آموزش دهیم «طلاق و ازدواج مجدد زنان عجیب و غریب نیست!»

یک وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان در ارتباط با لایحه‌ی جدید مجلس برای حذف طلاق از شناسنامه زنان مطلقه، گفت: این که این کار می‌تواند واقعا تاثیرگذار باشد، باید بگویم در مجموع موثر نیست، اما از این جنبه که موجب شود برخی زنان از برخی آسیب‌های اجتماعی در امان بمانند، خوب است.

زهره ارزنی در گفت‌وگو با خبرنگار انصاف نیوز، درباره‌ی پیشینه‌ی این طرح در قوانین ایران، عنوان کرد: موضوع حذف طلاق از شناسنامه‌ی زنان مطلقه به گونه‌ای عنوان و رسانه‌ای شد که گویا برای اولین بار است که چنین اتفاقی در کشور می‌افتد، در حالی که از زمان اصلاح قانون ثبت احوال در سال 1352، تبصره‌ای اضافه شد که زنان متأهلی که با همسرشان نزدیکی نداشته‌اند، می‌توانند بعد از طلاق، شناسنامه المثنی بگیرند و عنوان طلاق و ازدواجشان در شناسنامه قید نشود.

مسکن خیلی موقت

وی ادامه داد: در هفته‌های گذشته، سازمان ثبت احوال لایحه‌ای ابلاغ کرده که البته بنده، متن لایحه را ندیده‌ام و بر اساس این لایحه عنوان طلاق و ازدواج قبلی زنان مطلقه‌ای که  فرزندان مشترک با همسران قبلی‌شان دارند، از شناسنامه حذف می‌شود، اما این که این کار خوب است یا بد باید از دو جنبه بررسی شود.

ارزنی گفت: مانند برخی دوستان نمی‌گویم این کار اشتباه و غلط است، بطور قطع ضرورتی وجود داشته که سازمان ثبت احوال این را درخواست کرده و به احتمال زیاد، زنان به خاطر ثبت طلاق در شناسنامه دچار مشکل شده‌اند و مرتب این خواسته را به مسوولان منتقل کرده‌اند که ازدواج سابق را از شناسنامه‌ها پاک کنند.

این فعال حقوق زنان افزود: متاسفانه مزاحمت‌هایی برای زنان شاغل مطلقه در محیط کار بوجود می‌آید و یا برخی مواقع خانواده‌ها برای ازدواج مجدد مخالفت می‌کنند، اما این مشکل با این کار حل نخواهد شد و معتقدم بیشتر یک مسکن موقت است.

ما در شرایط زنان مطلقه نیستیم

وی با بیان این که «بطور معمول کسانی که نیاز به تغییر قوانین دارند، این مسأله را به نهادها منتقل می‌کنند»، اظهار کرد: فکر می‌کنم پس از طلاق، مراجعه برای حذف اسم همسر به ثبت احوال زیاد بوده و براساس تقاضای سازمان این اتفاق افتاده است، اما این که آیا این کار پاک کردن صورت مسأله است یا خیر؟، باید گفت که ما در شرایط آن زنان مطلقه نیستیم.

ارزنی افزود: شاید اگر با زنان مطلقه، این را مطرح کنیم بگوید خانم دردهایی که کشیده‌ام را تو نکشیده‌ای که این حرف را می‌زنی؛ با این حال معتقدم حذف نام همسر و عنوان طلاق از شناسنامه، دردی را از آنان دوا نمی‌کند؛ هرچند در شرایطی هستیم که متأسفانه از زنی که طلاق گرفته سوءاستفاده می‌کنند و برای مثال تا کسی در محل کار می‌فمهد، خانمی، مطلقه است به او هزار توهین می‌کند که دل آدم به درد می‌آید و بهتر است چاره‌ای برای این وضعیت اندیشیده شود.

‌با گفتن «فرهنگ درست شو!»، چیزی تغییر نمی‌کند

این وکیل دادگستری در پاسخ به این پرسش که «آیا نباید فرهنگسازی را دراولویت قرار داد؟»، گفت: این که گفته می‌شود باید فرهنگسازی کنیم درست است، کارهای زیادی باید انجام دهیم که نمی‌دانیم چه زمانی آن را انجام خواهیم داد! همه می‌گوییم این کار را می‌خواهیم بکنیم، اما این که چه کسی این کارها را می‌کند و کی انجام خواهد شد، یک طرف قضیه است و فرهنگ هم با این که من و تو بگوییم «فرهنگ درست شو!» درست نمی‌شود؛ البته حذف اسم شوهر از شناسنامه زن مطلقه ممکن است عواقب بدی برای فرزندان داشته باشد.

راه‌حل‌های بلندمدت و موثر چیست؟

بر این اساس ارزنی، حذف طلاق از شناسنامه زنان را راه‌حلی کوتاه‌مدت دانست و افزود: شاید یکی از راه‌حل‌های این مسأله اینست که  به نهادها تکلیف شود از افراد، شناسنامه نخواهند و حتی می‌توان طریقه‌ی ثبت ازدواج را مانند برخی کشورها به این نحو ترتیب تغییر داد که زوجین به شهرداری مراجعه کرده و ازدواج در آن جا ثبت شود. آن نهاد برگه‌ای را صادر و به زوجین اعطا می‌کند و ازدواج وارد شناسنامه نمی‌شود.

