یادداشت جان کری درباره‌ی برجام
جان کری در مقاله‌ای با تاکید بر این‌که «برجام کارساز بوده است»، نوشت: خارج شدن از توافق هسته‌ای با ایران غیرمنطقی است.
به گزارش ایسنا، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا در یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست با دفاع از توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که در ژوئیه 2015 حاصل شد، حمایت کرد.
کری نوشت: اگر آمریکا با تایید نکردن پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، مسیر خود را درخصوص این توافق از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شش امضا کننده دیگر توافق هسته‌ای و نتیجه‌گیری‌های وزارت خارجه خودمان جدا کند، سرنوشت این توافق به دست کنگره خواهد افتاد. کنگره‌ای که با تصمیم‌گیری درباره امنیت آمریکا مواجه است، نه همه‌پرسی درباره رئیس جمهور ترامپ یا باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین.
وی با ادعای این‌که «جهان این توافق را شکل داد تا راه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کند»، نوشت: ما نتیجه‌گیری‌مان را درباره این توافق بر مبنای راستی‌آزمایی قرار دادیم، نه اعتماد. خارج شدن از توافقی که تا امروز نتیجه‌بخش بودن خود را نشان داده و مانع از رشد بالقوه برنامه هسته‌ای ایران شده، غیرمنطقی است.
وی در ادامه با بیان این‌که در دوران فعالیتش به عنوان سناتور رأی‌گیری‌های متعددی را درباره کنترل تسلیحات مطرح کرده بود، تأکید کرد که حفظ توافق هسته‌ای بسیار مهم است.
کری با تکیه بر ادعاهای پیشین غرب و آمریکا علیه برنامه هسته‌ای کشورمان نوشت: مفاهیم مهم هستند. زمانی که من اولین بار با وزیر امور خارجه ایران در سپتامبر ۲۰۱۳ دیدار کردم این کشور از چرخه کامل سوخت هسته‌ای برخوردار بود، ذخیره اورانیومی داشت که می‌توانست برای ساخت ۱۰ تا ۱۲ بمب غنی‌سازی شود و پایین‌تر از سطح تسلیحاتی در حال غنی‌سازی اورانیوم بود. این کشور همچنین به سرعت در حال عملیاتی کردن راکتور آب سنگین خود بود که می‌توانست پلوتونیوم کافی برای یک یا دو بمب بیشتر در طول سال تولید کند. به عبارت دیگر ایران در آستانه تبدیل شدن به یک کشور هسته‌ای قرار داشت. ما هزاران ساعت را به مذاکره اختصاص دادیم. حتی اگرچه زمان گریز هسته‌ای ایران برای تولید مواد شکاف‌پذیر کافی برای ساخت یک بمب چند ماه بیشتر نبود. آمریکا از طریق دیپلماسی کوشا متحدان اروپایی‌مان و کشورهای دیگر از جمله چین، روسیه، هند و ترکیه را متقاعد کرد تا تحریم‌های سختی علیه ایران اعمال کنند اما این کشور از سرعت خود نکاست و از چند صد سانتریفیوژ به هزاران سانتریفیوژ رسید. تنها مذاکرات قادر خواهد بود این برنامه را به عقب براند.
وزیر امور خارجه پیشین آمریکا در ادامه یادداشت خود با اشاره به آن‌چه واشنگتن رفتار بی‌ثبات کننده ایران در منطقه به دلیل حمایتش از حزب‌الله و دولت اسد در سوریه می‌خواند نوشت: برخی سوال می‌کنند که چرا توافق ما موجب توقف این رفتارهای بی‌ثبات کننده ایران نشد. این سوالی خوب با پاسخ‌های خوب است. ما قرار نبود مذاکرات درباره موضوع هسته‌ای را قربانی هیچ چیز دیگری کنیم، همان‌طور که فرانسه اعلام کرد هیچ جبرانی وجود نخواهد داشت. ما با ایران اختلاف نظرهای عمیقی داشتیم و هیچ اعتمادی در این میان وجود نداشت. ما از سال ۱۹۷۹ با این کشور مذاکره‌ای نداشتیم و در مسیر مواجهه با یک اقدام نظامی قرار داشتیم چرا که شمارش معکوس در خصوص گریز هسته‌ای در حال سر رسیدن بود. جهان تنها بر سر یک مسئله متحد شد؛ ظرفیت هسته‌ای ایران. ما اگر مسائل دیگر را اضافه می‌کردیم نمی‌توانستیم به این اتحاد دست یابیم یا رژیم تحریم‌ها را حفظ کنیم. ما بر این باور بودیم که مواجهه با دیگر اختلافات با تهران در صورتی که به طور همزمان با یک رژیم هسته‌ای مقابله نمی‌کردیم ساده‌تر خواهد بود.
