آزاد شدن 80 کودک اتباع پس از جنجال بازداشتهای اخیر
سعیده ساجدینیا – انصاف نیوز:
باز هم طرحهای ضربتی دردسرساز و جنجالی شد؛ پروژهای که با عنوان تکراری «جمعآوری و ساماندهی کودکان کار و خیابان» از هفته پیش در حالی کلید خورد که پیشینهی طرحهای ناموفق در این رابطه را در کارنامهی اقدامات مشابه داشت!! این بار هم به محض شنیدن زمزمههایی مبنی بر شروعی دوباره بر پایانی بینتیجه سازمانهای مردمنهاد و فعالان مدنی حقوق کودک قفل سکوت را شکستند و این یادآوری پرتکرار را به گوش مسوولان رساندند که این اقدام تنها پاک کردن صورت مسأله هست و جز آسیب بیشتر و تخریب وجههی بینالمللی ما نتیجهای دیگری ندارد!
رونمایی از بسته حمایتها و آغاز جنجال
به گزارش خبرنگار انصاف نیوز، اولین بار یکشنبه – پنجم شهریورماه – انوشیروان محسنی بندپی، رییس سازمان بهزیستی دربارهی طرح سخن گفت؛ او البته در قالب «رونمایی از بسته حمایتهای اجتماعی روانی از کودکان کار» تا 15 شهریورماه خبر داده و گفته بود: پس از این، چهرهی شهرها از وجود کودکان مظلوم و معصوم که مورد سوءاستفاده برخی افراد سودجو قرار گرفتهاند، پاک میشود.
ماجرا این گونه بود که محسنیبندپی به همکاری با قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: درخواست کردهایم تا کودکانی که سه بار طی طرحهای ساماندهی به مراکز بهزیستی ارجاع داده و مجدد به خانواده تحویل داده میشوند بعد از سه بار خانواده را خلع ید کرده (سرپرستی را از خانواده سلب کنیم) یا حداقل بطور موقت سرپرستی را از آنها بگیریم و این کودکان را به مراکز بهزیستی وارد کنیم.
این اظهارات با مخالفت و اعتراضات گستردهی فعالان مدنی در حالی مواجه شد که رییس سازمان بهزیستی البته عنوان کرده بود که از خانوادهها به علت فقدان مالی مجبور به آن میشوند که کودکانشان را به کار اجباری وادارند که در حال حاضر هر دو نهاد حمایتی بهزیستی و کمیته امداد آماده ارایه کمکهای مالی به این خانوادهها است.
به این ترتیب در بستهی حمایتهای اجتماعی و روانی از کودکان کار مقرر شده بود: پذیرش، برگزاری کلاسهای آموزشی، مددکاری، مشاوره با کودک و والدین و … پیگیری شود.
دوشنبه بیستم شهریورماه نیز معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران از همکاری۱۱ دستگاه در جمعآوری کودکان کار و خیابان به مهر خبر داد و گفت: ۵ مرکز در تهران برای نگهداری و قرنطینه این کودکان آماده شده است.
یاسر، بعثت و شهدا سه مرکز نگهداری بودند که احمد خاکی اعلام کرد: هر مرکز ظرفیت نگهداری ۴۰ تا ۵۰ کودک را دارد، اما با توجه به بالابودن تعداد این کودکان، ممکن است تعداد ارجاع به بیش از 70 نفر نیز برسد.
در یک پروژه زمانبندی شده تعداد کودکان کار را کاهش میدهیم!
***موضوع جالبی که خاکی به آن اشاره کرده بود این که بنا داریم در یک پروژه زمانبندی شده تعداد کودکان کار و خیابانی را کاهش دهیم! اتفاقی که با بازداشت 400 کودک از ابتدای هفتهی گذشته تا کنون گویا محقق شده و وقتی خبر ناپدید شدن سه کودک کار دستگیر شده بر سر زبانها افتاد، موج نارضایتی افکار عمومی از برخوردهای قهری با این کودکان را البته افزایش داده است و «طیبه سیاوشی»، عضو مجمع نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که روال جدید سازمان بهزیستی در این خصوص صحیح نیست و سه کودک کار گمشده نیز طبق استعلامها در هیچ کدام از مراکز نگهداری کودکان کار حضور ندارند!***
بر اساس این گزارش و با استناد به اظهارات این نماینده مجلس، در آن روز ١٣١کودک دستگیر شده را به مرکز یاسر آوردهاند و ۷۰ کودک افغانی، پیش از تشکیل پرونده مددکاری و مشاوره برای رد شدن از مرز به اردوگاه ورامین و کودکان زیر ۱۲ سال نیز به مرکز بعثت منتقل شدهاند.
در همین حال سازمان بهزیستی دربارهی خبر ناپدید شدن این سه کودک این گونه واکنش داد که آنها برای جلوگیری از انتقال به مراکز نگهداری، فرار کردهاند! مراکز نگهداری این کودکان آنگونه که از گفتههای فعالان حقوق کودکان کار بر میآید، چیزی شبیه به اردوگاه است که کودکانی در سنین مختلف و با انواع بیماریها بدون غربالگری، در کنار هم و در بدترین شرایط نگهداری میشوند! موضوعی که «فاطمه دانشور» فعال اجتماعی و عضو سابق شورای شهر تهران، آن را تأیید کرده و به قانون گفته است: بهزیستی، زیرساخت کافی برای ساماندهی این شرایط را ندارد و شرایط بدی در مراکز نگهداری حکمفرماست!
