خرید تور تابستان

محمد فاضلی: ایرانیان در معرض فلاکت جمعی بزرگ و مهیب

محمد فاضلی، جامعه‌شناس، در سایت خبرآنلاین نوشت: «چنان خطر از دست رفتن خطر جمعی (بیش از آن‌چه تاکنون از دست رفته) و درافتادن در فلاکت جمعی بزرگ و مهیب است که جا دارد همگان – از مردم عادی تا اهل فکر، فعالان اقتصادی و سیاسی، و بیش از همه حاکمان – را به اندیشه کردن درباره سازوکارهای جاری زوال خیر جمعی فرابخوانیم.

کنش‌های انسانی نظیر کار و تولید اقتصادی، هنر و خلق زیبایی، دانش‌ورزی و تولید شناخت معتبر، ارتباطات اجتماعی مبتنی بر احساسات و عواطف، و اعمال قدرت و سیاست‌ورزی، اهدافی در راستای برآوردن نیازهای شخصی و خیر عمومی دارند. اما، از میان همه آن‌ها، سیاست در درجه اول، متولی تحقق «خیر جمعی» است.

خیر جمعی به چه معناست؟ من بدون آن‌که وارد بحث فنی و تفصیلی درباره خیر جمعی شوم، خیر جمعی را حاصل پایداری سه مقوله مهم زندگی اجتماعی می‌دانم. این سه عبارتند از: امنیت، تفاهم و رونق. صفت «پایدار» را هم به هر سه می‌افزایم. امنیت پایدار، تفاهم پایدار و رونق پایدار. این‌ها سه بنیان اصلی خیر جمعی هستند. هر کدام را بیشتر توضیح می‌دهم.

امنیت پایدار: امنیتی برآمده از قدرت نظامی-امنیتی، توان اقتصادی پشتیبانی پایدار از قدرت نظامی، و توان اطلاعاتی و ظرفیت دیپلماتیک برای دنبال کردن کم‌هزینه‌ترین و کم‌خشونت‌ترین راه‌های تأمین و تضمین امنیت است. امنیت پایدار محصول ترکیب متوازنی از توان نظامی، قدرت اقتصادی، ظرفیت اطلاعاتی و کنش دیپلماتیک-سیاسی است.

تفاهم پایدار: هر جامعه‌ای آبستن رقابت‌ها-منازعات سیاسی و اجتماعی درونی، و بروز اختلاف در سطوح و عرصه‌های مختلف است. جوامع به سازوکارهایی برای تعدیل رقابت‌ها-منازعات، مدیریت آن‌ها به شیوه غیرخشونت‌آمیز، و تبدیل کردن رقابت‌ها و منازعات به سازش‌ها و هم‌زیستی‌های بهره‌ور هستند. تفاهم، فقدان اختلاف و منازعه نیست، بلکه ظرفیت یافتن و ساختن گزینه‌های غیرخشونت‌آمیز برای تعدیل اختلاف و رقابت است.

رونق پایدار: انسان موجودی مادی است که با میزان کافی آب، غذا، پوشاک، مسکن و… وسایل رفاهی، توان زندگی کردن و شادمانی پیدا می‌کند. دست یافتن به این ملزومات زندگی، مستلزم رونق فعالیت اقتصادی، توان تولیدی، ظرفیت نوآوری، توسعه تجارت با سایر انسان‌ها (کشورها)، خلق ثروت و کسب درآمد و توسعه فناوری است.

اگر «خیر جمعی» ایرانیان را در تحقق امنیت پایدار، تفاهم پایدار و رونق پایدار بدانیم، شواهد جدی وجود دارد که هر سه مقوله در خطر است. بگذارید از رونق پایدار شروع کنیم. اقتصادی با تورم در کانال 40 درصد، بیش از یک دهه رشد اقتصادی میانگین نزدیک به صفر، بدون دسترسی پایدار به فناوری جهانی، تحت تحریم و مواجه با بحران‌های محیط‌زیستی شدید، نه در وضعیت رونق است و نه با تداوم وضع موجود، چشم‌اندازی برای رونق پایدار دارد.