کری در ادامه تصریح کرد: ما می‌دانستیم که هر توافقی از سوی منتقدانی که ۲۰ سال پیش شاهد توافق آمریکا با کره شمالی که از هم فروپاشید، بودند به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ما این درس‌ها را فراگرفتیم. توافق با کره شمالی تنها چهار صفحه بود و فقط به موضوع پلوتونیوم رسیدگی می‌کرد. توافق با ایران دارای ۱۵۹ صفحه با جزئیات است که به تمام جنبه‌های برنامه هسته‌ای ایران رسیدگی می‌کند و بویژه بر مبنای اصول شفاف‌سازی پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بنا شده که با در نظر داشتن تجربه کره شمالی حاصل شد. هیچ کشوری با اجرای پروتکل الحاقی، که دارای بازرسی‌های سرزده است هسته‌ای نشده است. ما پافشاری کردیم که این بستر توافق با ایران باشد.
وی با اشاره به محدودیت‌های اعمال شده بر برنامه هسته‌ای ایران با اجرای برجام تأکید کرد که ایران پیش از آن‌که دلاری در نتیجه رفع تحریم‌ها بدست آورد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرد که این کشور گام‌های هسته‌ای مربوطه را برداشته است. در نتیجه آژانس در هشت گزارش خود تأیید کرده که ایران به تعهداتش عمل می‌کند و این توافق کارساز است.
این مقام پیشین آمریکایی همچنین نوشت: توجه زیادی روی تمهیدات غروب در این توافق متمرکز شده است. این یک نام غلط برای توافقی است که شروطی دارد که ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ سال ادامه می‌یابند و مهمترین آن‌ها نیز برای همیشه اجرا می‌شوند. به طور قطع تقریبا در تمام توافقات کنترل تسلیحات عناصری مربوط به زمان وجود دارد و به همین دلیل است که بسیاری از آن‌ها پس از اعتمادسازی میان طرفین به وصول توافقات بعدی منجر می‌شود.
کری افزود: ما آسوده‌خاطر بودیم؛ چراکه سقف مربوط به ذخیره اورانیوم با غنای پایین ایران تا سال ۲۰۳۰ دوام می‌آورند. این غیرممکن است که یک سلاح هسته‌ای با ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین ساخته شود. ما همچنین آسوده‌خاطر بودیم زیرا نظارت و تدابیر راستی‌آزمایی بی‌سابقه که به آن دست یافتیم هرگز منقضی نمی‌شوند. اگر ایران آنقدر حماقت داشته باشد که بخواهد به دنبال بمب برود جهان به دلیل بازرسی‌های دائمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطلع خواهد شد.
به نظر می‌آید که اساسا غیرمنطقی است که با تمرکز وسواسی روی گسترش احتمالی برنامه هسته‌ای ایران در یک دهه بعد از توافقی که اکنون کارساز است از آن خارج شویم. اگر ما توافق را از بین ببریم چنین توسعه‌ای می‌تواند همین فردا اتفاق بیفتد. به نقطه‌ای که قبلا قرار داشتیم با شرایطی به مراتب بدتر بازگردیم که در آن آمریکا منزوی شده است نه ایران.
کری با بیان این‌که وزیران امور خارجه کشورهای اروپایی به او گفته‌اند که در صورت ماندن آمریکا در برجام با واشنگتن برای مقابله با آن‌چه سایر رفتارهای نادرست ایران خوانده می‌شود، همراهی خواهند کرد، نوشت: ما با خروج از توافق در شرایطی که می‌دانیم ایران پایبند است چه ابزار فشاری را خواهیم داشت. ما در این صورت اتحاد نزدیک‌مان با متحدان خود را از دست خواهیم داد. ما روسیه و چین را قدرتمند می‌کنیم و به هر کشوری که در حال بررسی مذاکره‌ای با ما باشد می‌فهمانیم که هر زمان سیاست مداخله کند آمریکا پای حرف خود نمی‌ماند. علاوه بر این ماندن در توافق هسته‌ای به این معنی است که ما به سمت مناقشه نظامی با ایران نخواهیم رفت و قادر خواهیم بود روی تهدید هسته‌ای کره شمالی تمرکز کنیم. توافق هسته‌ای کارساز بوده که در نتیجه مذاکرات به دست آمده است. ما نتیجه‌گیری‌های خود را با راستی‌آزمایی به دست آوردیم نه اعتماد. جهان هر گونه که ارزیابی کند به این نتیجه خواهد رسید که توافق موثر است.
انتهای پیام
