امروز «کیهان» عصبانی نیست؛ اکران نمیشود!
فراز پورمحبی – انصاف نیوز: امروز چهارشنبه 29 آذر، قرار بود فیلم «عصبانی نیستم!» اکران شود، اما نمایش آن تا زمانی دیگر متوقف شد. «رضا درمیشیان» – کارگردان – به توقف دوبارهی اکران فیلم، اینگونه واکنش داد:
««عصبانی نیستم!!!»، اما بینهایت ناامید، ناامید، ناامید، غمگین، دلسرد، تنها، تنها، تنهاتر، افسرده، تلخ، تلختر هستم. عصبانی نیستم!!! اما با اشک نوشتم، با اشک ساختم و با اشک شاهد اتفاقاتش هستم. صدها بار بازبینی در شوراهای مختلف، دریافت پنج پروانه نمایش و سهبار ثبت تاریخ اکران در شورای صنفی، بالا و پایین رفتنهای مختلف و… و…! من بهعنوان تهیهکننده و کارگردان فیلم «عصبانی نیستم!» به هیچ عنوان از اکران انصراف ندادهام و تمامی نقلقولهایی را که میشود، تکذیب میکنم و همچنان پیگیر نمایش این فیلم هستم. عصبانی نیستم!! هرچند فیلمم براحتی ذبح و قربانی میشود، چون سازندهاش در هیچ اردوگاه سیاسیای نیست و هیچ پشتوانهای ندارد. عصبانی نیستم!!»
در این گزارش، انصاف نیوز نگاهی اجمالی دارد به وقایعی که تاکنون پیرامون این فیلم رخ داده است.
شروع فیلم
سال 92 است. روحانی در انتخاباتی نفسگیر با کمک «تکرار» حامی و «حملهی گازانبری» رقیب توانسته است هفتمین رییسجمهور اسلامی ایران شود. انتخابات قبلی در سال 88 بسیار پر سر و صدا بود و رنگ «فتنه» و «حصر» به خود گرفت و به همین دلیل انتخابات سال 92 بسیار معنادار شد! مرداد 92 و در کشاکش «من سرهنگ نیستم»، فیلمبرداری فیلمی شروع شد به نام «عصبانی نیستم!»
واژههای «نیستم» به معنای محتوایی سال 92 تبدیل میشوند. یکی از آنها که بار سیاسی – نظامی دارد، شاید اشارهی مستقیم باشد برای فهماندن معنای غیرصریح به مخاطب: «من هیچ نقشی در برخورد با اعتراضها نداشتم و ندارم». دیگری که بار فرهنگی – اجتماعی دارد، حاوی اشارهی غیرمستقیم است برای فهماندن معنای صریح به مخاطب: «من از اوضاع هشت سال دولت احمدینژاد و حتی پیش از آن عصبانی هستم»؛ البته مخاطبان اصولگرا هیچکدام از این «نیستم» ها را برنتافتند.
اولین نقطهی عطف فیلم
نقطه عطف فیلم در جشنوارهی سی و دوم فجر اتفاق افتاد. جشنواره هنوز تمام نشده بود که روزنامهی کیهان، فرمان حمله را صادر کرد! بیستم بهمن 92، «مهدی نیکپندار»، نویسندهی این روزنامه، اکران این فیلم را به همراه یکی دو فیلم دیگر یکی از مصیبتهای سی و دومین جشنوارهی فیلم فجر عنوان کرد.
نویسنده با متهم کردن فیلم به «دروغ» و «تحریف» نوشت: «مثلاً در فیلم «قصهها» واقعیت سال 88 اینگونه وارونه شده که در آن آشوبهای خیابانی، حقطلبی طبقات محروم و فقیر معرفی میشود! فیلم «عصبانی نیستم» هم چنین دروغ بزرگی را به خورد مخاطب خود داده است. این درحالیست که همه میدانند کودتای سال 88 منحصر به طبقهی مرفه و شمال شهرنشینان بود و اصلاً محرومان و مستضعفان در سال 88 در جبههی دیگری بودند.»
