تاکید یک استاد حوزه بر برگزاری مردمی اربعین به‌دور از هیجان کاذب

حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش تاکید کرد: مسئولین اجازه دهند مردم مراسم اربعین را بدون ایجاد هیجان کاذب اداره می‌کنند.

این استاد حوزه در گفت‌وگو با انصاف نیوز درباره شرکت در مراسم اربعین گفت: دغدغه‌ها درباره مراسم راهپیمایی اربعین سه وجه 1) دین و مسائل مربوط به آن، 2) کرامت انسانی و 3) مسائل ملی کشور را دربرمی‌گیرد.

تاکید دینی بر راهپیمایی اربعین

او افزود: ما به شخصیت‌های بزرگ ائمه (امام زمان که در قید حیات هستند و 11 معصومی که به شهادت رسیده‌اند) اعتقاد داریم و بر اساس دستورات مذهبی همواره با اولیای دینی ارتباط داریم و خواهیم داشت و همیشه از نظر عاطفی، اخلاقی و آرامش این مبدا جوشانی که خداوند به نه تنها شیعیان بلکه جهان اسلام عنایت کرده، بهره برده‌ایم.

این استاد حوزه با اشاره به این که کربلا، عاشورا و امام حسین (ع) امتیاز خاصی دارد، تاکید کرد: نه تنها شیعیان بلکه غیرشیعیان و مسلمان در اقصی نقاط جهان با حضرت سیدالشهدا (ع)، کربلا و زندگی ایشان آشنا هستند و انرژی مثبتی از این سرچشمه جوشان می‌گیرند. غربی‌ها که حتی کسانی که مسلمان نیستند هم کتاب‌های مختلفی درباره سیدالشهدا نوشته‌اند.

حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش به زیارت امام سوم شیعیان (ع) اشاره کرده و گفت: زیارت اباعبدالله (ع) امری موکد است و در نیمه ماه رجب، شعبان، روز عرفه، شب و روز عاشورا و اربعین زیارت حضرت سفارش شده است. البته در گذشته که وسیله‌های نقلیه کمتر بود مردم با مرکب یا پیاده خود را به کربلا می‌رساندند. بنابراین راهپیمایی اربعین یک سنت قدیمی است که ریشه آن به روستاها و شهرهای اطراف کربلا می‌رسد و مردم با دل پاک و نیت خاص قدم برمی‌داشتند تا اربعین در کربلا باشند. کشورهایی مانند ایران، افغانستان، پاکستان و در سال‌های اخیر ترکیه نیز به این راهپیمایی ملحق شده‌اند. بنابراین در بخش دینی معتقدیم از مراسم اربعین انرژی معنوی و دینی می‌گیریم و با اعتقاداتی که داریم، توفیقاتی در این بخش داشته‌ایم.

لزوم حفظ کرامت انسان حتی در امور مقدس

او به کرامت انسانی اشاره و تاکید کرد: خداوند متعال که انسان را خلق کرده‌ در آیه 70 سوره مبارکه اسرا می‌فرماید: «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ… ما بنی آدم را کرامت بخشیدیم.» آن کسی که این کرامت را به انسان داده حاضر نیست به هیچ قیمتی و به هر شکل و دلیلی کرامت آسیب ببیند. بگذارید این موضوع را با یک مثال توضیح دهم. چرا بت پرستی و شرک حرام است؟ «واعبدوا الله ولا تشرکوا به شیئا… خدا را عبادت کنید و هیچ چیز را شریک او قرار ندهید.» خداوند متعال تاکید فرموده: «موجودات زمینی، آسمانی و دست‌ساز بشر را شریک خداوند قرار ندهید.» من فکر می‌کنم انسان آنقدر بزرگ است که باید فقط و فقط در مقابل حق تعالی سرفرود بیاورد. یعنی کرامت انسان به حدی والاست که اجازه شرک هم به او داده نمی‌شود. وقتی خداوند چنین کرامتی را به انسان داده است جلوی هرگونه کرامت‌شکنی، شخصیت‌شکنی و شخصیت زدایی از انسان گرفته شده است و حتی در جایی که امر مقدسی مطرح است باید کرامت انسان حفظ شود.

