روسیه و ایران؛ بدرود تاواریش | حمید ابوطالبی
حمید ابوطالبی، مشاور سیاسی رئیس جمهور در دولت روحانی در یادداشتی تلگرامی نوشت:
با حمله‌ی روسیه به اوکراین، و تحریم‌های بسیار شدید غرب علیه آن کشور، روسیه برای بهره‌گیری از تجارب چند دهه‌ای ایران در زمینه مقابله با تحریم، رو به سوی ایران آورد؛ اعلام جبهه مقاومت علیه تحریمها نمود؛ از ارز بریکس و جریان اقتصادی نوین مشرق زمین سخن گفت؛ و…
علیرغم این هم‌گامی و مشی واحد، ایران و روسیه در مواجهه با تحریمها تابع دو رویکرد متفاوت سیاسی بودند:
۱)روسیه، تابع رویکرد دور زدن تحریمها، و تلاش برای رفع کامل و برداشتن آن‌ها از طریق دیپلماسی و گفتگو؛
۲)ایران، تابع رویکرد دور زدن تحریمها، تلاش برای تحکیم جبهه مقاومت کشورهای تحت تحریم از روسیه تا سوریه و…، حامی ایجاد جریان نوین اقتصادی و ارز بریکس، و البته مخالفت کامل با هر گونه دیپلماسی و گفتگو برای رفع کامل و برداشتن تحریمها؛
از این رو، ایران تمام تجاربی را که در امر دور زدن تحریمها کسب کرده بود، در راستای جبهه واحد کشورهای تحت تحریم، در اختیار روسیه قرار داده و شرایط تبادلات پنهان جهانی را نیز برای آن کشورِ تحتِ تحریمْ سهل و آسان نمود؛ اقدامی که سببِ تحریم بیشتر ایران به جهت کمک به روسیه گردید. روسیه هم در عوض، روابط ایران با جهان، بویژه اروپا، را در امتدادِ ماندگاری در این جبهه تعریف کرد؛ و ضربات جبران ناپذیری به تعاملات ایران و غرب وارد ساخت.
اما انتخاب ترامپ، شرایط بین‌المللی را تغییر داد؛ و اینک استوار بر رویکرد دیپلماسی و گفتگوی آمریکا و روسیه:
* سران آمریکا و روسیه به زودی دیدار خواهند نمود؛
* همانگونه که پیش از این کرملین گفته بود، و شب گذشته نیز ترامپ بر آن تاکید کرد، به زودی «تحولی بزرگ در روابط اقتصادی» این دو کشور رخ خواهد داد؛
* جبهه‌ی مقاومتِ کشورهای تحت تحریم، با خروج روسیه از آن، فرو خواهد پاشید، آن سان که ارز بریکس برنیامده فرو ریخت؛ و
* ایران، با تحولات سوریه و منطقه و خاتمه‌ی آرام آرام تحریم‌های دیگران، دوباره «تک سوارِ وادی برهوت تحریمها» خواهد شد!
چراکه آمریکای جدید، در جهت برقراری مجدد فشار حداکثری علیه ایران، از یکسو علیه شرکت‌های نفتی واسطه ایران در امارات متحده عربی، هنگ‌کنگ و شرکت‌های حمل نفت و فراورده‌های نفتی در هند و چین و… اقدام به برقراری تحریم نموده؛ و دوباره می‌گوید:
* ایران از پول‌های نفتی برای «تامین مالی تروریسم» استفاده می‌کند؛
* ایران «بزرگترین منبع بی‌ثباتی» در منطقه است؛
* تمام امکانات برای «مقابله با برنامه هسته‌ای ایران» روی میز است؛
* برنامه موشکی ایران «خطری بزرگ برای غرب» است؛
و از سوی دیگر در مجمع عمومی سازمان ملل با قطعنامه محکومیت روسیه در جنگ علیه اوکراین مخالفت و در شورای امنیت منافع روسیه را تامین می‌نماید؛ شب گذشته با رییس جمهور فرانسه علیه برنامه هسته‌ای و موشکی ایران توافق می‌کند؛ شرایط را برای تحول بزرگ در روابط اقتصادی با روسیه فراهم می‌سازد؛ و…
در مقابل، روسیه نیز خوشنود از این تحول، و در راستای دیدار نزدیک سران دو کشور، وزیر خارجه خود را برای بالا بردن ارزش تعاملاتی روسیه در این دیدارِ قریب‌الوقوع راهی کشورمان می‌نماید؛ تا با یک تیر تهدیدآمیز، دو نشان ویژه را زده باشد:
* یا اجبار ایران به قبول پیشنهاداتِ روسیه، وفق گفتگو و توافقات اخیر پوتین و ترامپ؛
* یا پذیرش آنچه بر سر برنامه هسته‌ای ایران خواهد آمد، ماندن همیشگیِ ایران در جبهه‌ی تحریمها، و قرار گرفتن دوباره ذیل فصل هفتم منشور.
لذا سفر امروز وزیر خارجه روسیه به تهران:
* سفر خداحافظی روسیه‌ی در حالِ گریز از تحریمها با ایرانِ همیشه تحت تحریم و خروج از جبهه مقاومت علیه تحریمها است، ایرانِ مخالف دیپلماسی و گفتگوی بی‌واسطه و مستقیم با آمریکا؛
* اعلام پیوستن مجدد روسیه به جبهه‌ی آمریکا و مخالفت با برنامه هسته‌ای ایران در سطح شورای امنیت UN است؛ و
* اعلام آمادگی برای میانجی‌گری، و توامان هشدار دهنده نسبت به تحولات در شرف وقوع علیه ایران.
دیدارهای امروز، دیدارِ بدرودِ یک تاواریش در سر یک دوراهی است؛ راهِ ماندن در تحریم و افتخار به آن، و راه گریختن از تحریم و نجات کشور خویش!
انتهای پیام
به نظر من احتمال معامله بین امریکا و روسیه خیلی زیاد هست. مورد معامله عبارتند از 1) قطع پشتیبانی روسیه از ایران و یاری روسیه به غرب در جهت مهار برنامه هسته ای ایران و مهار مجموعۀ موسوم به محور مقاومت که ایران در رأس و سردمدار آنست 2) چشم پوشی روسیه از پایگاه های طرطوس و حمیم در سوریه. هر دو مورد در برابرِ قطع پشتیبانی آمریکا از اوکراین در جنگ با روسیه و به رسمیت شناختن پیروزی روسیه بر اوکراین در جنگ جاری از طرف آمریکا.