تفاهم پایدار هم وضع موجود و دورنمای مناسبی ندارد. جامعه‌ای دوقطبی‌شده که یک سال از آخرین اعتراضات چندماهه آن گذشته؛ سطح منازعه و رقابت سیاسی در آن به حدی است که سه رئیس‌جمهور پیشین آن به نحوی از مشارکت در سیاست بازداشته شده‌اند و حتی ممنوع‌التصویر هستند؛ و انتخابات به عنوان اصلی‌ترین سازوکار رسیدن به تفاهم، به بن‌بست رد صلاحیت و سطوح پایین مشارکت رسیده، نمی‌تواند مدعی داشتن سازوکارهای خلق تفاهم پایدار باشد.

پیدایش و تداوم امنیت پایدار، مستلزم سطوح بالایی از رونق اقتصادی (برای تأمین مالی امنیت و ملزومات نظامی)، و سطح بالایی از تفاهم پایدار در درون به قصد بسیج اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای مقابله با ناامنی در مرزها و دور کردن تهدیدات است. می‌توان امنیت نظامی را سالیانی بدون سطوح بالای رونق و تفاهم پایدار، حفظ کرد، اما پایداری امنیت، بدون تفاهم و رونق پایدار، دیری نمی‌پاید.

آن‌چه باید نسبت به آن هشدار داد، در خطر بودن خیر جمعی حتی در چشم‌انداز میان‌مدت است. خیر جمعی را همبسته‌ای از امنیت، تفاهم و رونق می‌دانم و ترجیح می‌دهم آن‌ها را سه ضلع مثلثی در نظر بگیرم که خیر جمعی در فضای محصور بین این سه ضلع حاصل می‌شود.

چنان خطر از دست رفتن خطر جمعی (بیش از آن‌چه تاکنون از دست رفته) و درافتادن در فلاکت جمعی بزرگ و مهیب است که جا دارد همگان – از مردم عادی تا اهل فکر، فعالان اقتصادی و سیاسی، و بیش از همه حاکمان – را به اندیشه کردن درباره سازوکارهای جاری زوال خیر جمعی فرابخوانیم.

هر کنش و کرداری در ایران امروز را در نسبت آن با میزان کمک به تحقق خیر جمعی یا میزان اثرش بر زوال خیر جمعی می‌توان ارزش‌گذاری کرد، سیاست نامید یا حماقت، یا شاید خیانت.

انتهای پیام

بانک صادرات

نوشته های مشابه

پیام

  1. متاسفانه همین حالا هم اکثریت از ملت ایران در فقر و فلاکت به سر می برند و هیچ امیدی به فردای خود ندارند حاکمیت هم گویا متوجه اوضاع بحرانی ملت نیست .. !

    210
    20
  2. اگر حاکمان ما دست از زورآزمایی بر دارند و با دنیا از در دوستی وارد شوند و کمی هم به فکر حل مشکلات مردم باشند این خطر رفع خواهد شد

    203
    28
  3. از اصلاح طلبان شکست خورده جز یاس و نا امیدی به مردم القا نمیشود، که برخلاف فرمایشات مقام معظم رهبری است.

  4. پیشرفت در سایه امنیت روانی جامعه به دست می آید البته به مدد زن زندگی آزادی و گوشی هوشمندی که در دوران کرونا دست بچه ها افتاد و اینستاگرام بدن فیلتر حتی برای کودکان و نوجوانان امنیت روانی نداریم که جامعه پیشرفتی داشته باشه تا دو سه سال پیش کی ما دختر 12 13 ساله می دیدم سیگار گوشه لبش باشه دنبال گدایی محبت باشه