این استاد حوزه افزود: خداوند متعال در آیه 88 سوره مبارکه حجر به رسول اکرم (ص) می‌فرماید: «وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ.» خداوند به پیامبری که در سلسله انبیا بالاترین رتبه را دارد، می‌فرماید: «در برابر مومنین بال و پر محبتت را باز کن.» بنابراین طبق فرموده قرآن در امور مقدس هم باید کرامت انسان حفظ شود. طبق روایتی در کتاب کافی مرحوم کلینی؛ امام صادق (ع) از فردی گله کرده و فرمودند: «شما به یک انسان احترام نگذاشتید! وقتی در این مسیر عبور می‌کردید کسی به شما گفت که من را همراه خود ببر و شما به او بی‌اعتنایی کردی!» و در ادامه فرمودند: «کسی که به کرامت و شخصیت افراد توجه نمی‌کند از دیدگاه ما نقص بزرگی دارد. اگر حرمت  زائران امام حسین (ع) در مسیر مراسم اربعین شکسته یا شخصیت آنها لکه دار شود، باعث رنج اباعبدالله خواهد شد. متاسفانه براساس سوءمدیریت یا نقص مدیریت امسال مسائلی در اربعین دیدیم که با اصول دینی و تکریم اهل‌بیت بسیار فاصله داشت و گاه معارض این اصول بود. آب و جا نداشتن یا عدم رفتار مناسبی در اعتقادات دینی گنجانده نمی‌شود. کسانی که ناخواسته و با سوءمدیریت باعث بروز این رفتارها می‌شوند، اباعبدالله (ع) را  می‌رنجانند.

لکه دار کردن سابقه کهن یک کشور با فیلمی 3 دقیقه‌ای

حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در ادامه تاکید کرد: تصاویری از ترافیک، گاردریل‌هایی که مردم از جا درمی‌آورند یا زائرانی که روی زمین نشسته‌اند و… منتشر شد. حتی اگر بگوییم انتشار این تصاویر شیطنت رسانه‌ای هم باشد و فقط گوشه‌ کوچکی از مراسم مشکل داشته، باز هم با نام و عزت ایران، قدمت ملت و شخصیت‌های ایرانی سازگار نیست. یک تصویر 3 دقیقه‌ای سابقه کهن ملی کشور را لکه دار کرده و باعث خجالت می‌شود.

او در پاسخ به این سوال که «تبلیغات وسیع و اصرار برای پرشور برگزار شدن راهپیمایی اربعین چقدر عادی و چقدر سیاسی است؟»، گفت: اصلا نمی‌خواهم نیت‌خوانی کنم فقط رفتار مسئولان را رصد می‌کنم. اگر برای 5 میلیون نفر (کمتر یا بیشتر) تبلیغ کردیم باید نیازهای اولیه مانند حمل و نقل، گذرنامه و خروج از کشور، تغذیه، بهداشت و… را برای این تعداد زائر تدارک دیده باشیم. ضمن آن که باید تعامل صحیحی با اقوام عرب، غیرعرب و به ویژه ساکنان اطراف حرم داشته باشیم. اگر مسئولان نوع گویش و ادبیات با عرب‌ها و شیعیان، شعارهایی یا پلاکاردهای در دست ایرانیان، نیازهای زائران، گذرنامه و… را منظم نکنند، دعوت هر تعداد از مردم، به دور از مدیریت سالم است. مسئولان اگر نتوانند به آنچه می‌گویند عمل کنند، تبلیغات به ضد تبلیغ تبدیل می‌شود.

