اثر مذاکره ایران و آمریکا پیش از نتیجه؛ آرامش موقت در بازار ارز
در حالی‌که تنش میان ایران و آمریکا در ماه‌های اخیر به آستانه‌ی انفجار رسیده بود، گفت‌وگوی غیرمستقیم روز شنبه در مسقط را می‌توان جدی‌ترین تلاش برای نجات دیپلماسی پس از ماه‌ها سکوت و تهدید دانست. از سرگیری این تماس‌ها، در میانه‌ی اظهارات تند ترامپ و تحرکات هسته‌ای شتاب‌گرفته ایران، میتواند نقطه عطفی برای جلوگیری از درگیری نظامی در منطقه باشد.
با گذشت تنها چند ساعت از انتشار خبر گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، بازار ارز در تهران واکنشی فوری نشان داد و قیمت دلار به شکل کم‌سابقه‌ای کاهش یافت. این در حالی‌ست که هنوز نه متن توافقی منتشر شده و نه جزئیاتی از نتیجه‌ی این گفت‌وگوها اعلام شده است. اما به نظر می‌رسد صرف بازگشت به مسیر دیپلماسی، آن‌هم در بحبوحه‌ی تنش‌های فزاینده، برای تأثیرگذاری بر انتظارات اقتصادی کافی بوده. حالا پرسش این است: این آرامش، ماندگار است یا مقطعی؟
🧵 پشت‌صحنه چه بود؟
بر اساس اطلاعات منابع غربی و تأییدهای رسانه‌های ایرانی، مذاکرات با میانجی‌گری سلطان‌نشین عمان و در فضایی به‌نسبت محرمانه برگزار شد.
جزئیات کلیدی:
- تاریخ و محل: شنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۴ (۱۲ آوریل)، مسقط، عمان
- شرکت‌کنندگان: استیو ویتکاف (نماینده ویژه ترامپ) و عباس عراقچی (وزیر خارجه ایران)، به‌صورت غیرمستقیم
- موضوعات بر اساس گزارش‌های غیررسمی: برنامه هسته‌ای ایران، رفع تحریم‌های آمریکا، آزادی زندانیان، محدودسازی منطقه‌ای
- نتیجه: توافق برای ادامه گفت‌وگوها طی هفته آینده
هرچند متن یا چارچوبی رسمی منتشر نشده، اما منابع دیپلماتیک از «پیشرفت محتاطانه» سخن می‌گویند.
🌐 واکنش‌های جهانی چه بود؟
اروپا: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جوزپ بورل، از گفت‌وگوها استقبال کرده و آن را «گامی اولیه برای بازگشت به برجام یا توافقی تازه» دانسته است. پاریس و برلین نیز برای پیوستن به فاز بعدی مذاکرات اعلام آمادگی کرده‌اند.
روسیه و چین: هر دو کشور، از سرگیری گفت‌وگو را نشانه‌ی عقلانیت دو طرف توصیف کرده‌اند. مسکو به‌ویژه نسبت به تداوم تنش‌ها در خلیج فارس ابراز نگرانی کرده و خواستار «اقدام ملموس از سوی واشنگتن» شده است.
رژیم اسرائیل: مقامات تل‌آویو به‌وضوح نگران‌اند. آن‌ها هشدار داده‌اند که ایران با این مذاکرات به‌دنبال «خرید زمان» برای ادامه‌ی پیشرفت هسته‌ای است.
در فضای شبکه‌های اجتماعی فارسی، واکنش‌ها به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان بسیار متنوع و چندلایه بوده است. کاربران با دیدگاه‌های مختلف، از امیدواری تا تردید، به این رویداد واکنش نشان داده‌اند.
📱 واکنش‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی
حمایت از تیم مذاکره‌کننده:
بسیاری از کاربران در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) با انتشار تصاویر و پیام‌هایی از عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، حمایت کردند و برای تیم مذاکره‌کننده آرزوی موفقیت نمودند. [الف]
ابراز امیدواری به نتایج مذاکرات:
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خبر شروع مذاکرات بین ایران و آمریکا را به فال نیک می‌گیریم و از هر اقدام مدبرانه‌ای که موجب رفع تحریم‌ها، بهبود شرایط اقتصادی، کاهش رنج مردم، افزایش امید، حفظ منافع ملی و عزت کشورمان باشد، حمایت می‌کنیم.» [خبرآنلاین]
تردید و نگرانی نسبت به نتایج مذاکرات:
برخی کاربران نسبت به نتایج مذاکرات ابراز تردید کردند و معتقد بودند که نباید به‌سرعت به نتایج مثبت دل بست. یکی از کاربران نوشت: «مذاکره یعنی امتیاز دادن به آمریکا در برابر تقریبا هیچ.» [الف]
تأثیر مذاکرات بر بازار ارز:
پس از انتشار خبر مذاکرات، بازار ارز در ایران واکنش نشان داد و قیمت دلار کاهش یافت. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات، در واکنش به این موضوع در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دیپلماسی کارا عموما این‌گونه منافع ملی را تأمین می‌کند.» [خبرآنلاین]
این واکنش‌ها نشان می‌دهد که جامعه ایرانی با دقت و حساسیت به تحولات دیپلماتیک نگاه می‌کند و انتظار دارد که نتایج مذاکرات به بهبود شرایط اقتصادی و کاهش فشارهای معیشتی منجر شود.