  5. محمد فاضلی شما این حرفارو برو به مقامات بگو،ما مردم عادی داریم با گوشت و پوست خودم اوضاع بد اقتصادیو حس میکنیم،الان من ۳۸سالمه میخوام خونه بخرم نمیتونم بدون سرپناه مناسب هم نمیتونم ازدواج کنم بچه دار بشم حتی پرنده ها هم یه آشبانه برای خودشون میسازن بعد تخم گذاری میکنن،خلاصه این بحرانهای که شما گفتید در مقابل کاهش جمعیت و زادولد هیچی نیست،دشمن ایران یعنی دولت انگلیس بارها اعلام کرده که جمعیت ایران باید ۳۵میلیون نفر بشه و ما بیشتر از اینو قبول نداریم،اون هایی که میان به سفارت ها حمله میکنن تا مردم ایرانو منزوی بکنن ایران هراسی جهانی شکل بدن اونهایی میان شبکه های اجتماعیو فیلتر میکنن تا مردم ایرانو منزوی بکنن اونها هم نفوذی خود دولت اتگلیس،ما دلخوشی از روس و انگلیس نداریم ولی مقامات ما فقط سیاستها دولت انگلیسو دارن در ایران اجرا میکنن وگرنه کشور با اینهمه امکانات آیا سیمان و آجر نداره بره جزایر جنوب کشور بسازه اونجارو آباد بکنه چرا گازو نفت و آب دریای خزرو به امان خدا رها کردیم کشورهای اطراف خزر دارن بی رویه گاز و نفت و آب برداشت میکنن ما حتی یک لوله کشی ساده از خزر انجام ندادیم که آب شور خزرو بیاریم بریزیم تو دریاچه ارومیه این مشکل ساده رو حل کنیم چونکه دولت انگلیس مخالف انتقال آب خزر به ارومیه هست خلاصه حرف زیاده ولی چه فایده

  6. از آدمهای منفی باف که همه چیزراسیاه میبینند باید دوری کرد افکار سیاه قابل سرایت است

  7. متاسفانه جامعه ما از هر نظر دچار فروپاشی شده ،چه بخواهیم بپذیریم و چه بخواهیم سر را زیر برف کرده و خودمان را به کوچه علی چپ بزنیم جامعه ما از نظر اقتصادی ، فرهنگی ، اخلاقی ، سیاسی ، امنیتی ، دینی و مذهبی و……‌دچار فروپاشی شده و قبول نداشتن این حقایق خصوصا توسط حاکمان ، مشکل را صد چندان می کند

  8. اینهمه وقت ماراگرفتی،میخواستی چه بگید،این استادهایی راکه نمیتوانندراهکاروراه حل درستی بدهندباید چکارشون کنیم،غیرازاینکه حقوق آه زیادی ازجیب مردم می گیرند.هرکس درحال خاضربفکرخودش هست نه دیگران.همه ازهم میدزدندحتی کارمندان که از ساعت اداری شون خیلی میدزدند،توجبه هم دارند،سیاسیون هم اونفع طیف خودشون رامیبینندبعدپیشنهادیا نظرمی بینند،البته عموم که الان70سال سن داردازاین استادبهتروبیشتردرباره اقتصادمیدونه،بدون اینکه پولی برای نوشته اش بگیره،خداشهدای امنیت و دفاع مقدس را بیامرزد.

  9. ای کاش یه کلاسی از این قبیل توضیحات را برای مسوولیت بلند پایه و نظامی می‌گذاشتند تا شاید به چیزهای دیگه هم از نوع پایداری فکر کنند که همه چیز با جنگ بدست نمی آید بلکه همه چیز از دست میرود شاید متوجه شوند کجاییم فقر وفلاکت تمام زندگی مردم را گرفته و ایشان از سر زور حرف میزنند و با زندگی مردم قهر هستند

  10. جالب اینجاست برای حفظ امنیت دراطاق خواب من دوربین میزارن بعداموال ایده هاوفکرهای من رودزدی میکنن….واقعادلم میسوزه وامیدوارم اونطورپیس نره که من فکرمیکنم.بدرود