او با مخاطب قرار دادن مسؤولان و مدیران وقت سینما از این که به فیلمسازانی که «اشراف دروغگو» قلمدادشان کرد، اجازهی ساخت چنین فیلمهایی دادهاند، به شدت انتقاد کرد و گفت: «آقای رضاداد! آقای داروغهزاده! چرا جشنوارهای که به نام و به یاد انقلاب برگزار میشود را محمل ستایش از کودتا و تطهیر کودتاچیها قرار دادید؟ … حالا که فیلمهای «اشراف دروغگو» را وسیلهای برای آمال و منافع خود قرار دادهاید، در بخش بینالملل جشنوارهی فجر انقلاب نیز فیلمهایی در ستایش شعبان بیمخ و پینوشه و هیتلر و موسولینی را نمایش میدادید تا کارتان تکمیل شود.»
بیست و سوم بهمن 92، «آرش فهیم»، منتقد فیلم رسانههایی همچون خبرگزاری فارس در روزنامهی کیهان نقدی اختصاصی دربارهی فیلم «عصبانی نیستم» نوشت. او پس از بیارزش خواندن فیلم، آن را ضدقومیتی، ضدایرانی و ضدمذهبی توصیف کرد: «عصبانی نیستم، نماد و نمود تمام عیار یک فیلم ضدمردمی و ضدقومیتی است. فقط کافی است به شخصیتپردازی کردها در این فیلم تأمل کنیم. در فیلم تنها دو کاراکتر کرد وجود دارد؛ یکی دلال و مفسد اقتصادی است و دیگری – نوید – یک روان پریش کف کرده و متنفر از آدمها – مثل خود فیلم – است. … این فیلم به گونهای است که انگار مردم در ایران از صبح تا شام در حال دریدن و زدن و خوردن یکدیگر هستند؛ …دروغ و تحریف تا چه حد؟ پخش نوای اذان در هنگامهی شکست و ناکامی آدمهای فیلم، توهین به ارزشهای مذهبی نیست؟»
بیست و ششم بهمن 92 همین روزنامه با استناد به گزارش خبرگزاری فارس، فیلم «عصبانی نیستم» را از اساس غیرقانونی قلمداد کرد: «گزارش فارس نشان میدهد که تهیهکننده فیلم، فیلمنامهی «عصبانی نیستم» را برای دریافت مجوز به مسوولان پروانه ساخت در دولت قبل ارایه داده بود که این فیلمنامه پس از چند اصلاحیه و اعمال آن از سوی تهیهکننده موفق به دریافت پروانهی ساخت شد.
با این حال تهیهکنندهی فیلم که کارگردانی آن را هم برعهده دارد، با وجود اصلاح فیلمنامهی مصوب، هیچ یک از موارد اصلاحی را در فیلم اعمال نکرد و علاوه بر آن موارد دیگری را نیز به آن اضافه کرد و این بدان معنی است که اساساً این فیلم غیرقانونی تولید شده است! علاوه بر این، تهیهکنندهی فیلم یک عمل غیرقانونی دیگری نیز مرتکب شده و آن پخش فیلم در جشنوارهی برلین بدون اعمال ممیزیهای قانونی بوده است.»
پس از تمام شدن جشنوارهی سی و دوم، روند «اکران یا اکران نشدن عصبانی نیستم» تا امروز هم ادامه دارد!
از این به بعد عصبانی نیستم
فیلم «من عصبانی نیستم»، پیش از جشنوارهی فجر در شصت و چهارمین دورهی جشنوارهی فیلم برلین در بخش پانوراما نمایش داده شده بود. «نظامالدین کیایی»، صدابردار فیلم که به پدر صدای ایران معروف است همان موقع در صفحهی رسمی فیلم در فیسبوک گفت: «بعد از دیدن عکس بسیار جالب و پر مفهوم فیلم استثنایی و صد در صد مستقل و غیروابسته به احدی چه دولتی چه غیردولتی «عصبانی نیستم!» از کارگردان جسور و فرهیخته «رضا درمیشیان» و دیدن عکس باران کوثری عزیز که دو سال [….] او را ممنوعالکار کرده بودند و نوید محمدزاده چهرهی مطرح آینده سینما و بازیگر پر قدرت تئاتر با ارزش ایران در کنار عکس پیشوای بزرگ آزادی به سینمای مستقل امیدوارشده و به اطلاع میرسانم: من دیگه از این به بعد عصبانی نیستم… کسانی که از شرایطشان عصبانی هستند با فیلم ارتباط برقرار میکنند. حدوداً یک گروه 40 نفری به سرگروهی جواد شمقدری هستند که چون عصبانی نیستند و تنها ما سینماگران را عصبانی کردهاند، با فیلم ارتباط برقرار نخواهند کرد.»
