مطلوب، مشروط، محتمل | ابوالفضل نجیب

ابوالفضل نجیب، روزنامه‌نگار، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

بر خلاف تحلیل های واقع بینانه درباره انتخابات ریاست جمهوری ۸ تیر، اما کمترین نشانه ای از انعطاف پذیری جناح های حاکم برای برگزاری یک انتخابات عرفی و حتی با هدف بالا بردن مشارکت مردمی احساس نمی شود. این وضعیت به معنای چرخیدن در بر همان پاشنه همیشگی و ترجیح خالص سازی و تنگ تر کردن دایره قدرت است. با این حال با نگاه از بیرون به این وضعیت نمی توان ایدئال ها و مطلوب جناح حاکم از آنچه در ذهنیت آنها می گذرد نادیده گرفت. این ذهنیت و ایدئال را می توان به مصداق ضرب المثل معروف همزمان خدا و خرما را خواستن تعبیر کرد. حصول به چنین ایدئال و خوش به حالی همه جانبه را نگارنده در سه وضعیت فرضی تقسیم بندی کرده است.

وضعیت اول یا فرض مطلوب

این وضعیت معطوف به رد صلاحیت تمامی جناح های منتقد وضع موجود از جمله طیف های اصلاح طلب و ایضن رقبای درونی برخی در رقابت انتخاباتی و مفروض به مشارکت قابل قبول و یعنی بالاترین نرخ مشارکت مردم و یا حداقل نرخ بیشتر مشارکت در مقایسه با سه انتخابات گذشته است. این فرض و ذهنیت علیرغم نبود رقبای جدی و حتی درون گروهی حداقل به واسطه اتکا به نرخ مشارکت قابل قبول می تواند به میزانی مشروعیت انتخابات و همزمان مقبولیت جناح غالب را تضمین کند. در این وضعیت جناح غالب به زعم خود می تواند مقبولیت و مشروعيت و درستی سیاست گذاری های گذشته را همزمان به مثابه یک دستاورد سیاسی به ویترین خود اضافه کند.

وضعیت و فرض دوم یا مشروط

این که شورای نگهبان فی النفسه یا به اراده معطوف به جناح غالب به هر دلیل تاکتیکی یا ناگزیر تن به تائید کاندیداهای جناح های اصلاح طلب یا معتدل رقیب و مخالف بدهد، مشروط بر این که در نهایت جناح حاکم برنده انتخابات باشد، مطلوب ترین وضعیت یا فرض ممکن برای جناح غالب است. در این وضعیت و در صورت نرخ مشارکت مشابه وضعیت اول می تواند همزمان هم مشروعیت جمهوریت و همچنین مقبولیت نسبی جناح غالب را به رخ بکشد. 

در این وضعیت و با فرض احراز صلاحیت احمدی نژاد که به نوعی می تواند به داغ کردن تنور انتخابات و بالا بردن میزان مشارکت بیانجامد، با این ذهنیت که احمدی نژاد به مثابه نماینده بخش وسیعی از مخالفان وضع موجود در بدنه اجتماعی است، می تواند به سرخوشی و رضایت کامل جناح غالب منتهی شود. این وضعیت ایدئال چنانچه اشاره شد متکی و معطوف به اطمینان جناح حاکم از نتایج مورد نظر می باشد. جناح حاکم همزمان با اتکا به نرخ مشارکت حتی متوسط حذف جدی ترین رقبای بیرونی و درونی خود را در چرخه انتخابات و وزن کشی به رخ بکشد

وضعیت سوم یا فرض محتمل

این وضعیت با توجه به نشانه های موجود و به خصوص چشم اندازی که برای مجلس ترسیم شده، محتمل ترین وضعیت و فرض ممکن است. به این معنی که شورای نگهبان با رد صلاحیت غیرمحتمل ترین کاندیداهای غیر خودی و حتی رقبای درون گروهی عرصه انتخابات را صرفنظر از دغدغه و نگرانی بابت نرخ مشارکت به طور یک‌سویه برای جناح غالب باز بگذارد. مصداق چرخیدن در بر پاشنه گذشته. در این وضعیت آنچه رخ خواهد داد پائین ترین نرخ مشارکت ممکن حتی نسبت به دور قبل انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. وضعیتی که در مقایسه با فرض های اول و دوم که مطلوب ترین برای جناح حاکم است، اما در تحلیل نهایی آقایان به ریسک آن نمی ارزد. نگرانی ها از بابت ریسک ناپذیری دو موقعیت مورد اشاره را می توان در اعمال محدودیت های اولیه برای ثبت نام داوطلبین در رقابت انتخاباتی یادآور شد. آخرین تیر در کمان چله اظهارات سخنگوی شورای نگهبان در خصوص شرایط دوازده گانه و بطور مضاعف حق اعتراض کاندیداهایی است که صلاحیت آنها برای ورود به انتخابات سلب شده است. اقدامی که بیش از هر چیز بر بستن کمترین روزنه ها به روی کاندیداها و مهمتر بر ریسک ناپذیری حداقلی تاکید دارد.

انتهای پیام