرات هم گذر کرد و شکل جدیدی از تولید و تجارت جهانی متولد شد. امروز دیگر کشورها به توسعه‌ی صادرات، آن گونه که در دهه‌ی 90 میلادی رایج بود، فکر نمی‌کنند. 

اکنون صحبت از شبکه‌های جهانی تولید است و تقسیم کار جهانی برای تولید محصولات. کم‌تر کالایی را می‌بینیم که از یک کشور و یک مبدأ مشخص صادر شده باشد. اجزای مختلف کالاها در کشورهای مختلف تولید می‌شوند و در نهایت در گوشه‌ای از این جهان پهناور، به هم می‌پیوندند و تبدیل به یک محصول می‌شوند.

و حالا ما سالی یک بار صادر کنندگان خاک خورده‌ی خسته را گرد هم می‌آوریم تا احترامشان را به جا آوریم. بی آن که مسیرشان را هموار کرده باشیم. بی آن که کسب و کارشان را تسهیل کرده باشیم.

انتهای پیام