«باران کوثری» پس از دوسال ممنوعالکاری با این فیلم به سینما بازگشت.
دود از سرم بلند شد!
هنرپیشهی دیگر این فیلم «نوید محمدزاده»، بازیگر مطرح این روزهای سینمای ایران، آن موقع بازیگر تئاتر و کمتر شناخته شده بود. روزنامهی کیهان یکبار در پنجم مرداد 93، پس از بازنشر مصاحبهی پرویز پرستویی با ایسنا که به شدت از نوید محمدزاده انتقاد کرده بود، این بازیگر را هم به دریافت «نشان اختصاری» مفتخر کرد. کیهان نوشت: «پرویز پرستویی، بازیگر رکورددار سیمرغ جشنواره فیلم فجر در گفتوگو با ایسنا گفت: «چندی پیش مصاحبهای را از آدمی دیدم که جایزهاش را به عطاران داده بودند و با خواندن آن، دود از سرم بلند شد. گفته بود خوب شد به من جایزه ندادند، آنهایی که سیمرغ گرفتهاند، کجا هستند. هر موقع اراده کنم سیمرغ میگیرم. این ادعا از سوی کسی که یک کار کرده، خیلی اسفناک است. آقای انتظامی با 90 سال سن چنین ادعایی را ندارد. خیلی راحت یک کار میکنیم، دیگر خدا را بنده نیستیم و حرمت نمیگذاریم. فکر میکنیم علیآباد هم شهری است، اما نه! یک ده کوره بیشتر نیست. اشارهی پرویز پرستویی به «نوید، م» بازیگر فیلم ضدایرانی و حامی فتنه «عصبانی نیستم» است.»
ماجرای حکم عقل!
پیش از آن، اعتراضات گستردهی اصولگرایان به اکران فیلم «عصبانی نیستم» در جشنوارهی سی و دوم فجر موجب شده بود تهیهکننده و کارگردان فیلم «علیرضا درمیشیان» با انتشار نامهای خطاب به دبیر جشنواره از او بخواهد فیملش را از داوری جشنوار کنار بگذارند. او در نامهاش که به «علیرضا داد» نوشته شده بود، نوشت: «به منظور حفظ آرامش سینما و دوری از حاشیهها جلوی ارزیابی این فیلم در مرحلهی نهایی گرفته شود.»
هوشنگ گلمکانی، یکی از داوران بخش سودای سیمرغ با اشاره به این که «رضا درمیشیان» شخصاً از داوری فیلم «عصبانی نیستم» در جشنواره انصراف داده است، عنوان کرد کارگردان «عصبانی نیستم» به حکم عقل کنار کشید!
فرامرز قریبیان، یکی از اعضای مستقل هیأت داوران جشنوارهی سی و دوم فیلم فجر پس از آن در مصاحبهای اعلام کرد: نوید محمدزاده به اتفاق آرا، بهترین بازیگر نقش اول مرد شده بود. او اضافه کرد: «به نامهی درمیشیان و اتفاقات اختتامیه مشکوکم»!
خرده ماجراهای میانهی ابتدایی فیلم
فیلم «عصبانی نیستم»، واکنشهای رسانهای هر دو جناح را برانگیخت. فیلم به مرور زمان به معیاری برای وقایع سیاسی انتخابات 88 و پس از آن تبدیل میشود. گروه طرفدار فیلم، اگر بنا به هر دلیلی نمیتوانند راجع به 88 حرف بزنند، حرفهای خود را از زبان «عصبانی نیستم!» میزنند. مخالفان هم هر بد و بیراهی که تاکنون به هردلیلی نتوانستهاند نثار فتنهگران کنند را به بهانهی این فیلم، نثار میکنند:
مهرداد فرید: «اکران «عصبانی نیستم!»، میزان خوش قولی دکتر روحانی را معلوم میکند!