  11. اقای جامعه شناس از کدام خیر جمعی سخن می گوید وبا کدام دیدگاه ومشرب این دید گاه ایا فقط مادی است؟ چگونه در این خیر جمعی زحمات ودست آورد های غیر قابل انکاری که حتی بی شرف ترین دشمنان زبان به اعتراف ان دارند جایی ندارد؟ ایا شرافت مندانه جامعه شاسی کردنمان ممکن نیست؟

  12. داشتم به اوضاع خودم و خانواده گریه می کردم که این متن رو دیدم، درود بر شرف تون که حقیقت تلخی رو گفتید

    2
    2
  13. متاسفانه این فلاکت ناشی از قلدر بازیهای الکی و دخالت بیخود مسئولین ما تو کار دیگران و دایه عزیزتر از مادر شدن برای بعضی از کشورهاییه که جز ضرر و بدبختی و فلاکت برای ما چیزی نداشتن
    به جای اینکه از در دوستی در بیایم و با سیاست واسه کشور درآمدزایی کنن با قلدر سازی و شاخ شونه کشیدن مخوان خودشونو نشون بدن آخه بابا نه ما اقتصاد قوی داریم نه قدرت نظامی قوی داریم دیگه الدرم پلدرممون چیه

  14. باسلام این آقای فاضلی فکر کنم باید اول از همه خودش به یه روانشناس مراجعه کنه بااین همه حس نامیدی که خودش داره وفکر میکنه همه جامعه مثل اون هستن نخیر آقا شما چرا این همه پیشرفت جامعه‌را از جهات گوناگون نمی بینید.ومثل دشمنان کشور عزیزمان در حال القا حس نامیدی ویاس هستید.

  15. برتراند راسل میگه مطالب رو جوری بنویسید که همه بفهمند. بنظر شما این مطالب دکتر فاضلی رو مسوولین ما میفهمند؟؟؟

  16. در جاییکه خرد جمعی کنار گذاشته شده و حتی ممنوع است و عده ای که خود را تافته جدابافته از مردم میدانند ، دیگر چه جای سخن گفتن از خیر جمعی می‌ماند.

  17. این بی سواد،چه با اطمینان و گنده گنده هم حرف می زنه باورکنید جدول ضرب هم حفظ نیست.آخه مجبوری که چرت بگی‌‌.

  18. می خواهید تو مدیریت کشور رو بدن دست شماها. علم و علوم آکادمیک خوبه ولی هیچوقت توان مقابله با سم فساد و تباهی دنیای غرب رو نداره که هر روز داره ، نه غرب رو بلکه باقی جهان رو به خودش آلوده می‌کنه. این چیزهایی که شما مقاله کردید دردی رو در طولانی مدت دوا نمیکنه. باشد تا وقتی که اون یگانه عالم بیاد و تموم معضلات رو با تسویه حساب حل کنه.

  19. امان از خود نمایی و ریا.دیده شدن به چه قیمت.؟!..اگر این شخص جامعه شناسه،باید در دیدگاه هایش تجدید نظر کنه..به این آقا باید گفت: در این پهنه خیر جمعی در دنیا بی نظیره.همدلی،و دلسوزی ایرانیان در دنیا بی نظیره،البته اگر سم پاشی ها و دسیسه های مخالفین نظام و مزدوران داخلی و خارجی بگذاره و مدیران سرکار هم احساس مسئولیت کنند.که البته کم نیستند.

    2
    5
  20. نوشتم، دیدگاهم را، هر چند بیشتر نگران تعداد لایک هامون هستیم، تا فهم عمق فاجعه ی وحشتناک درگیر با قشر جوان ما،

  21. این ها همه تبلیغات رسانه ای دشمن هست در آستانه انتخابات ، ملت انقلابی ایران گول این حرف ها را نمی‌خورند و در پای صندوق های رأی همچون گذشته حاضر می‌شوند ، ما همه خودمان در داخل ایران زندگی میکنیم و از وضعیت کشورمان اطلاع داریم و لازم نداریم کسانی با غرض و مرض از خارج کشور به ما بگویند که در داخل کشور چی میگذره ..
    ضرب المثل میگه : بیرون گود نشستند و میگن لنگش کن!

    1
    4

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا