مقایسه بخشش محکومین به اعدام در ایران و آمریکا

به گزارش انصاف نیوز، متن یادداشت رضا نصری در فیسبوک در پی می آید:

در واکنش به اعدام ریحانه جباری، خیلی‌ها به قانونی که به خانواده مقتول (اولیای دم) اجازه تصمیم‌گیری در مورد اجرای حکم اعدام را می‌دهد ایراد گرفته‌اند. حتی برخی نوشته‌اند که این قانون بر اساس حس انتقام‌جویی بنا شده و عملاً خانواده مقتول را به قاتل تبدیل می‌کند. برخی هم خواستار شروع کمپین برای برچیدن چنین قانونی هستند. اما یک نکته مهم در اینجا هست که باید این تحلیل‌گران در نظر بگیرند:

در تمام نظام‌های حقوقی در دنیا که هنوز مجازات اعدام در آنها برقرار است، به یک مقام اجرایی (معمولاً فرماندار یا رئیس‌ قوه مجریه) این امکان را می‌دهند که علیرغم حکم قاضی، تخفیف مجازات دهد و به صلاحدید خود – یا با توجه به ملاحظات انسان‌دوستانه – اجرای اعدام را متوقف کند.

مثلاً در آمریکا، در ایالت‌هایی که مجازات اعدام همچنان جاری می‌شود، فرماندار این اختیار را دارد که تا آخرین لحظه با تلفنی که در اتاق اجرای حکم قرار دارد، مانع اعدام فرد محکوم شود. در مورد جرائم فدرآل هم، این رئیس‌جمهور است که می‌تواند با اختیار تام تا لحظه آخر مداخله کرده و جان فرد مورد نظر را از اعدام نجات دهد.

اما نکته مهم اینجاست که از سال ۱۹۷۶ تا بحال، تعداد عفو محکومین در ایالت‌های مختلف آمریکا به صورت میانگین کمتر از تعداد انگشتان دست بوده است. از نزیک به ۴۰ سال پیش تا کنون، در ایالت فلوریدا ۶ مورد، در ایالت تکزاس ۲ مورد، در ایالت آلاباما ۱ مورد، در مونتانا ۱ مورد، در نوادا ۱ مورد و در ایداهو نیز فقط ۱ مورد بخشش صورت گرفته است. در سطح فدرآل نیز – که رئیس‌جمهور تصمیم می‌گیرد – تعداد تخفیف حکم از سال ۱۹۷۶ تا بحال فقط یک مورد بوده است.

نکته دیگر اینکه در چنین سیستمی، معیار خاصی برای بخشش وجود ندارد و چه بسا ملاحظات سیاسی، بازی قدرت و معذورات دیگر بر ملاحظات انسانی غلبه کرده و مانع مداخله انساندوستانه مقامات سیاسی می‌شود. مثلاً در سال ۲۰۰۵، آقای استنلی ویلیامز (Stanley Williams) که از درون زندان ده‌ها کتاب برای راهنمایی کودکان بزهکار نوشته بود و حتی برای دریافت جایزه نوبل ادبیات نیز مد نظر بود، علیرغم برخورداری از پشتیبانی افکار عمومی و حمایت تمام سازمان‌های بین‌المللی و مدافعان کودکان، نتوانست فرماندار وقت کالیفرنیا (آرنولد شوارتزنگر) را – که سودای ریاست جمهوری و نمایش قاطعیت داشت – قانع کند که از اعدامش صرف نظر نماید.

در سایر کشورها که تصمیم‌گیرنده نهایی در مورد جان یک محکوم یک مقام سیاسی است نیز تعداد عفو و تخفیف مجازات بر همین منوال است.

اما در ایران چنین نیست. در ایران بسیاری از احکام اعدام توسط خانواده مقتول به بخشش و گذشت منتهی می‌شود و قطعاً – از نظر آماری – احتمال رهایی محکوم بیشتر از نظام‌های مشابه است.

حال سوال اینجاست که آیا واگذاری حق بخشش نهایی از خانواده مقتول به یک مقام سیاسی اقدامی در جهت کاهش تعداد اعدام خواهد بود یا در جهت افزایش آن؟

انتهای پیام