وحید جلیلی: «عصبانی نیستم» همان قدر راست است که «تقلب شده است»!»
بهر حال ضرباهنگ «اکران یا اکران نشدن عصبانی نیستم» از اوایل سال 94 تا اواخر سال 95 به شدت افت کرد، اما سال 96، «انتخابات ریاست جمهوری» موجب شد حواشی «اکران یا عدم اکران عصبانی نیستم» جان تازهای بگیرد.
فیلم زیرزمینی نساختهام
اردیبهشت 96 است. رییس سازمان سینمایی – محمدمهدی حیدریان – دربارهی اوضاع و احوال سینمای ایران صحبت میکند. طبق معمول مهمترین قسمت صحبتهایش مربوط به «عصبانی نیستم!» است. «رضا درمیشیان»، کارگردان فیلم قبلاً از توزیع غیرمجاز نسخهای از فیلمش با مهر بازبینی وزارت ارشاد انتقاد و شکایت کرده بود. درمیشیان در نامهاش گفته بود: «فیلم «عصبانی نیستم!» را با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ساختهام، با مجوز رسمی وزارت ارشاد در جشنوارهی فیلم فجر به نمایش درآوردهام، با استناد پروانه نمایش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نمایش عمومیاش اقدام کردهام و به سند حواله شورای صنفی نمایش و ثبت در این شورا برای اکرانش با سینماها قرارداد بسته بودم، اما… من فیلم زیرزمینی نساختهام که راضی به توزیع زیرزمینی آن باشم، آن هم نسخهی بازبینی قبل از نهایی شدن فیلم که نسخه نهایی نیست!»
حیدریان میگوید: بعید است این موضوع صحت داشته باشد و در ادامه از سیاست جدید وزارت ارشاد پردهبرداری میکند و میگوید: هزینهی اصلاح یک فیلم از بایگانی کردنش کمتر است. او میگوید: «… برای آن سه چهار فیلمی که دربارهی آنها بحث وجود دارد، در چهار پنج ماه باقیمانده از دولت یازدهم بررسی دیگری انجام خواهیم داد … حتماً باید آنها را دوباره بازبینی کنیم و فکر میکنم اگر فیلمی برای نمایش دادن مشکل دارد، هزینهی اصلاح و اکران آن کمتر از هزینهی روانی و بایگانی کردن آن در سینما و نیز پرداختن و نپرداختن نقدی به آن است.»
منظور رییس از «پرداختن و نپرداختن نقدی به آن» چیست؟!
خبرگزاری فارس دو ماه بعد در تیرماه 96 گزارشی منتشر کرد که شاید پاسخی باشد به پرسش بالا. این خبرگزاری افشا کرد که شکایت یک فیلم توقیفی به نام «رستاخیز» از وزارت ارشاد موجب جریمهی میلیاردی این وزارتخانه شده است:
«رستاخیز، فیلمی که توانست در اولین جشنوارهای که دولت یازدهم عهدهدار آن بود، مورد توجه داوران قرار گیرد و جوایزی را از آن خود کند، هنگام اکران به دستور علی جنتی، وزیر وقت ارشاد از پرده پایین آمد. حال وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فعلی سیدرضا صالحیامیری تصمیم میگیرد بر اساس رأی بدوی دیوان عدالت اداری، بابت 45 درصد از فیلم، ۱۳ میلیارد تومان به صاحبان فیلم «رستاخیز» پرداخت کند.»
فیلم اوج میگیرد
سرانجام در بیست و چهارم شهریور 96، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، ابراهیم داروغهزاده، از رفع توقیف 5 فیلم از جمله «عصبانی نیستم»، خبر میدهد؛ او گفت: «این پنج فیلم خانه دختر، خانه پدری، عصبانی نیستم، آشغالهای دوست داشتنی و پارادایس هستند که همگی مجوز نمایش گرفتند و بزودی اکران خواهند شد.» داروغهزاده همچنین اشاره کرد که «…با گذشت زمان خیلی از مشکلات خودبخود حل شدند.»