این استاد حوزه افزود: بهتر است مدیریت خوب باشد و جلسات متعددی با طرف عراقی برگزار شود. درست است که امام حسین (ع) متعلق به همه است اما کشور عراق هم گنجایشی دارد پس باید براساس داشته‌های این کشور برنامه‌ریزی شود. ما نمی‌توانیم به یک کشور موضوعی را تحمیل کنیم. زائران و علاقمندان اباعبدالله (ع) باید محترمانه به مراسم اربعین و حرم ایشان مشرف شوند. چه اشکالی دارد اگر شرایط ما و عراق اجازه نمی‌دهد به جای 5 میلیون، فقط 2 میلیون نفر در مراسم اربعین شرکت کنند و در سال بعد با بسترسازی شرایط تعداد زائران افزایش یابد؟ اگر مراسم اربعین طبق گنجایش و ظرفیت‌های موجود برگزار شود، به نتیجه مطلوب دست پیدا می‌کنیم و جلوه خوبی هم در رسانه‌های دنیا دارد. اگر خدای ناخواسته مدیریت ضعیف باشد نتیجه‌ای جز ضد تبلیغ برای ایران و (خدای نکرده) دین نخواهد داشت.

حجت‌السلام والمسلمین هادی سروش در پاسخ به این سوال که «اگر بخشی از هزینه‌های سفر به کربلا دولتی باشد از نظر شرعی چه حکمی دارد؟»، گفت: مبدا و خاستگاه شرع قرآن، سپس سنت و اهل بیت (ع) است. زیارت حضرت اباعبدالله (ع) از زمان امام صادق (ع) انجام شده و ائمه مسلمانان را به این زیارت تشویق می‌کردند. مسلما بخشی از این زیارت تامین مسال مالی است. بیش از ده قرن قبل ابن قولويه القمي آداب، پاداش‌ها و زیارت‌نامه‌ها را در کتابی به نام کامل‌الزیارت جمع‌آوری کرده است که روایاتی درباره هزینه زیارت هم دارد. امام صادق (ع) در این‌باره ترغیب فرمودند که زائران از خودشان هزینه کنند. طبق روایات اگر شخص نمی‌تواند هزینه کند، افرادی که تمکن مالی دارند به او کمک کنند. امام ششم (ع) فرمودند: «اگر یک درهم به یک زائر کمک کنید خداوند شهری از بهشت به شما عنایت می‌فرماید.» نتیجه می‌گیریم طبق شرع هزینه‌ها باید توسط مومنین و به صورت خودجوش تامین شود.

لزوم اجازه حاکم شرع برای استفاده از بیت‌المال در اربعین

او تاکید کرد: اولویت بر خودجوش بودن هزینه‌کرد است. اما اگر کشور اسلامی قرار و می‌خواهند از بیت‌المال برای این سفر هزینه کند، براساس اصول فقهی باید با اجازه حاکم شرع انجام شود. حاکم شرع ولی فقیه یا مجتهد واجد است که از خمس، زکات و منابع دیگر مالی برای این سفر استفاده می‌کند. بیت‌المال اموال عمومی است و باید برای تمام جامعه مسلمان، یهودی، احتیاجات درونی و… هزینه شود.

این استاد حوزه گفت: بخشی از مسئولیت شهرداری در حوزه اجتماعی و فرهنگی است و مراسم اربعین هم در این حوزه می‌گنجد. اما باید با اجازه حاکم شرع یا مجتهد واجد شرایط از این اموال استفاده کرد. موضوع دیگر این است که برای استفاده از بیت‌المال باید اولویت‌ها رعایت شود. پول فروش نفت، عوارض، فروش تراکم و… بیت‌المال محسوب می‌شود. اگر اجازه حاکم شرع و اولویت‌ها در نظر گرفته نشود، در آینده نمی‌توانیم پاسخگوی باشیم. از سوی دیگر دولتی شدن مراسم مذهبی در هر دولتی، شکل خودجوش و خلوص خاصی این مراسم کاهش پیدا می‌کند که به بخش دیانت و مسائل ملی کشور آسیب می‌زند. توجه کنید در روز عاشورا با نذر، نیاز و قربان از همه پذیرایی می‌شود. این پذیرایی از پول شهرداری یا دولتی است؟ خیر. مردم مومن با خلوص نیت مجالس امام حسین (ع) را اداره می‌کنند. خواهش ما از امسئولین این است که به جای استفاده از بیت‌المال اجازه دهند مردم مراسم اربعین را بدون ایجاد هیجان کاذب اداره و هزینه‌های آن را هم تامین کنند تا همه شاهد بهتر، تاثیرگذارتر و جذاب‌تر خواهد بود.

انتهای پیام