وی گفت: چه اشکالی دارد از تجربه‌ی دیگران استفاده کنیم؟ یا این که می توان شناسنامه را به کلی حذف کرده و تنها کارت ملی را مورد استفاده قرار داد. حال آن زن مطلقه فقط بخواهد خانه اجاره کند یا جایی استخدام شود، هیچ الزامی وجود ندارد که دیگران بفهمند چه گذشته‌ای داشته و یا اکنون مجرد هست یا متاهل، یا این که بچه دارد یا خیر!

به گفته‌ی این حقوقدان، البته معضلی که وجود دارد اینست که زوجین در این مورد به همدیگر دروغ بگویند که در این صورت طرفین می‌توانند از سازمان ثبت احوال استعلام کنند و از وضعیت تاهل طرف مقابل اطلاع یابند.

ارزنی در پاسخ به این پرسش که «آیا راه‌حل‌هایی مانند حذف شناسنامه ممکن نیست به خود زنان هم آسیب زده و موجب سوءاستفاده مردان شود»، گفت: شما فکر می‌کنید آن مرد که تعدد زوجات دارد مجبور است برای ثبت ازدواجش به دادگاه برود؟ به جای آن به شکلی شناسنامه المثنی میِ‌گیرد؛ حال این که چه طور به آن مرد شناسنامه می‌دهند مهم نیست، چون بهر حال در جامعه ما، راه‌حل‌ها و امکانات بیشتری برای مردان وجود دارد.

وضعیت اقشار آسیب‌پذیر را درک کنیم

این فعال حقوق زنان افزود: به هرحال ازدواج و طلاق که غیرطبیعی نیست! فرد یک زندگی را شروع کرده و به هر دلیلی نتوانسته آن را ادامه بدهد و به هرحال آن را تمام کرده است. متاسفانه ما زنان طبقه متوسط نماینده تمام زنان ایران نیستیم و در این میان زنانی هستند که در شرایط مناسبی قرار ندارند و این موضوع برای آنها مهم است، پس باید وضعیت آنها را هم درک کنیم.

وی تأکید کرد: به صرف این که بگوییم این کار نوعی توهین به ما زنان است، موضوع را نباید منتفی کرد؛ قانون باید جوابگوی همه باشد و برای همین این مسأله شاید بطور موقت بد نباشد، اما باید در بلندمدت آموزشی صورت بگیرد که «طلاق و ازدواج مجدد زنان چیز عجیب و غریبی نیست.»

طلاق را سرکوب نکنیم؛ راهی برای کاهش آسیب‌ها بیابیم

ارزنی، تغییر دیدگاه مرسوم نسبت به طلاق را خواستار شد و عنوان کرد: سه سال پیش میزگردی در خبرآنلاین با موضوع افزایش آمار طلاق در جوانان دهه‌ی هفتاد داشتم. گفتم ما به جای نگرانی درباره طلاق بیاییم و آن را به عنوان یک پدیده بپذیریم، نه به این معنا که از طلاق استقبال کنیم، بلکه به جای تلاش برای سرکوب طلاق کاری کنیم که ناهنجاری‌ها و آسیب‌های کمتری به زوجین وارد شود و این بهتر از حذف و نادیده انگاری طلاق است که «نه! این اتفاق نمی‌افتد.» حتی بعضی مواقع طلاق راه‌حل بهتری است و بهتر از آنست که گاهی موجب قتل یکی از زوجین یا خیانت آنها شود.

دیدگاه‌های تأسف بار جامعه کذایی ایران

این فعال زنان، نگاه جامعه به زنانی که طلاق گرفته‌اند را تأسف بار خواند و گفت: مطلبی راجع به وضعیت یک خانم در فیس بوک خواندم که خیلی ناراحت کننده بود؛ گفته بود من دو بچه دارم و از همسرم جدا شده‌ام. زن و شوهری هم که می‌خواستند خانه‌ای به من اجاره دهند هر دو دبیر و فرهنگی بودند، اما به محض این که فهمیدند من از شوهرم جدا شده‌ام گفتند خانه را به تو اجاره نمی‌دهیم و اگر شوهرت مرده بود، اجاره می‌دادیم، چون جدا شدی نه!

ارزنی ادامه داد: این خانم می‌گفت من بلاتکلیف مانده‌ام و یک پسر 18 ساله دارم و تنها زندگی نمی‌کنم، اما با این وجود اینطور با من برخورد کردند. متاسفانه این جامعه‌ی کذایی ایران است؛ تعجب نکنید، ما در این جامعه زندگی می‌کنیم و پیشنهادات بی‌شرمانه‌ای به افراد می‌شود. من بین افراد و قشرهای مختلف به هیچ وجه تمایزی قائل نمی‌شوم، اما مطمئن باشید حتی اگر کارمندان خیلی دون پایه یک خانم مدیر بفهمند که این خانم طلاق گرفته ممکن است به او پیشنهاداتی بدهند.

وی تأکید کرد: این مسائل باید حل شود که البته  زمان می‌برد، اما سرانجام روزی این زمان باید فرا برسد و نمی‌توانیم آن را عقب بندازیم. به جای این که اینقدر نگران مسائل حاشیه‌ای باشیم بهتر است نگران مسائل اساسی مملکت باشیم و در نهایت لایحه‌ای که تقدیم مجلس شده به نظرم در بلند مدت چاره‌ی کار نیست.

انتهای پیام