اما این باز هم پایان ماجرا نبود!
غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش در شهریور سال 93 در گفتوگو با ایسنا از بستن قرارداد برای اکران فیلم درمیشیان خبر میدهد. او میگوید: «در جلسهی سوم شهریورماه شورای صنفی نمایش مقرر شد که فیلم «عصبانی نیستم» به کارگردانی رضا درمیشیان پس از فیلم «خوابزدهها» ی جیرانی در گروه «آفریقا» اکران شود.»
ایسنا همچنین گزارش داد که حجتالله ایوبی چندی قبل تأکید کرده بود «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان، اصلاحات لازم را انجام داده و این فیلم اکنون یک فیلم اجتماعی است.
همچنین سایت تابناک بطور تلویحی هشدار میدهد: «عصبانی نیستم»، دومین فیلم بلند سینمایی رضا درمیشیان برای اکران عمومی قرارداد بست و پیشبینی میشود تا اواخر مهرماه به سینماها بیاید؛ اما آیا اینگونه خواهد شد و در صورت تحقق این مسأله، روند اکران عمومی این فیلم، عصبانیتی در پی نخواهد داشت و اتفاقاتی که در جشنواره قرار بود رخ دهد، عملیاتی نمیشود؟!»
تابناک افزود: «حساسیت دربارهی «عصبانی نیستم» در جشنوارهی سی و دوم فیلم فجر، تحتالشعاع «آشغالهای دوست داشتنی» قرار گرفت؛ اما به هنگام نخستین اکرانش، برای برخی منتقدان مشخص شد [عصبانی نیستم] فیلمی حساستر است و فضا به سمتی رفت که تهدیدهایی دربارهی واکنش به اکران رسمی این فیلم در کاخ جشنواره صورت پذیرفت. در حالی که قرار بود نخستین اکران روز دهم جشنواره فیلم فجر متعلق به «طبقه حساس» باشد و تماشاچیان این فیلم در سالن بودند، یکباره اعلام شد نسخهی DCP «طبقه حساس» اشکال داشته و سانس اکران این فیلم نیز با «عصبانی نیستم» جابجا و این فیلم اکران شد تا پیش از آنکه امکان سازماندهی تجمعی باشد، مرغ از قفس پریده باشد!»
کمیسیون وقت فرهنگی مجلس نیز به صراحت علی جنتی، وزیر وقت ارشاد را تهدید کرد که در صورت نمایش فیلم، استیضاح میشود.
در حالی که غلامرضا فرجی در آبان 93 از خارج شدن فیلم «عصبانی نیستم» از اکران خبر داده، ایسنا نوشت: «طی دو هفته گذشته، وزیر ارشاد تاکید کرده بود که با تغییراتی که در این فیلم انجام شده، «عصبانی نیستم» دیگر منعی برای اکران ندارد؛ البته علی جنتی چند روز بعدتر در یک مصاحبه دیگر خبر داد که «عصبانی نیستم» فعلاً اکران نمیشود.»
اگر فیلم را برای حسن روحانی نمایش دهند، آن را آتش خواهد زد!
پس از این که اعلام شد «عصبانی نیستم» سرانجام در سال 96 اکران خواهد شد، حمله به فیلم و سازندگان فیلم مجدد در دستور کار قرار گرفت. «روزنامهی جوان» در مهر 96 با اشاره به حضور درمیشیان در جشنوارهی فیلم کردستان نوشت: «دومین جشنواره فیلم بینالمللی «سلیمانیه» در اقلیم کردستان آغاز شد و «رضا درمیشیان» کارگردان ایرانی یکی از دو داور بخش فیلم کوتاه این جشنواره شده است. جشنوارهی فیلم سلیمانیه با حمایت دولت محلی کردستان عراق برگزار میشود و گفته شده است هزینههای آن از سوی تجار و سرمایهداران کرد تأمین میشود. در نشست خبری این جشنواره نیز صرفاً از پرچم اقلیم کردستان استفاده شده است و خبری از پرچم عراق نیست… احتمالاً مدیران جشنواره سلیمانیه عراق در انتخاب رضا درمیشیان برای داوری این جشنواره، نگاهی به محتوای فیلم «عصبانی نیستم» داشتهاند. قهرمان این فیلم که به تازگی و با سیاستهای سازمان سینمایی از توقیف درآمده، یک جوان کرد است که در سال 88 به خاطر مشارکت در اغتشاشات بعد از انتخابات ریاست جمهوری آن سال، از دانشگاه اخراج شده و درگیر عقاید سرسختانه سیاسی است.»