تصمیمات شتابزده و بینتیجه
او، این طرحهای ضربتی را ناشی از تصمیمات شتابزده و بینتیجه خوانده و گفته است: هر وقت به زمان ارایه گزارش به مقام معظم رهبری در حوزهی آسیبها نزدیک میشویم، شاهد چنین برنامههای نامناسبی هستیم که مدتی اجرا و بعد فراموش میشود و فقط آسیبهای آن برای کودکان باقی میماند!
گزارشها به نقل از مقامات مسوول مجری طرح حکایت از این دارد که حدود 70 درصد این کودکان، افغانستانی هستند که معاون بهزیستی اعلام کرده آنها را تحویل اداره اتباع تهران دادهاند.
در حالی که بسیاری از این کودکان افغانستانی، والدینی در این ایران ندارند و یا خانوادههایشان تکدیگری میکنند و تعدادی دیگر بدون داشتن پدر و مادر در خانوادههایی 20 نفره زندگی میکنند که هر ماه باید پولشان را به سرتیم بدهند، تعداد زیاد دیگری دارای خانواده هستند که این روزها پشت درهای اردوگاه عسگرآباد در انتظار دیدار فرزندان خویش در سرگردانی و نگرانی بسر میبرند.
تعیین تکلیف این کودکان تا فردا
امروز سهشنبه بیست و هشتم شهریورماه، «موسوی»، مسوول دفتر مدیرکل اتباع و امور مهاجرین تهران از تعیین تکلیف این کودکان تا فردا و پس از جلسهای که در وزارت کشور در همین رابطه برگزار میشود، خبر داده و گفته است: این بچهها تا چهارشنبه در اردوگاه عسگرآباد نگهداری میشوند.
او در عین حال در حالی عنوان کرده است که به وزارت کشور اعلام کردهایم اردوگاه جای نگهداری کودکان نیست، اما آنها اصرار دارند تا تعیین تکلیف شدنشان باید در عسگرآباد بمانند و میگویند این کودکان در معرض خطر هستند و نگهداری آنها در اردوگاه هر چند با شرایط دشوار، ایمنتر از رها کردن آنها در سطح خیابانهاست.
اعتراض سفیر
ماجرا تا جایی پیش رفت که «نصیراحمد نور»، سفیر افغانستان در تهران، چنین رفتاری با کودکان را از نظر حقوقی و انسانی قابل پیگیری دانسته و گفته سفارت در حال رایزنی با مقامات ایرانی است و اقدامات لازم را در این باره انجام میدهد.
به این ترتیب طرح «ساماندهی و جذب کودکان کار و خیابان» که یکی از مسوولان بهزیستی، بودجهی اجرای آن را 20 میلیارد تومان اعلام کرده است، با حواشی زیادی روبهرو شده و این درحالیست که حبیبالله مسعودی فرید تأکید کرده است: تا حداکثر یک ماه آینده، این طرح را در سایر کلانشهرهای کشور نیز توسعه میدهیم و نمیتوان کودکان را در خیابان رها کرد و آنها را به حال خود گذاشت.
او در پاسخ به منتقدان گفته است: بهزیستی چندین ماه برای اجرایی کردن این طرح وقت گذاشته و مطالعات لازم را انجام داده و هماکنون با همکاری شهرداری و فرمانداری تهران با اولویت تهران وارد عمل شده است و پس از شناسایی و جمعآوری این کودکان با خانوادههای آنها تماس گرفته و پس از بررسی وضعیت خانوادهها و تهیه گزارش مددکاری از نوع خانوار و علت کار کودک، مداخلات لازم را به انجام خواهیم رساند.
«مصلحت کودک» محور تمام طرحها
این مقام مسوول، «مصلحت کودک» را محور تمامی طرحهای بهزیستی دانسته و عنوان کرده است: 50 درصد کودکان کار کشور غیرایرانی هستند و وزارت خارجه و کشور باید چارهای برای متکدیان و کودکان کار غیرایرانی بیندیشند.
بر اساس گزارشی که مسعودی فرید ارایه کرده است: وزارت بهداشت مسایل درمانی و بهداشتی کودکان اتباع را رسیدگی میکند، نیروی انتظامی موظف است در مواردی که این کودکان با باندها همکاری کنند، نسبت به انحلال سرباندهای آنان اقدام کند. این کودکان و بیمه کردن خانوادههای درجه یک کودکان پیگیری میشود، آموزش و پرورش باید وضعیت تحصیلی آنها را بررسی کند و آنها را به چرخهی تحصیل باز گرداند و تنها در استان تهران، 18 مرکز روزانه در این زمینه فعالیت میکنند و آن دسته از کودکان کار و خیابانی که والدین آنها صلاحیت نگهداری از آنها را دارند، خدمات دریافت میکنند و خدمات آموزشی، بهداشتی و یک وعده غذایی گرم و … به این کودکان ارایه میشود و در این میان کودکان کاری که دارای خانوادههای فاقد صلاحیت هستند به مراکز شبه خانواده وارد میشوند.
و دقایقی پیش از انتشار گزارش با پیگیریهای چندساعتهی خبرنگار انصاف نیوز، سرانجام معاون فرهنگی اداره کل اتباع خارجی وزارت کشور از آزاد شدن 80 کودک افغانستانی مستقر در اردوگاه عسگرآباد تاکنون خبر داد.
محمدعلی صالحی همچنین با اعلام این که حدود 70 کودک دیگر که احتمال اتباع بودن آنها وجود دارد، همچنان در این اردوگاه هستند، درخواست کرد چنانچه این کودکان خانوادهای در ایران دارند، با ارایه مدارک هویتی نسبت به تحویل آنها و بازگرداندن به آغوش خانوادههایشان اقدام کنند.
انتهای پیام