موضع تهران چیست؟
در سطح رسمی، مقامات ایرانی از انتشار جزئیات خودداری کرده‌اند اما گفته‌اند که این گفت‌وگوها «صرفاً برای سنجش نیت طرف مقابل» است. عراقچی در حاشیه جلسه‌ای در تهران تأکید کرده: «تا زمانی که فشار و تحریم ادامه دارد، نباید انتظار مذاکره‌ی جدی داشت.»
برخی جریان‌های اصول‌گرا، مذاکرات را با دیده تردید نگریسته‌اند؛ رسانه‌های نزدیک به آن‌ها هشدار داده‌اند که دولت نباید بدون دریافت تضمین، وارد «تله‌ی امتیازدهی» شود.
در مقابل، جریان‌های میانه‌رو و نزدیک به دولت پزشکیان، گفت‌وگو را بخشی از سیاست تنش‌زدایی در راستای بهبود اقتصاد توصیف کرده‌اند.
📊 وضعیت برنامه هسته‌ای
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیراً گزارش داده که ذخایر اورانیوم ایران به سطح نگران‌کننده‌ای از نظر غربی‌ها رسیده و فاصله با غنای ۹۰ درصد (سطح تسلیحاتی) بسیار کم شده است. همین مسئله، فشار بر دولت ترامپ را برای پاسخ دیپلماتیک یا نظامی افزایش داده است.
👁🗨 چشم‌انداز
مذاکره‌ی مسقط را نمی‌توان دستاوردی قطعی دانست، اما با توجه به سکوت و تهدیدهای چندماهه، همین توافق برای گفت‌وگوهای بعدی هم میتواند موفقیت تلقی شود. مسأله‌ی اصلی، سطح اعتماد دو طرف است؛ هرچند هنوز راه طولانی تا هر توافقی باقی‌ست.
گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که طرفین، به‌ویژه آمریکا، به‌دنبال مدلی جدید از توافق هسته‌ای‌اند که متفاوت از برجام باشد اما الزام‌آورتر و قابل راستی‌آزمایی‌تر طراحی شود.
انتهای پیام
اگر ترامپ سنگ انداخت جلوی مذاکره چی؟ اگر بعد از دو ماه مذاکره دوباره ترامپ از مذاکره خارج شد چی؟
دلار و طلا چقدر بالا خواهد رفت؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ تجربه دولت روحانی و خروج ترامپ از برجام و 10 برابر شدن دلار تکرار خواهد شد؟
برای اصلاح طلبان و کاسبان مذاکره متاسفم.
اصولا سرقت ادبی پدیده رایجی بوده و گاه موثر. اما منطق خودش رو داره. وقتی گفته میشه کاسبان تحریم سود اونها در شرایط تحریم مشخصه. رجوع کنید به مصاحبه 5 فروردین 1404 روزنامه اطلاعات با دکتر غنی نژاد ، اقتصاددان پیشکسوت. اما وقتی با تقلید محض اصطلاح مجعول و مبهم کاسبان مذاکره از روی اصطلاح معنی دار کاسبان تحریم کپی میشه، چون مصداق خارجی نداره، یعنی سود شخصی اقتصادی کسی به طور انحصاری و فردی از مذاکره قابل اثبات نیست، بلکه سود عمومی مردم قابل ملاحظه است، این مصادره اصطلاح به نفع خود و معکوس کردن او، نه اثرگذاری اصطلاح اصلی رو داره و نه با واقعیت سازگاره. بلکه صرفا یه واکنش جبرانی بی فایده است
ایکاش آقای شفیعیان که عاقل هستند و در انتخابات مجلس نشان دادند از خیلی از بزرگان اصلاحات بیشتر متوجه قضایا هستند به اطرافیان آقای پزشکیان تذکر بدهند که خیلی مشتاق نشان دادن خود و بالا بردن سطح انتظارات از برجام میتواند چه عواقب وحشتناکی برای ایران داشته باشد.