اما «سایت مشرق» وابسته به علیرضا زاکانی پیشبینی کرد با توجه به سابقهی حسن روحانی، اگر فیلم را برای او نمایش دهند، او آن را آتش خواهد زد!: «در فیلم «عصبانی نیستم»، کاراکتر نوید (نوید محمدزاده) دانشجوی ستارهدار و اخراج شده از دانشگاه طی رویدادهای منتج از سال ۸۸، عاشق «ستاره» که آن را باران کوثری بازی کرده، است. «نوید» چون شغل درست و حسابی و توانایی ادارهی خودش را ندارد، طی دیالوگی به «ستاره» میگوید: «بیا از اینجا (منظور ایران است) بریم. «ستاره» پاسخ میدهد: «چرا ما باید برویم اینا (منظور مسوولان نظام است) باید بروند!»
مسوولان اداره نظارت و ارزشیابی، همین صحنه را از فیلم «عصبانی نیستم» قیچی کنند و صرفاً همین بخش را برای رییسجمهور نمایش دهند و بگویند این بخشی از فیلمی است که داروغهزاده، مدیریت نظارت و ارزشیابی و شورای پروانه ساخت و نمایش دولت دوازدهم به سرکردگی مجید رضابالا، میخواهد به آن پروانه نمایش بدهند، اگر حسن روحانی که واکنش از سر غیرت او را در مورد فیلم مارمولک فراموش نکردهایم، این فیلم را توقیف نکرد و آتش نزد؛ آنوقت آن را نمایش بدهند.»
نقطهی اوج و حکایت سیلی زدن امام صادقیها!
سرانجام سیزدهم آذر اعلام شد که فیلم در تاریخ 24 آذر اکران خواهد شد. همان روز روزنامه کیهان، اکران فیلم را دهیکجی به حماسهی نهم دی توصیف میکند: «وزارت ارشاد یک فیلم مدافع فتنه را در آستانهی سالگرد 9 دی اکران خواهد کرد! … قابل تأمل این است که «عصبانی نیستم»، مضمونی در حمایت از آشوبهای خیابانی سال 88 دارد. زمان تعیین شده برای اکران این فیلم، همزمان با سالگرد جشن قیام مردمی نهم دی است که منجر به شکست کودتا شد. همزمانی اکران این فیلم حامی فتنه با نهم دی، به نوعی دهنکجی به این حماسه محسوب میشود.»
بیست و ششم آذر، بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع) در نامهای به وزیر ارشاد هشدار داد که اکران فیلم موجب سیلی خوردن وزیر ارشاد خواهد شد: «جناب آقای وزیر، به شما هشدار میدهیم که هرگز در برابر وهن حماسه نهم دی، توهین به نظام اسلامی و پایمال شدن خون شهدای فتنه سکوت نخواهیم کرد و چنانچه وزارت ارشاد از اکران فیلم مذکور جلوگیری نکند، از جنبش دانشجویی و سایر اقشار ملت شریف ایران سیلی خواهد خورد.»
بیست و هفتم آذر، حمید فرخنژاد هم واکنش تندی به احتمال اکران نشدن فیلم نشان میدهد: «بازهم جلوگیر غیرقانونی از نمایش یک فیلم دارای مجوز اکران … و بازهم کامنتهای شما که این زیر مینویسید: «همین شما سینماگرا بودید که به روحانی رأی دادید!»
به این ترتیب «عصبانی نیستم!» بازهم اکران نمیشود…
انتهای پیام
والا از خود معجزه هزاره سوم بپرسی میگه اكران كنید . بعید نیست از استاد كه در حمایت از علیرضا درمیشیان و عصبانی نیستم، كلیپ بده